Με ληγμένες ασκήσεις λαϊκισμού

Του ΚΩΣΤΗ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ

Το κυνήγι των μαγισσών στο δημόσιο βίο από τα βάθη της Ιστορίας, - αποδεδειγμένα - κομίζει τα πιο πλούσια λάφυρα. Μπορείς να το δεις κατά κόρον στην τοπική αυτοδιοίκηση σε μια εποχή παρακμιακή όπως η σημερινή. Εκεί είναι ακόμη πιο αποδοτικό. Είναι η πιο κλασική και σίγουρη συνταγή για να επιπλέεις. Μπορείς να το συναντήσεις αρκετά συχνά π.χ. σε οραματιστές Δημάρχους που τους ενδιαφέρουν μόνον οι επόμενες εκλογές, σε αντίθεση με ενοχλητικούς γραφιάδες που γράφουν συνήθως για μπούρδες, όπως τη βιωσιμότητα των επόμενων γενεών ή  το πνεύμα το τόπου. 

Δεν θυμάμαι και αδικώ τον ποιητή που είχε γράψει ότι «οι λέξεις είναι πέτρες», αλλά είμαστε μπροστά στο θλιβερό θέαμα ενός δημοσίου ανδρός που επιχειρεί να πράξει το ανάποδο: Να μετατρέψει τις πέτρες, σε λέξεις. Η συνταγή είναι πολύ απλή: Λιθοβολισμός ενάντια σε ενοχλητικές πένες, λέξεις και νοήματα, που χαλάνε την εκλογική σου πιάτσα· το μόνιμο ακροατήριο για το λαϊκισμό. Στο κυνήγι των μαγισσών φτιάχνεις ένα σκιάχτρο, ένα αερικό, ένα φανταστικό εχθρό και τα πολεμάς. Ζώνεσαι φυσεκλίκια, πανοπλίες, μπαϊράκια, κάνεις νόημα στο popolo και βγάζεις την απόφαση: Ένοχος γιατί «εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα»! Μηρυκαστικός και προκατακλυσμιαίος λαϊκισμός…

Δεν μπορεί να ερμηνεύσει κανείς διαφορετικά την απρόκλητη επίθεση του Δημάρχου Ιεράπετρας, σχολιάζοντας την πρόσφατη επιφυλλίδα μου στο Cretalive «εδώ που χάνεται η στεριά κι ο Κόσμος λιγοστεύει». Δημαγωγικές κορώνες, που δεν απαντούν στην ουσία του κειμένου για «το πνεύμα του τόπου» στην Ιεράπετρα όπως το υποδήλωνε άλλωστε ο τίτλος και η φωτογραφία που το ακολουθούσε. Αναρωτιέμαι αν ο Δήμαρχος γνωρίζει ότι κάθε τόπος εκτός των άλλων, διαθέτει και πνεύμα. Με τη σημασία του τοπίου ως πεδίου αισθητικής, καλλιτεχνικής και πολιτισμικής αναζήτησης, που φορτίζεται με πλήθος νοημάτων και συμβόλων που προβάλλουν την ιδιαιτερότητά του και καθορίζουν τους συμβολισμούς του, το χαρακτήρα και την ψυχή του. Ότι ο χώρος που εκτυλίσσεται η ζωή συνδέεται με την πολυδιάστατη έννοια της κατοίκησης, που αυτή ωστόσο σημαίνει κάτι πολύ περισσότερο από αυτοστέγαση και οικονομικές δραστηριότητες. Σημαίνει ότι ο χώρος είναι «τόπος», μια ολότητα κατασκευασμένη, ένα ποιοτικό καθολικό φαινόμενο με αδιαχώριστα φυσικά αλλά και μεταφυσικά χαρακτηριστικά που εκφράζονται από το γνωστό όρο genius loci. Ο τόπος είναι η προβολή της ψυχής ενός λαού πάνω στην ύλη.

Ο Δήμαρχος προφανώς δεν κατάλαβε το σύνολο της επιφυλλίδας μου. Αναμενόμενο ήταν, δεν είχα απαιτήσεις. Η κατά κεφαλήν καλλιέργεια σήμερα σε μια μερίδα δημοσίων προσώπων αφθονεί όσο και οι Άγγελοι στη μύτη μιας βελόνας. Δεν εκπλήσσομαι για τη δηκτική παιδαγωπενία ελάχιστων αιρετών.

Αναμενόμενο ήταν να δει στις λέξεις μου «ηθελημένη και επιλεκτική τύφλωση» και «άνευ λόγου κινδυνολογία». Μια καλοπροαίρετη ανάδειξη προβληματισμών για τη βιωσιμότητα, έννοια που ούτε τον έχει αγγίξει ποτέ. Γνωστή είναι άλλωστε η πρόσφατη θλιβερή στάση του και η αντίδραση του για το διαχειριστικό σχέδιο προστασίας και ακεραιότητας από τη μέχρι σήμερα εργολαβική λεηλασία που συντελείται στον τελευταίο εναπομείναντα παράδεισο, το Γαϊδουρονήσι.

Ο Δήμαρχος δεν κάνει κάτι καινούργιο: Ακολουθεί τη δοκιμασμένη συνταγή της διαβολής, της δημαγωγίας, της σπίλωσης και της συκοφάντησης, κοινή αντίδραση της εξουσίας όταν στριμώχνεται, από την εποχή του Κρέοντα. Φτιάχνει σκιές και αερικά, φανταστικούς εχθρούς, για να τα στοχοποιεί και να τα πολεμά, αναζητώντας συμμάχους, εθισμένους στον ατομικό και συλλογικό Μιθριδατισμό. Χαϊδεύοντας αυτιά και φανατίζοντας το ακροατήριο. 

Είναι οδυνηρό σήμερα ο πολιτικός και ημερολογιακός ορίζοντας κάποιων αιρετών αντί να φτάνει μέχρι τις επόμενες γενεές, να φτάνει μέχρι τις επόμενες εκλογές. Άλλωστε αυτός δεν είναι και ο ορισμός του αγοραίου, του αναμασημένου λαϊκισμού; 

Δείτε επίσης:

Απάντηση του Δημάρχου Ιεράπετρας στον Κ. Μαυρικάκη