Ο συμβολισμός της γραβάτας

του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη*

ΤΟ ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ δεν είναι λίγες φορές που συνδυάζεται με την πολιτική από άποψη «συμβολισμού». Δηλαδή, πολλές φορές και λόγω των ενδυματολογικών προτιμήσεων μπορεί να υπονοείται ή πράγματι να εννοείται μια πολιτική θέση, ακόμη και ιδεολογική τοποθέτηση. Ειδικότερα η περίοδος της μεταπολίτευσης σηματοδοτήθηκε και ως προς το «ενδυματολογικό» από το ιστορικό «ζιβάγκο» του Ανδρέα Παπανδρέου, το οποίο καθιέρωσε (τότε) σχεδόν η μισή κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ. Ο τελευταίος που το εγκατέλειψε και αφού ήδη είχε φορέσει γραβάτα ο Ανδρέας Παπανδρέου, ήταν ο λόγιος της πολιτικής Γιάννης Κουτσοχέρας.

Απ’ ό,τι προκύπτει ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μάλλον έχει ενδυματολογική προτίμηση αποφυγής προς τη γραβάτα και όχι ότι επέλεξε ενδυμασία τέτοια προκειμένου να σηματοδοτήσει «αριστερό προφίλ». Απλώς οι «πιέσεις» που δέχθηκε σε επίπεδο ομολόγων του αλλά και του Προέδρου της Επιτροπής Γιουγκέρ, τον υποχρέωσαν να υποσχεθεί ότι θα φορέσει γραβάτα για να «σηματοδοτήσει» ένα σημαντικό πολιτικό γεγονός και ιδίως εκείνο που αφορά στη διευθέτηση του δημοσίου χρέους.

Πάντως, το να είναι κάποιος αριστερός με το να αποφεύγει τη γραβάτα στις ενδυματολογικές του προτιμήσεις, ιστορικώς δεν είναι ακριβές, καθόσον κορυφαίοι της αριστεράς, όπως ο Λένιν και ο Τρότσκι, όχι μόνο φορούσαν γραβάτα, αλλά είχαν επιβάλει στους συντρόφους τους να φέρουν γραβάτα.

Η επικρατέστερη εκδοχή στην ιστορία της γραβάτας αναφέρεται στους Κροάτες και αφορά μαντήλι δεμένο γύρω από το λαιμό. (Υπ’ όψιν ότι στο στρατό ο όρος που μας έμαθαν να χρησιμοποιούμε για τη γραβάτα είναι: «λαιμοδέτης»). Η γραβάτα δε ως ενδυματολογική προτίμηση αφορά στους Κροάτες στρατιώτες που συμμετείχαν στον Τριακονταετή Πόλεμο (1618-1648). Όταν δε επισκέφθηκαν το Λουδοβίκο ΙΔ’, ο Γάλλος Μονάρχης εντυπωσιάστηκε από τον τρόπο της ενδυμασίας τους και καθιέρωσε το Σύνταγμα των Royal Cravattes. Υπ’ όψιν, βεβαίως, ότι και ο Στρατάρχης Τίτο (Κοράτης γαρ) έφερε γραβάτα, είτε με πολιτική είτε με στρατιωτική ενδυμασία.

Επειδή ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας (επιτέλους) φόρεσε γραβάτα, επεδίωξε να σηματοδοτήσει την αλλαγή της πορείας της χώρας, αναφορικώς με την οικονομία, τηρώντας την υπόσχεσή του. Η υπόσχεσή του αφορούσε στο ότι θα φορέσει γραβάτα εφόσον υπάρχει ρύθμιση-ελάφρυνση του δημοσίου χρέους. Το έπραξε δε στην πρόσφατη ομιλία του τηρώντας την υπόσχεσή του. Ασφαλώς, το ότι με τη λήξη της ομιλίας του, «απέβαλε τη γραβάτα», δηλαδή αποδεσμεύθηκε από εξάρτημα ενδυμασίας που δεν συμπαθεί και δεν συνηθίζει, το έπραξε σηματοδοτώντας ότι η προσπάθεια για την ολοκλήρωση της οικονομικής ανάκαμψης συνεχίζεται, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...

Ωστόσο, ανεξαρτήτως του «τι» σηματοδοτούσε η εμφάνιση του Πρωθυπουργού με ή χωρίς γραβάτα, χρήσιμα και κρίσιμα είναι να λεχθούν τα παρακάτω αναφορικώς με την εξέλιξη της ρύθμισης του δημοσίου χρέους. Υπ’ όψιν δε επιγραμματικώς τα εξής:

            1) Έχει αποφασισθεί ρύθμιση του χρέους με αφετηρία το 2018 και έτος λήξης το έτος 2060, με στόχο το δημόσιο χρέος να αφορά με τη λήξη της περιόδου το 127% στο ΑΕΠ από το  188,6% στο ΑΕΠ που είναι σήμερα.

            2) Η έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με τα όσα αποφασίστηκαν στο οικείο Eurogroup, μας επιτρέπει να επισημειώσουμε ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος μπορεί να παρουσιαστεί «βιώσιμο» τόσο σε επενδυτικές τράπεζες όσο και σε funds, καθόσον, η σύνθεσή του με την ολοκλήρωση της υλοποίησης των αποφάσεων του Eurogroup το καθιστά μοναδικό στην ευρωζώνη λόγω του χαμηλού ετήσιου ύψους των δαπανών εξυπηρέτησής του. Και τούτο γιατί μέχρι το 2032 το ύψος αυτό θα διατηρηθεί σε επίπεδο πολύ πιο κάτω του 10% του ΑΕΠ, ενώ τα κεφάλαια του ESM αλλά και τα διαθέσιμα της ελληνικής οικονομίας συνιστούν αδιαμφισβητήτως «μαξιλάρι εγγύησης» για τα προσεχή τέσσερα έτη. Το «μαξιλάρι» δε αυτό, μπορεί να αφορά ακόμη και 35 δις ευρώ.

            3) Η έκθεση της Επιτροπής αναφέρεται στα μέτρα για το χρέος που αποφάσισε το Eurogorup, με την επισημείωση ότι:  τα μέτρα αυτά επαρκούν για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας στο βασικό σενάριο, δεδομένου ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα παραμένει σε πτωτική πορεία. Εξάλλου, είναι προφανές ότι η Ελλάδα μπορεί να χρησιμοποιήσει το «μαξιλάρι ρευστότητας», ενώ το ταμειακό απόθεμα στον παρόντα χρόνο είναι στα 24,1 δισ. ευρώ. Παραλλήλως εκτιμάται ότι από ιδιωτικοποιήσεις μπορεί να εισρεύσουν στο επίμαχο διάστημα και 14 δις ευρώ.

            4) Στα προαναφερόμενα, πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ σχολιάζοντας το μακρό χρονικό διάστημα που αποφασίστηκε για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, επισημείωσε ότι: «η ελληνική οικονομία έχει αναδιαρθρωθεί πλήρως τα τελευταία οκτώ χρόνια». Αξιοσημείωτο είναι δε ότι ο Κλάους Ρέγκλινγκ: «δεν διατηρεί καμία αμφιβολία ότι η Αθήνα μπορεί να βγει στις αγορές και ότι θα επιστρέψει όλα τα δάνειά της». Σημαντικότατο είναι δε αυτό που αποκάλυψε στην κοινή γνώμη ο επικεφαλής του ESM, ότι δηλαδή: το γερμανικό χρέος του έτους 1953 αποπληρώθηκε μόλις το 2010. Δηλαδή, οι δόσεις που κατέβαλε η Γερμανία για την αποπληρωμή του μεταπολεμικού χρέους αφορούσε διάστημα 57 ετών. Ως εκ τούτου γίνεται μια «αναλογία» ανάμεσα στα έτη 2060 και 2018 όπου η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος της, εντός περιόδου 42 ετών.

            5) Όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, μέλη της Κυβέρνησης με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό βρίσκονται στο Λονδίνο, κάνοντας σημαντικές συναντήσεις με επιχειρηματίες και άλλους παράγοντες της οικονομικής ζωής, αλλά και της πολιτικής ηγεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ εκπρόσωποι του ΟΔΔΗΧ ήδη κάνουν επαφές στο City του Λονδίνου προβαίνοντας στην αναγκαία προεργασία ενόψει της εξόδου της Ελλάδας στις αγορές με τη λήξη της δανειακής σύμβασης. Άλλωστε, και σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές ότι από τον Αύγουστο του 2018 η Ελλάδα εισέρχεται σε νέα περίοδο…

απόσπασμα:

«Υπ’ όψιν ότι η αποπληρωμή του γερμανικού χρέους του έτους 1953 ολοκληρώθηκε μόλις το 2010»

--------------------------------------------

 * Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).