Αμερικανοί και Ευρωπαίοι οφείλουν να επανατοποθετηθούν!

του Πέτρου Ι. Μηλιαράκη*

            Ας επεξεργαστούμε το παρόν κείμενο, στο πλαίσιο του συγκεκριμένου χώρου, ως εξής:

            Στις 30 Δεκεμβρίου 1922 σχηματίστηκε η Ένωση των Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ).  Η διαδικασία αυτή συνεπαγόταν ριζική ιδεολογικοπολιτική ανατροπή όχι μόνο στον ευρωπαϊκό αλλά και στον παγκόσμιο χώρο. Παραλλήλως τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας από το 1721 υπό την ηγεσία του Μεγάλου Πέτρου της Ρωσίας, εξακολουθούσαν να παραμένουν ενεργά και σταθερά με βάση τις Ακτές της Βαλτικής (εξ ου λόγου και η νέα Πρωτεύουσα του Κράτους η Αγία Πετρούπολη), εκτεινόμενα και πέραν του ευρωπαϊκού χώρου!..

            Ειδικότερα από την εποχή της Μεγάλης Αικατερίνης (1762-1796), η Ρωσία βρέθηκε στο απόγειο της δύναμής της, ενώ η εποχή αυτή έμεινε στην ιστορία ως η εποχή του «Ρωσικού Διαφωτισμού». Όταν δε ο Τσάρος Αλέξανδρος ο Α’ (1801-1825) απέσπασε τη Φινλανδία από το Βασίλειο της Σουηδίας το 1809 και την Βερσσαραβία από τους Τούρκους το 1812, οι Ρώσοι αποίκισαν την Αλάσκα στη Βόρεια Αμερική και δημιούργησαν εγκαταστάσεις έως και την Καλιφόρνια!

            Ιδού γιατί στο Συνέδριο της Βιέννης, η Ρωσία εκπροσωπούμενη από τον Τσάρο Αλέξανδρο τον Α’, καθόρισε το «Χάρτη της Ευρώπης» για τα επόμενα χρόνια.

            Για να ορθοτομούμε το λόγο της αλήθειας, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (1941-1945) η τότε Σοβιετική Ένωση προσέφερε στο βωμό της νίκης του πολέμου το 1/3 του συνόλου των θυμάτων, με περίπου 16 εκατομμύρια νεκρούς. Ιστορικό δεδομένο είναι δε ότι η λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έφερε το λεγόμενο «Κόκκινο Στρατό» στο «Κέντρο της Ευρώπης», διαμοιράζοντας την Ηπειρωτική Ευρώπη σε Ανατολική και Δυτική –αν και το μοίρασμα αυτό ήταν συμπεφωνημένο.

            Ωστόσο, τίποτα δεν εμπόδισε, τους συμμάχους να αναπτύξουν μεταξύ τους σοβαρή αντιπαλότητα, διαμορφώνοντας την περίοδο του λεγόμενου «Ψυχρού Πολέμου».

            Η περίοδος του «Ψυχρού Πολέμου», υποχρέωσε δύο γείτονες χώρες, την Ελλάδα και την Τουρκία, να ενταχθούν ταυτοχρόνως (1952) στο «ψυχροπολεμικό κλίμα» στο πλαίσιο της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ, προσδεδεμένες κυρίως στο άρμα των ΗΠΑ. Η ταυτόχρονη ένταξη Ελλάδας-Τουρκίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία αναγνώριζε εξ αντικειμένου τα γεωπολιτικά δεδομένα εκάστης χώρας, οπότε η κάθε μια απ’ αυτές τις γείτονες χώρες συνεπαγόταν και διαφορετικούς ρόλους. Οι πρόνοιες της Ατλαντικής Συμμαχίας έναντι του «αντι-ΝΑΤΟ» ή άλλως του «Συμφώνου της Βαρσοβίας», οφείλονταν όχι μόνο στην ιδεολογικοπολιτική αντιπαλότητα ανάμεσα στους δύο αντιμαχόμενους κόσμους, αλλά και στην διαδικασία περιορισμού της επιρροής της (τότε) ΕΣΣΔ που (θα) εκτεινόταν σε παγκόσμια κλίμακα.

(Παρενθετικώς: Υπ όψιν ότι η «σύμμαχος Τουρκία» ουδεμία εμπλοκή είχε στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Απλώς απέστειλε στις μεταπολεμικές επιχειρήσεις στην Κορέα «άκαπνους» στρατιωτικούς…)

            Οι μετέπειτα εξελίξεις στο χώρο της τέως ΕΣΣΔ δημιούργησαν «νέες καταστάσεις». Η παραίτηση του Προέδρου Γιέλτσιν στις 31 Δεκεμβρίου 1999, ανέδειξε ένα σημαντικότατο πολιτικό, τον Βλαντιμίρ Πούτιν ο οποίος αφού επέφερε πλήγμα στους Τσετσένους αυτονομιστές, συνέβαλε αποφασιστικώς στο να επανέλθει στο προσκήνιο η Ρωσία, ως μια εκ των δύο βασικών Υπερδυνάμεων. Έτσι, η Ρωσία κατέστη ο ένας εκ των δύο «κύριων πόλων» της λεγόμενης «Νεοψυχροπολεμικής εποχής», που ωστόσο έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από εκείνα που αφορούσαν τη λήξη του Β’  Παγκοσμίου Πολέμου.

            Όταν ο ιστορικός κύκλος της Οκτωβριανής Επανάστασης έκλεισε με την υποστολή της «Κόκκινης Σημαίας» στις 15 Δεκεμβρίου 1991, και όρος «Αγαπητοί Σύντροφοι» αντικαταστάθηκε με τον όρο «Αγαπητοί Συμπολίτες και Συμπατριώτες», οι ιδεολογικοπολιτικές αντιθέσεις τέθηκαν στο περιθώριο, ή άλλως στην επεξεργασία της επιστήμης της Ιστορίας, και αναδείχθηκαν νέα δεδομένα, αμιγώς στο γεωπολιτικό πεδίο και ειδικότερα στο γεωπολιτικό πεδίο της ενέργειας, δηλαδή της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων. Δεν είναι δε τυχαίο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση στις 10 Δεκεμβρίου 1998 ενσωμάτωσε στο Κοινοτικό-Ενωσιακό κεκτημένο το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS-United Nations Convention of Law of the Sea).

            Έτσι, από το ιδεολογικοπολικό πεδίο τα πράγματα μετατέθηκαν. Οι ιδεολογικοπολιτικές αντιθέσεις που στη «ψυχροπολεμική περίοδο»,  εύρισκαν υλική αντανάκλαση στη διανομή των αγορών σε επίπεδο παραγωγικών σχέσεων και παραγωγικών δυνάμεων, στις παρούσες συνθήκες απέκτησαν νέα ποιότητα. Αναδείχθηκε πλέον ως πεδίο νέων αντιθέσεων η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου (σε νέα «οικόπεδα» εκμετάλλευσης) με κυρίως αναφορά στις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες. Ταυτοχρόνως, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός, που προέρχεται από το Ισλάμ (και τις εσωτερικές αντιθέσεις του Ισλάμ), έφερε και τη λεγόμενη «σύγκρουση πολιτισμών», περιπλέκοντας ευρύτερα πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία σε μια «ιδιόμορφη διένεξη», ενός πράγματι παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος, όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στον πολιτισμό.

            Το πρώτο ζήτημα που εγείρεται, παρά το γεγονός ότι η σημερινή Ρωσία είναι πράγματι μια Υπερδύναμη, είναι εάν και κατά πόσον ως Υπερδύναμη έχει υπό τις σημερινές συνθήκες, τα γεωπολιτικά δεδομένα της τότε Σοβιετικής Ένωσης, έτσι ώστε η Τουρκία να θεωρείται ο απαραίτητος χώρος γεωπολιτικής αξιοποίησης και εκμετάλλευσης από τους λεγόμενους «δυτικούς συμμάχους» και κυρίως από τις ΗΠΑ.

            Η ορθή τοποθέτηση την οποία οφείλουν να κάνουν οι Αμερικανοί Σύμμαχοι του Πενταγώνου, του Λευκού Οίκου και του State Department, αλλά και οι εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι: να αντιστοιχήσουν την τότε ΕΣΣΔ με τη  σημερινή Ρωσία ως προς τις επιρροές της με τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες.

            ΣΥΝΕΠΩΣ: υπό το πρίσμα αυτό, της αντιστοίχησης δηλαδή της τότε ΕΣΣΔ με τη σημερινή Ρωσία, θα πρέπει να αξιολογηθεί ο σημερινός γεωπολιτικός ρόλος της Τουρκίας, στο κατά πόσον είναι ο αντίστοιχος και αναγκαίος της «ψυχροπολεμικής περιόδου» σε «αντιπαράθεση» με: 1) την Αρμενία, 2) το Αζερμπαϊτζάν, 3) τη Λευκορωσία, 4) την Εσθονία, 5) τη Γεωργία, 6) το Καζακστάν, 7) το Κιργιστάν, 8) τη Λετονία, 9) τη Λιθουανία, 10) τη Μολδαβία, 11) το Τατζικιστάν, 12) το Τουρκμενιστάν, 13) το Ουζμπεκιστάν και 14) την Ουκρανία  που αφορούσαν στην τότε ΕΣΣΔ.

            Εξυπακούεται ότι ο γεωπολιτικός ρόλος της Τουρκίας δεν ήταν και δεν είναι άλλος (από τη δεκαετία του ’50 έως και σήμερα), από το να υπερασπίζεται ως κοινά συμφέροντα της, και τα συμφέροντα Ευρωπαίων και Αμερικανών. Αυτή ήταν  η «έννοια συμμετοχής» της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ και της συμμαχίας της με τις ΗΠΑ και το δυτικό κόσμο και τις κατ’ αρχάς και κατ’ αρχήν τάσεις της να καταστεί εταίρος της Ευρωπαϊκής Συμπολιτείας.

            Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις, μάλλον πρέπει να απογοητεύουν τους συμμάχους Ευρωπαίους και Αμερικανούς. Και τούτο γιατί η Τουρκία «ανήκει πλέον αλλού».

            Τούτο επιβεβαιώθηκε και με την πρόσφατη κοινή συνάντηση  του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, του Ιρανού ηγέτη Χασάν Ροχανί και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

            Άλλωστε, στην Τουρκία διαμορφώνεται θρησκευτικό φονταμενταλιστικό κράτος και η κοινή γνώμη «παιδεύεται» να αποστρέφεται τα πρότυπα και τις αξίες του δυτικού πολιτισμού!...

--------------------------------------------

 * Ο  Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).