«Οι πολιτικές πριν την κρίση και οι απαντήσεις στην κρίση»

Του Πέτρου Μηλιαράκη*

Αυτά τα αδιανόητα και συνωμοτικά πρέπει να τερματιστούν με ευθύνη και των ΜΜΕ. Άλλωστε:

Ίσως είναι άγνωστο  στο  ευρύ κοινό, ότι μόνο  σε επτά χρόνια, από το έτος 2011 έως το έτος 2018, δηλαδή σε πρόσφατη περίοδο του σύγχρονου πολιτισμού,  ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αντιμετώπισε 1.483 επιδημίες!..

Παραλλήλως γίνεται συζήτηση, γι´αυτά  που, μια από τις τελευταίες  διάνοιες του καιρού μας , έχει διατυπώσει. Αναφέρομαι  στον Bill Gates. που μαζί με τον αείμνηστο Paul  Allen  ίδρυσαν την κορυφαία  εταιρεία τεχνολογίας την Microsoft. 

«Τι» διατύπωσε λοιπόν δημοσίως ο Bill Gates ,που σήμερα σχολιάζεται  με υπονοούμενα; 

Εκείνο που διατύπωσε ο Bill Gates προσφάτως  σε μια ομιλία του,  το έτος 2015 , αφορά σε μια αναπάντεχη άποψη, που αφορούσε όμως ένα διανοούμενο και χαρισματικό και ως εκ τούτου και προορατικό άτομο. Η άποψη αυτή αφορά ότι: τον μεγαλύτερο κίνδυνο που μπορεί η ανθρωπότητα να αντιμετωπίσει προκειμένου να αποτραπεί μια παγκόσμια καταστροφή, δεν είναι ένας νέος παγκόσμιος πόλεμος, αλλά αντιθέτως ο κίνδυνος  να προσβληθεί από έναν  μολυσματικό ιό!..

Με την εκδοχή του δε αυτή ο Bill Gates αποδοκιμάζει τα τεράστια ποσά,που δαπανώνται για την διεξαγωγή ενός πυρηνικού πολέμου, ενώ εκείνο που πρέπει να προκριματίζει την επιμέλεια της  ανθρωπότητας είναι η δημόσια υγεία. 

Τη θέση δε αυτή πήρε ο ιδιοφυής αυτός άνθρωπος, διατυπώνοντας το αληθές , ότι δηλαδή υπάρχει έλλειψη επενδύσεων στο σύστημα που μπορεί και πρέπει να αποτρέπει τις  πανδημίες. Έτσι πήρε θέση για την ύπαρξη ενός παγκόσμιου συστήματος υγείας, καθόσον όπως τόνισε: «Οι ιοί δεν γνωρίζουν σύνορα και κράτη. Ή θα υπάρξει παγκόσμιος μηχανισμός ή δεν θα υπάρξει πραγματική αποτροπή».

• Δεν είναι κάν επιτρεπτό το «δόγμα Τ.Ι.Ν.Α» 

Έτσι όμως, με βάση και τις δηλώσεις του Bill Gates , είναι προδήλως βέβαιον ότι σε ζητήματα δημόσιας υγείας δεν είναι επιτρεπτό κάν, ακόμη και με υπαινιγμό το : «δόγμα Τ.Ι.Ν.Α» (There Is No Alternative). Ότι δηλαδή δεν υπάρχει εναλλακτική πέραν εκείνης που οι κανόνες του νεοφιλευθερισμού προσδιορίζουν και επιτάσσουν.

Αδιστάκτως δε  απεδείχθη ότι η δημόσια υγεία επιβάλλεται να τελεί υπό την προστασία, την ευθύνη και την αιγίδα του κράτους, του κοινωνικού όμως κράτους δικαίου. Σε κάθε περίπτωση δε,  η μοίρα όλων και των 7,7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων του Πλανήτη Γη , είναι πλέον  κοινή!

 • Στο έγκριτο Foreign Affairs

Με βάση τα προαναφερόμενα,  μας προκύπτουν τα αντικείμενα της οικονομίας. Έτσι,  είναι αναπόφευκτο να μην γίνει αναφορά σε πρόσφατο κείμενο, ενός εξαίρετου Αμερικανού οικονομολόγου,του Branko Milanovic , ο όποιος προσφάτως δημοσίευσε κείμενο του στο Foreign Affair.

Ο Branko Milanovic, στο έγκριτο Foreign Affairs, θέτει το «ζήτημα»  ότι ο πραγματικός κίνδυνος της πανδημίας είναι η κοινωνική κατάρρευση που απειλείται. Δηλαδή έχουμε μία ταύτιση με τις θέσεις που διατύπωσε ο Bill Gates.

Το εντυπωσιακό δε είναι ότι, την κατά τον Bill Gates «παγκόσμια καταστροφή», ο Branko Milanovic  την προσομοιάζει με την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (sic),  η οποία  μετά την πτώση της, μετασχηματίστηκε σε αυτάρκεις «οιονεί επικράτειες»(ο «όρος»είναι του γράφοντος) , ανάμεσα στον τέταρτο και έκτο αιώνα…

Επισημαίνει δε ο  Branko Milanovic  οτι στην οικονομία που προέκυψε τότε, η ανταλλαγή αγαθών, το εμπόριο δηλαδή, αφορούσε στην ανταλλαγή πλεονασματικών αγαθών που παράγονταν, και δεν αφορούσε προώθηση «εξειδικευμένης παραγωγής» για έναν άγνωστο αγοραστή.

Ο συγκεκριμένος δε οικονομολόγος για να θεμελιώσει τις απόψεις του,παραπέμπει και στο σύγγραμμα του  W. Walbank με θέμα: «Η Πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη Δύση» (The Decline of the Roman Empire in the West). Από την παραπάνω τοποθέτηση προκύπτει αδιστάκτως ότι εάν η παρούσα κρίση συνεχιστεί, τότε για τη σημερινή παγκοσμιοποιημένη οικονομία, δεν μένει παρά να υπάρξει η απόλυτη κατάρρευση , όπως ακριβώς είχε διατυπωθεί από πριν πέντε χρόνια,  από τον Bill Gates.

• Ως προς τα καθ´ημάς

Ο Branko Milanovic, είναι πολύ συμπαθής στο Πανεπιστήμιο  Κρήτης, το οποίο μάλιστα εξέδωσε το βιβλίο του: «Παγκόσμια ανισότητα» (μετάφραση: Νίκος Ρούσσος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2019).  

Υπ´όψιν  ότι Branko Milanovic, μελετά και αναλύει τις επιπτώσεις των ανισοτήτων,  ενώ , προς τιμήν του,θεωρεί αναπόφευκτη μια μερική διαγραφή ή ακύρωση του ελληνικού χρέους! Τονίζει δε ότι οι σημερινές πολιτικές θα έχουν βαριές μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη χώρα και τις νέες γενιές. Ενταύθα δε,  προδήλως εννοούνται οι μνημονιακές πολιτικές, και  αυτό δεν αφορά αυθαιρεσία του γράφοντος.

Περαιτέρω, ο συγκεκριμένος οικονομολόγος  δεν είναι αισιόδοξος για την Ελλάδα, λόγω μακροπρόθεσμων συνεπειών , και τονίζει  ότι : «παγκοσμίως  τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια  οι ανισότητες αυξάνονται.  Η κατάσταση δε αυτή είναι πολύ επικίνδυνη» . Πάντοτε δε επισημαίνει τον αιτιώδη σύνδεσμο ανάμεσα στη μεγάλη ανισότητα,  με την πτώχευση της μεσαίας τάξης.

Ο ίδιος σθεναρά υπενθυμίζει  ότι: «ήδη από το 2008 ήμασταν λίγοι αυτοί που μιλούσαμε για την κρίση αυτή και την σχέση της ανισότητας, με την κρίση της  μεσαίας τάξης...».

Τούτα είναι απολύτως αληθή και αφορούν και τα καθ´ ημάς. Τεράστια  δε σημασία  θα έχει «τι» θα αφορά η επόμενη ιστορική φάση!

• Αντί του: «ένας πολίτης μία ψήφος», «ένα δολάριο, μία ψήφος»!

Ο Branko Milanovic, ειδικότερα αναφερόμενος στο πολιτικό σύστημα (πρωτίστως  για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής), επισημαίνει ότι αφορά «κίνδυνο η πλουτοκρατία» , εφόσον επηρεάζει τις πολιτικές διαδικασίες. 

Ανήκει δε  ως σκεπτόμενος πολίτης,  σε αυτούς που με παρρησία έχουν δηλώσει ότι: «Για να είσαι υποψήφιος στις εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά και αλλού, χρειάζεται αρκετά χρήματα για αντιμετωπίσεις τα έξοδα» και τονίζει: «Φυσικά, όσοι σου δίνουν χρήματα δεν σου τα δίνουν χωρίς αντάλλαγμα». Ετσι, όμως καταργείται ο κανόνας : «ένας πολίτης μία ψήφος» και δημιουργείται ο κανόνας: «ένα δολάριο, μία ψήφος»!

 •  ως κατακλείδα του παρόντος κειμένου

Το παρόν κείμενο άρχισε με το να παραθέτει τις «προφητικές»  σκέψεις του Bill Gates. Ας ευχηθούμε όμως  να μην είναι προφητική  και η θέση του Branko Milanovic, αμέσως  μόλις ανακάμψουμε από την κρίση.  Η θέση δε αυτή εστιάζει στα εξής: 

« τα προβλήματά μας προέρχονται από τον συνδυασμό δύο παραγόντων: εσφαλμένες πολιτικές πριν από την κρίση και κακές απαντήσεις στην κρίση. Οι πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού, η χρηματοπιστωτική απορρύθμιση, η παγκοσμιοποίηση, η μεγάλη ανισότητα υπήρχαν ήδη».

——————————————-

* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).