του Απόστολου Λουλουδάκη
Πάνε δυο χρόνια που είχα στην Αθήνα μια μακρά συζήτηση με ένα στενό φίλο παλαίμαχο στέλεχος της αριστεράς ,σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα με βασανιστήρια,φυλακίσεις ,εξορίες μια ζωή σημαδεμένη με κακουχίες ,διώξεις,διασπάσεις στο κόμμα ,αδελφοκτονίες ,πατροκτονίες ,φαντάσματα ,έζησε στις φαντασιώσεις ,το μυαλό του το σπατάλησε σε αστυνομικού τύπου μυθοστοριοματικές καταστάσεις,ένοιωθε σε όλη του την ζωή περικυκλωμένος από πράκτορες και κατασκόπους ,έβλεπε τους συντρόφους του που διαφώνησαν κάποια στιγμή στο κόμμα ως πράκτορες του εχθρού .Πέρασε πολύ νωρίς από τα χρόνια της δικτατορίας στον Ρήγα Φεραίο και στην συνέχεια στο ΚΚΕ εσωτερικού ,υπήρξε σημαντικό στέλεχος της ανανεωτικής αριστεράς ,θα μείνουν χαραγμένες στην μνήμη πολλών μελών της κεντρικής επιτροπής του ενιαίου συνασπισμού οι έντονες αντιπαραθέσεις του με τα στελέχη που προερχόταν από το ΚΚΕ και ειδικά με τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, τον Μίμη τον Ανδρουλάκη ,τον Αλέκο τον Αλαβάνο ...
Εκείνο το ανοιξιάτικο βράδυ που μου έκανε απίστευτες εξομολογήσεις ήταν ιδιαίτερα φορτισμένος συναισθηματικά διότι είχαμε παρακολουθήσει μαζί μια συγκλονιστική θεατρική παράσταση στο ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. ΟΜΠΙΝΤΑ ,οι τελευταίες μέρες του Νίκου Ζαχαριαδη» με τον Γιώργο Κοτανιδη στον ρόλο του Νίκου Ζαχαριάδη .
Μετά την παράσταση είχε καταρρεύσει κυριολεκτικά ,ποτέ δεν τον βρήκα τόσο χαλαρό για να μου ανοίξει την καρδιά του ,για να καταλάβω πόσο δυστυχισμένος υπήρξε στην ζωή του ,πράγμα που δεν ήταν εύκολο να το καταλάβεις σε κανονικές συνθήκες διότι την δυστυχία του την έκρυβε επιμελώς.
Κάτω από μια ψευδεπίγραφη περηφάνια προσπαθούσε να καλύψει το μεγάλο κενό της ζωής του ,τις ψευδαισθήσεις ,την ψυχολογία του ηττημένου ,του αριστερού που επιβίωσε από την μεγαλοψυχία και την αλληλεγγύη των συνοδοιπόρων από τις λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις ,αλλά και εκεί δεν υπήρξαν μόνιμες σχέσεις .
Ο πρώτος έρωτας της μεταπολίτευσης με τον Χαρίλαο στην Ενωμένη Αριστερά κράτησε πολύ λίγο ,μετά ήλθε η συμμαχία των πέντε με τον Βαρτάνη από τον άγνωστο πόλεμο και με λίγο Βαγγέλη Βινιζέλο ,το φαινόμενο Ανδρέας Παπανδρέου δεν άφηνε περιθώρια επιβίωσης σε μια συνδικαλιστική συντεχνιακή αριστερά και ιστορικά της στελέχη όπως ακόμη και ο Μάρκος Βαφειάδης που δεν ήθελαν να φύγουν από την ζωή με το στίγμα του ηττημένου και του περιθωριακού προσχωρούσαν μαζικά στο ΠΑΣΟΚ. Σε λίγο μετά τα κεφτεδάκια και τα ντολμαδάκια της μακαρίτισσας της Μαρίκας ξεκίνησε το καινούργιο σύντομο φλέρτ όχι επειδή έδεσε η χημεία των εραστών ,αλλά διότι ο φαύλος ο Ανδρέας δεν είχε αφήσει θηλυκό για θηλυκό - ο Τασιόπουλος ο Τάσος ήταν ακόμη πιτσιρικάς και δεν κατέβαινε στο Κολωνάκι -και το στερητικό σύνδρομο ,το ένστικτο κυριάρχησε της λογικής .Ο Μητσοτακισμος ως πολιτικό φαινόμενο με ρίζες και εξειδίκευση στην κατασκευή ανώμαλων καταστάσεων εγκλώβισε την αριστερά σε ένα τεχνικό κλίμα σκανδαλολογίας για να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις να αναρριχηθεί στην εξουσία .
Έτσι κύλησαν τα χρόνια ,οι δεκαετίες ,η γενιά του εμφυλίου άρχισε να φεύγει στην άλλη ζωή ,η προδικτατορική γενιά γέρασε με κάποιους από τους παλιούς συντρόφους να έχουν πάρει διαφορετικούς δρόμους ,σε κάποιους όπως ο Πάγκαλος να έχει σαλέψει το μυαλό τους, άλλοι να το έχουν ρίξει στο πολιτικό μυθιστόρημα και οι πολλοί να προσπαθούν να διασφαλίσουν την οικονομική τους επιβίωση και κάποιοι πεισματάρηδες να εξακολουθούν να δίνουν την μάχη της πολιτικής επιβίωσης .
Ήλθε και η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού που άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην παγκόσμια αριστερά. Φαίνεται όμως ότι πολλοί το είχαν πάρει απόφαση ,πως οι ιδέες τους κατέρρευσαν και όταν τα χρόνια της φούσκας άνοιγαν οι δουλειές στα εργαστήρια της διαπλοκής κάποιοι που κουράστηκαν,που φοβήθηκαν την στέρηση ,το περιθώριο πήραν τον δρόμο της μετοίκησης στον «ταξικό» εχθρό και υπαλληλοποιήθηκαν στα τζάκια της κλεπτοκρατίας. Είναι πολλοί οι σύντροφοι που μεταλλάχθηκαν ,από που να αρχίσουμε από τον Κύρτσο ,τον Τάκη τον Θεοδωρικάκο ,την Ολγα την Τρέμη ,την Μαρία την Δαμανάκη που όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης δεν άνοιξε το στόμα της να πεί μια κουβέντα και που να τελειώσουμε.
Πάνω που ο φίλος μου είχε πιστέψει ότι η αριστερά στην Ελλάδα ,στην Ευρώπη ,στον Κόσμο όλο ξόφλησε,και φοβήθηκαν ότι θα χαθεί και το μπασοδούλι στα αστικά συστημικά κόμματα που τους ψιλοσυντηρούσε ,(εδώ δεν άντεξε η Ιταλική αριστερά που βρέθηκε στον προθάλαμο της εξουσίας ) εδώ στην χώρα μας υπήρξε ένα νέο τοπίο ..Μέσα από τις στάχτες του χρεωκοπημένου πολιτικού συστήματος ξεπήδησε μετά από τους κλυδωνισμούς της διάλυσης των δυο πόλων του μεταπολιτευτικού δικομματισμού μια μεγάλη μετατόπιση του εκλογικού σώματος σε ένα μικρό κόμμα της αριστεράς που μέσα σε ελάχιστα διαθέσιμο χρόνο έπρεπε να προσαρμοστεί και να μετασχηματιστεί από μια περιθωριακή αντισυστημική πολιτική ομάδα σε κυβερνητικό πολιτικό οργανισμό και να σηκώσει το βάρος της ευθύνης διαχείρισης της μεγαλύτερης μεταπολεμικής κρίσης που υπήρξε στην Ελλάδα.
Ελάχιστοι πίστεψαν ότι μπορούσε να προκύψει μια Κυβερνώσα παράταξη από τον κορμό της παραδοσιακής αριστεράς και ολόκληρο το αστικό συστημικό μπλόκ επένδυσε στην προσωρινή παρένθεση και στην πλήρη επάνοδο του παλιού συστήματος .Το ιστορικό πολιτικό γεγονός είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μονιμοποίησε την σχέση του με την κοινωνία ,ακολούθησε μια ρεαλιστική πολιτική ,επανέφερε την αξιοπιστία της χώρας στην διεθνή σκηνή ,με γοργά βήματα επαναφέρει την χώρα στην κανονικότητα , διέψευσε τις Κασάνδρες ,ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της ιστορίας ,δεν παρασύρθηκε από τις παιδικές αρρώστιες της συνδικαλιστικής αριστεράς που δεν έχει επίγνωση του βασικού ποιοτικού στοιχείου των πολιτικών ανατροπών δηλαδή του συλλογικού πολιτικού υποκείμενου .Τόλμησε ,μπορεσε να βγάλει την Ελλάδα σε δύσκολους καιρούς από το τέλμα και τα αδιέξοδα στα εθνικά θέματα ,που οι αρχιτέκτονες της χρεωκοπίας , της διεθνούς ανυποληψίας και απομόνωσης της χώρας προσπάθησαν να υπονομεύσουν με κάθε τρόπο .
Η έλλειψη κατανόησης των αλλαγών στον σύγχρονο κόσμο ,τα χαρακτηριστικά της δομικής κρίσης στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ,οδηγεί ένα μεγάλο κομμάτι της παραδοσιακής αριστεράς στον ολισθηρό δρόμο του Εθνικισμού που εκφράστηκε με την στάση τους στην συμφωνία των Πρεσπών και ακόμη σε ποιο σοκαριστικές μεταμορφώσεις και πρακτικές όπως την παρουσία στελεχών του Λαφαζάνη ,αλλά και την συνέντευξη του ίδιου στα κανάλια των νεοναζιστών.
Σημαντική παράμετρος αυτής της εξέλιξης ,καθοριστικός παράγοντας μπορούμε να πούμε υπήρξε αναμφισβήτητα ο νεαρός ηγέτης που ξεφόρτωσε νωρίς από τις πλάτες του το αρνητικό φορτίο μιας ηττημένης,μίζερης ,φοβισμένης αριστεράς και ενσωμάτωσε στην πολιτική του φιλοσοφία την θετική της πλευρά ,την ιστορική αξία των θυσιών και της ενεργούς παρουσίας της αριστεράς στους δημοκρατικούς ταξικούς και εθνικούς αγώνες καθ´ολη την διάρκεια του προηγούμενου αιώνα με αποκορύφωμα την εθνική αντίσταση την περίοδο της γερμανικής κατοχής και ενός εμφυλίου πολέμου με τραγικές συνέπειες στην μεταπολεμική Ελλάδα .
Επιχείρησε ένα δύσκολο ιστορικό εγχείρημα την ιστορική υπέρβαση από τα στερεότυπα της παραδοσιακής κομμουνιστογενούς αριστεράς και την διαλεκτική διασύνδεση κάποιων τμημάτων της που διέθεταν πλούσια εμπειρία απο την μεταπολιτευτική περίοδο ,με το αυθεντικό πατριωτικό λαϊκό κίνημα του ΠΑΣΟΚ που δημιούργησε μια εμβληματική πολιτική προσωπικότητα ,όπως του Ανδρέα Παπανδρέου αλλά οι διάδοχοι του σε συνεργασία με την ντόπια παρασιτική ολιγαρχία βιάστηκαν να το μεταλλάξουν και να το μετατρέψουν σε ένα καθεστωτικού παλαιοκομματικού τύπου πολιτικό οργανισμό με έντονα τα στοιχεία της γενικευμένης διαφθοράς και της ιδεολογικής του αφομοίωσης από τα σύγχρονα ρεύματα του ανερχόμενου στην Ευρώπη Νεοφιλελευθερισμού .
Ο φίλος μου λοιπόν που πέρασε την ζωή του όλη μέσα στα στεγανά και στους εμφύλιους της παραδοσιακής αριστεράς σε μια στιγμή αυτογνωσίας και συναισθηματικής φόρτισης μετά την θεατρική παράσταση μου είπε κάτι το συνταρακτικό .Είχα τόσο εθιστεί στις ίντριγκες ,στις διασπάσεις , στους εσωκομματικούς καυγάδες που τώρα που ζω μόνος μου τσακώνομαι με τον ίδιο μου τον εαυτό .Αυτό είναι το σύνδρομο του Ζαχαριαδισμού που κληρονομήσαμε .
Μου είπε ακόμη ότι έχει ανταλλάξει χαιρετισμό ακόμη και με τους βασανιστές του που του άφησαν μόνιμες βλάβες στο σώμα του όταν του έβγαζαν τα νύχια με την ντανάλια αλλά έχει να μιλήσει χρόνια τώρα με πολλούς συντρόφους που μοιράστηκαν κοινά ιδανικά ,αξίες και έκαναν όνειρα για ένα καλύτερο κόσμο .
Οι διαφορετικές απόψεις ,η πάλη των ιδεών ,ο δημοκρατικός διάλογος ,οι ανθρώπινες σχέσεις ,η σύνθεση των απόψεων είναι κατάκτηση του πολιτικού πολιτισμού μας.
Του κληρονομικό σύνδρομο του Ζαχαριαδισμού διαχέεται σε όλα τα επίπεδα του δημοσίου βίου ,σε όλα τα κόμματα και ανοίγει πληγές στην τραυματισμένη ήδη κοινωνία που τσάκισε η παρατεταμένη κρίση .
Οι στρεβλές κομματικές διαδικασίες που ακολουθούνται στο Ηράκλειο για τις δημοτικές εκλογές άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου και έχουν μετατρέψει τα κόμματα σε κρεατομηχανές που αλέθουν πρόσωπα, δολοφονούν χαρακτήρες ,αφήνουν πίσω τους συντρίμμια .Δείχνουν την πολιτική τους ανεπάρκεια να λειτουργήσει παραγωγικά προς όφελος των πολιτών το πάγιο αίτημα των τοπικών κοινωνιών για την εφαρμογή της απλής αναλογικής ,δείχνουν τον φόβο τους για να χειραφετηθεί ο θεσμός από τον έλεγχο των συντεχνειών και του βαθέους κράτους.
Εάν η συμπαθής κατά τα άλλα σεμνή συμπολίτης μας Λιάνα νομίζει ότι θα αποφύγει να συνθλιβεί από τις μυλόπετρες της κρεατομηχανής που μπήκε δεν νομίζω ότι θα τα καταφέρει αν και της το εύχομαι .Η πολιτική αυτονομία του αυτοδιοικητικού θεσμού έχει ήδη υποστεί ισχυρούς κλυδωνισμούς από ανάρμοστες συμπεριφορες κομμάτων και του πολιτικού παραγοντισμού κάποιων βουλευτικών γραφείων .
Αυτό που λείπει είναι ο προγραμματικός λόγος και ο διάλογος γύρω από ένα σοβαρό αναπτυξιακό επιχειρησιακό σχέδιο για την πόλη και όσοι το θέτουν ως προτεραιότητα και διαθέτουν την φερεγγυότητα να το υλοποιήσουν βρίσκονται στο στόχαστρο ενός πρωτόγονου αυταρχικού κομματισμού .
Ο κίνδυνος του εκφυλισμού μιας κορυφαίας πολιτικής διαδικασίας είναι ορατός και το πλήθος των υποψηφιοτήτων δεν σηματοδοτεί ένα υγιές δημοκρατικό φαινόμενο αλλά προσωπικές στρατηγικές που διαμορφώνουν ένα υποστηρικτικό πλαίσιο για πλήρη επιστροφή στο παρελθόν .
Η απόσταση μέχρι την μετέξελιξη της διαδικασίας σε μια γραφική παράσταση όλο και μικραίνει .
Μια δημοτική παράταξη που διαθέτει εμπειρία ,σημαντικά ποιοτικά στοιχεία ,δημοκρατική λειτουργία ,που τίμησε τον θεσμό ασκώντας σοβαρή δομική αντιπολίτευση με συγκεκριμένες προτάσεις ,που κράτησε αποστάσεις από τον κομματικό ανταγωνισμό ,που υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγική στον θεσμικό της ρόλο να ασκεί ουσιαστικό έλεγχο στην δημοτική αρχή.
Μια παράταξη που αποτελεί οργανικό στοιχείο της κοινωνίας των πολιτών ,μπορεί να διαγραφεί και να εξαφανιστεί μόνο μέσα από δημοκρατικές λειτουργίες και το τελικό αποτέλεσμα είναι αυτό που προέρχεται από την κρίση των πολιτών.
