Η κατάθλιψη στα χρόνια της κρίσης

της Στέλλας Μυταυτσή

Η κατάθλιψη ως ψυχική διαταραχή, έχει αρχίσει να απασχολεί τον κόσμο ολοένα και περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), από το 1990 μέχρι και το 2013, το ποσοστό των ατόμων που έχουν διαγνωσθεί με κατάθλιψη, έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Ο απαιτητικός κι ασθματικός τρόπος ζωής, ο φόρτος εργασίας, η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι μερικοί από τους παράγοντες επικινδυνότητας, που έχουν συμβάλλει στην αύξηση του ποσοστού των ατόμων που πάσχουν από κατάθλιψη.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά στην Ελλάδα, η οποία είναι η χώρα που αναμφισβήτητα έχει πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση, το ποσοστά κατάθλιψης στον γενικό πληθυσμό, αυξάνονται με ραγδαία μορφή, ενώ οι αυτοκτονίες σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος, αυξήθηκαν κατά 20-25%, στα πρώτα χρόνια της κρίσης.

Είναι φυσικό όταν κάποιος αντιμετωπίζει την ανεργία, την οικονομική αστάθεια και το αβέβαιο μέλλον, να έχει μεταπτώσεις στη ψυχολογία του κι αυτό με τη σειρά του να επηρεάζει διάφορους τομείς της ζωής του. Καταθλιπτική διάθεση στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, μειωμένο ενδιαφέρον σε σχέση με παλαιότερα, απουσία συγκέντρωσης, προβλήματα ύπνου, ανεξήγητο αίσθημα κούρασης, αισθήματα ανικανότητας κι αναξιότητας, είναι μερικά από τα συμπτώματα που βιώνουν άτομα με κατάθλιψη.

Πώς όμως μπορούμε να βγούμε από τον ''κυκεώνα'' της κατάθλιψης σήμερα;

Αρχικά, πρέπει να σταματήσoυμε να θυματοποιούμε τον εαυτό μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε ενεργό ρόλο στη πορεία της ζωής μας. Χρειάζεται να καταλάβουμε ότι οι οικονομικές απολαβές δεν είναι αυτοσκοπός και η ζωή μας δεν καθορίζεται από αυτές.

Στο σημείο αυτό, αξίζει να δούμε ότι οι άνθρωποι βιώνοντας τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στη ζωή τους, τείνουν να σκέφτονται πάντα το χειρότερο σενάριο και να καταστροφολογούν. Αυτό όμως, όχι μόνο δεν συνεισφέρει στη βελτίωση της ψυχολογίας, αλλά λειτουργεί πολλές φορές σαν ''αυτοεκπληρούμενη προφητεία''.

Η αλλαγή όλων αυτών βέβαια, φαντάζει ακατόρθωτη στα άτομα με κατάθλιψη, αφού η ανάγκη για αλλαγή, συνεχώς ακυρώνεται από το μειωμένο ενδιαφέρον στη καθημερινότητά τους.

Για τον λόγο αυτό, η ψυχοθεραπεία μόνη της ή σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή (η οποία κρίνεται από ψυχίατρο), φαίνεται να βοηθά αποτελεσματικά στη θεραπεία της κατάθλιψης, καθώς και στη πρόληψη από πιθανές μελλοντικές υποτροπές. Συγκεκριμένα, η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (CBT), θεωρείται μία από τις πιο αποτελεσματικές και συνάμα βραχύχρονες μεθόδους θεραπείας και πρόληψης της κατάθλιψης. Πρόκειται για ένα σχετικά σύγχρονο θεραπευτικό μοντέλο, το οποίο έχει ως βασική αρχή ότι τα συναισθήματα και η συμπεριφορά μας είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων (δυσλειτουργικών) μοτίβων σκέψης, που αναπόφευκτα δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο στη καθημερινότητας μας.

Συνεπώς, μέσω της δομημένης ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης, ο φαύλος κύκλος ''σπάει'' και το άτομο είναι σε θέση πια να διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά τις σκέψεις και τα συναισθήματα, καθώς και όσα συμβαίνουν στην καθημερινότητα του.

*η κ.Μυταυτσή 
ειναι Ψυχολόγος - Παιδοψυχολόγος (MSc),
Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια