Αυτό είναι κρητικό φιλότιμο!

Της Μαρίας Λιονάκη

« Είναι μεγάλη ευθύνη να είσαι κρητικός…» είχε πει ο Νίκος Καζαντζάκης σε συνέντευξη  του στην Αντίμπ της νότιας  Γαλλίας λίγο πριν πεθάνει. Μα από το Μαρτινέγκο που είναι θαμμένος και σίγουρα όλα τα παρακολουθεί, αναζητώντας ήρωες για τη συγγραφή βιβλίων εκεί,  βάλσαμο των ψυχών που κατοικούν  στον Άδη, μήπως για λίγο αποξεχαστούν  απ’ τη λαχτάρα του πάνω κόσμου,  είμαι σίγουρη πως αρκετές φορές έχει επαναστατήσει η ψυχή του, απειλώντας να γκρεμίσει τα τείχη του Κάτω Κόσμου , να ισοπεδώσει την Πύλη και να διαβεί,   τρίζοντας τις σιδεριές, ζητώντας να ελευθερωθεί απ’ την ανθρώπινη μοίρα, σαν τιμή που της αξίζει και  να ανέβει στον απάνω κόσμο να μας τα ψάλλει  ένα χεράκι…

Όταν βλέπει βεντέτες να εξακολουθούν να σκορπίζουν  θανατικό σε ένα εθιμικό δίκαιο, εκδούλευση στο διάβολο, σύμβαση με τον Πλούτωνα,  την Περσεφόνη που την  επιπλήττει  η μάνα της η Δήμητρα  γι’ αυτό και  τις Σειρήνες,  φτερωτές θεότητες  επίσης του ζοφερού  Κάτω κόσμου, συνοδοί της Περσεφόνης, κοσμήματα  σε επιτύμβιες στήλες.  Που συναινούν  όλοι μαζί στο να ξεκληρίζονται οικογένειες για ασήμαντες αφορμές, ντύνοντας στα μαύρα μάνες, γυναίκες κι αδερφές,  αφήνοντας ορφανά κι απροστάτευτα μικρά παιδιά, διατηρώντας  μέσα στο χρόνο άσβηστο  το μίσος, σε μια ανταπόδοση θανάτου, πέρα από κάθε λογική, για μια κακώς εννοούμενη, παρεξηγημένη τιμή.

Όταν βλέπει φονικά να γίνονται για ασήμαντες αφορμές, για ψύλλου πήδημα, λες και είναι κάτι ευτελές η ζωή. Όταν βλέπει αίμα να χύνεται ζεστό για μια  προτεραιότητα στο δρόμο, για μια κουβέντα που ειπώθηκε παραπάνω, για ένα κοίταγμα στραβό, ένα βλέμμα θυμωμένο, για μια αψυχολόγητη  χειρονομία. Πάλι στο όνομα μιας κακώς εννοούμενης τιμής. Πάλι ως αποτέλεσμα μιας λάθος νοοτροπίας, μα και διαπαιδαγώγησης που αντί να καλλιεργήσει ύψιστες αξίες, σεβασμό και ανοχή, δηλητηριάζει ψυχές. 

Όταν βλέπει το όνομα του νησιού μας να διασύρεται στην υπόλοιπη Ελλάδα, στον κόσμο,  από  καλλιέργειες που εμπορεύονται το θάνατο,  ζωοκλοπές που  έχουν στόχο να εξοντώσουν το γείτονα, στο πρόσωπο του οποίου καθρεπτίζεται ένας εχθρός, όταν βλέπει γεμάτες  ζήλεια κι ανταγωνισμό  συμπεριφορές που παρακάμπτουν κάθε κώδικα δικαιοσύνης και ηθικής.  Στο όνομα μιας λάθος εννοημένης παλικαριάς. Που ντύνεται το μαύρο πουκάμισο, προτείνει το μπέτι επιδεικτικά και δε σηκώνει μύγα στο σπαθί της.  Αλλιώς σκορπά θάνατο. Που στον ελεύθερο της χρόνο σημαδεύει ταμπέλες, υπενθύμιση όσων μπορεί να κάνει, αν κάπου λίγο δυσαρεστηθεί. Όταν βλέπει παίκτες σε ριάλιτι να δείχνουν πόσο σέβονται τη γυναικεία υπόσταση. 

«Είναι μεγάλη ευθύνη να είσαι κρητικός…» είχε πει ο Νίκος Καζαντζάκης σε συνέντευξη  του στην Αντίμπ της νότιας  Γαλλίας λίγο πριν πεθάνει. Κι είναι αρκετοί  οι κρητικοί που νιώθουν το βάρος αυτής της ευθύνης και τιμούν τα λόγια του μεγάλου κρητικού λογοτέχνη. Ως  αγώνα στην επιστήμη, στην τεχνολογία, επίπονο αγώνα  που θα φέρει κάποιο επιστημονικό επίτευγμα,  κάποια πρόοδο που θα ανακουφίσει παθήσεις και θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής. Ως αγώνα αλληλεγγύης που θα βοηθήσει συνανθρώπους.  Κι είναι πολλοί οι κρητικοί που τα λόγια του σπουδαίου Καζαντζάκη εφαρμόζουν σε προσωπικό επίπεδο ως στάση ζωής, μα και στον εργασιακό τους χώρο ως φιλότιμο, προθυμία και ζήλο. Που ευτυχώς διασώζουν την υπόληψη του νησιού μας και το αίσθημα μας ως κρητικοί. 

Μια τέτοια κορυφαία στιγμή κρητικής υπερηφάνειας είναι και η σημερινή. Η προσφορά των δέκα νοσηλευτριών που  ξεβολεύονται και ταξιδεύουν στη Θεσσαλονίκη,  μια πόλη που δοκιμάζεται πάρα πολύ από το φονικό ιό, εκπέμποντας εδώ και μέρες εκκλήσεις σε ιατρικό προσωπικό , που τολμούν, ρισκάρουν πηγαίνοντας στο πρώτο μέτωπο της ασθένειας,   συνιστά πράξη κορυφαία ανθρωπισμού. Με δεδομένο ότι ο ιός που θα αναμετρηθούν  είναι φονικός συνιστά πράξη ηρωισμού. Κι  είμαι σίγουρη πως ο Νίκος  Καζαντζάκης στο Μαρτινέγκο αγάλλεται που το απόφθεγμα του βρήκε με αυτή την πράξη την τέλεια εφαρμογή,  που οι δέκα κοπέλες σήκωσαν την Κρήτη μας και την ανέβασαν τόσο ψηλά στα μάτια όλης της Ελλάδας. Ολόψυχα τις ευχαριστούμε ως Κρητικοί και τους ευχόμαστε υγεία και δύναμη!