Οι συνέπειες των ψευδών ειδήσεων στα κοινωνικά δίκτυα

Του Δημήτρη Μιμή

Ένα άλλο θέμα, συνέχεια του προηγούμενου άρθρου μου που έγραψα στις 15/10/21  σχετικά με τα εγκλήματα που διαπράττονται από άτομα που προηγουμένως τα είδαν στην τηλεόραση, είναι αυτό που σχετίζεται με τις ψευδείς φήμες που μεταδίδονται στα κοινωνικά δίκτυα και τις συνέπειες τους. 

Αν θυμάστε πριν από ένα χρόνο ακριβώς είχα γράψει για τη δολοφονία του Γάλλου καθηγητή της Ιστορίας Samuel Paty  από τσετσένο ισλαμιστή στις 16 Οκτωβρίου 2020. Ο Samuel Paty  δολοφονήθηκε επειδή προσπάθησε να διδάξει στους μαθητές του την ελευθερία του λόγου και την ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης. (να θυμίσω ότι ο Samuel Paty  έδειξε στους μαθητές του  καρικατούρες του Μωάμεθ).   Τότε και στα σχολεία μας τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή αποδίδοντας φόρο τιμής στον δολοφονημένο Γάλλο καθηγητή. Όμως ένα χρόνο μετά τι έχει γίνει στα σχολεία; Μήπως μίλησαν στα παιδιά για την ελευθερία του λόγου και την κριτική σκέψη;  Ο ρόλος του Σχολείου είναι να δείξει στους μαθητές το σεβασμό των απόψεων και των πεποιθήσεων του άλλου, να διδάξει την κριτική και να μάθει στους μαθητές να αντιμετωπίζουν συζητήσεις και να διαφωνούν.

Πιστεύω ότι η ελευθερία του λόγου και η κριτική σκέψη πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία γιατί αποτελούν δεξιότητες του ανθρώπου που εκτιμώνται  όσο τα διπλώματα και η επαγγελματική εμπειρία.

Τώρα θα δούμε πως λειτούργησε η ψευδής είδηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και τη συνέπεια της. Το δράμα που παρακολουθήσαμε πέρσι  πραγματοποιήθηκε από μια ψευδή είδηση  που ο δολοφόνος ενημερώθηκε μέσω των κοινωνικών δικτύων. Η εξέλιξη των γεγονότων έχει ως εξής:  Όταν ο Samuel Paty  ανακοίνωσε ότι την επόμενη μέρα στο μάθημα του θα δείξει εικόνες που ίσως σοκάρουν μουσουλμάνους μαθητές και ότι όσοι επιθυμούν μπορούν να φύγουν από την τάξη ή να κλείσουν τα μάτια τους.  Μια μαθήτρια  το ανέφερε  στον πατέρα της ο οποίος δημιούργησε βίντεο και αρκετές αναρτήσεις στο  facebook  αποκαλώντας τον καθηγητή κακοποιό και απαιτώντας να απολυθεί αυτός ο «ασθενής».  Στη συνέχεια κάλεσε τους χρήστες του διαδικτύου να έρθουν σε επαφή μαζί του,  να κινητοποιηθούν εναντίον  του καθηγητή και να μεταδώσουν τα βίντεο σε όλες τις επαφές που έχουν. Όλα αυτά μοιράστηκαν από μια βελγική συνωμοτική σελίδα με 35.000 συνδρομητές αλλά και από τη σελίδα του Μεγάλου Τζαμιού  με 100.000 συνδρομητές. Ο μελλοντικός δολοφόνος  ενημερωμένος από  τα βίντεο   επικοινωνεί μαζί του τηλεφωνικά και τις επόμενες μέρες γίνεται ο δολοφόνος του καθηγητή.   

 Με την παραπάνω περιγραφή  είδαμε πως μπορεί ένα άτομο επηρεασμένος από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να γίνει δολοφόνος. 

Τηλεόραση λοιπόν και μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διαδίδουν διάφορες ψευδείς ειδήσεις και δεν ελέγχονται οδηγούν ακραία άτομα σε αντικοινωνικές πράξεις. Δεν γνωρίζω  αν κάποιος νόμος ορίζει τα αδικήματα που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή άλλων μέσω της διάδοσης για κακόβουλους σκοπούς πληροφοριών που σχετίζονται με την ιδιωτική ζωή.  

Στην περίπτωση μας, θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει ένα κέντρο εκπαίδευσης για τα ΜΜΕ και την πληροφόρηση που θα συμβάλει στην καλύτερη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και των μαθητών αλλά και να σκέφτονται κριτικά τα μέσα ενημέρωσης. Τα κοινωνικά δίκτυα θα πρέπει  από την  πλευρά τους να λάβουν μέτρα που να περιορίζουν τα δημοσιεύματα που βασίζονται σε γεγονότα που δεν έχουν ακόμη επαληθευθεί από την αρχική πηγή και  από την πλευρά της  η πολιτεία να απαιτεί περισσότερους ελέγχους στο τι παρουσιάζεται στο διαδίκτυο. Αν δεν θέλουμε να θρηνούμε θύματα στο μέλλον εξ αιτίας της απρόσεκτης τηλεόρασης και του ελλιπούς ελέγχου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ας κάνουμε κάτι.