Τι έδειξαν έρευνες για τις selfies και τον ψυχισμό μας

Μια μελέτη διαπιστώνει ότι ορισμένες selfies βοηθούν στην αποτύπωση του νοήματος ενός γεγονότος.

Η έρευνα υποδηλώνει ότι η οπτική γωνία μιας φωτογραφίας -πρώτου ή τρίτου προσώπου- αντικατοπτρίζει την πρόθεση ενός ατόμου να αποτυπώσει είτε τη φυσική εμπειρία είτε τη βαθύτερη σημασία ενός γεγονότος. Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, η μελέτη υποδηλώνει ότι οι selfies στις πλατφόρμες Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) δεν είναι απλώς για αυτοπροβολή, αλλά συχνά για να συμπυκνώσουν τη σημαντική πτυχή των στιγμών. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η ικανοποίηση με μια φωτογραφία μειώνεται εάν η προοπτική της δεν ταιριάζει με τον αρχικό σκοπό λήψης της.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι φωτογραφίες πρώτου προσώπου (που καταγράφουν τη σκηνή όπως φαίνεται από τα μάτια κάποιου) αντιπροσωπεύουν καλύτερα τη φυσική εμπειρία ενός γεγονότος για τους ανθρώπους.

Αλλά οι φωτογραφίες τρίτου προσώπου όπως οι selfies (που τεκμηριώνουν μια στιγμή με τον εαυτό τους σε αυτές) απεικονίζουν καλύτερα το βαθύτερο νόημα του γεγονότος στη ζωή τους.

“Διαπιστώσαμε ότι οι άνθρωποι έχουν μια φυσική διαίσθηση σχετικά με το ποια προοπτική να πάρουν για να αποτυπώσουν αυτό που θέλουν από τη φωτογραφία”, είπε ο επικεφαλής συγγραφέας Zachary Niese, απόφοιτος διδάκτωρ του The Ohio State University και νυν μεταδιδακτορικός υπότροφος στο πανεπιστήμιο του Tübingen στο Γερμανία.

Τα αποτελέσματα παρέχουν επίσης αντίθεση στην άποψη ότι οι άνθρωποι δημοσιεύουν selfies σε ΜΚΔ, όπως το Instagram, “μόνο και μόνο για να προωθήσουν τον εαυτό τους”, δήλωσε η συν-συγγραφέας της μελέτης, Lisa Libby, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Οχάιο.

“Αυτές οι φωτογραφίες σου μπορούν να τεκμηριώσουν το μεγαλύτερο νόημα μιας στιγμής. Δεν χρειάζεται να είναι από ματαιοδοξία όλο αυτό”, είπε.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Psychological and Personality Science.

Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι η αποτύπωση της φυσικής εμπειρίας ενός γεγονότος ή της ευρύτερης σημασίας του μπορεί να είναι δύο σημαντικά κίνητρα για την λήψη selfies.

Για παράδειγμα, κάποιος στην παραλία με ένα φιλικό πρόσωπο μπορεί να τραβήξει μια φωτογραφία της θάλασσας για να απαθανατίσει τη φυσική εμπειρία μιας όμορφης και χαλαρωτικής ημέρας. Ή θα μπορούσαν να τραβήξουν μια φωτογραφία με τον εαυτό τους σε αυτήν για να αποτυπώσουν το μεγαλύτερο νόημα του να περνάς χρόνο με έναν φίλο.

Σε μια σειρά έξι μελετών στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 2.113 συμμετέχοντες, οι ερευνητές διερεύνησαν την επίδραση της προοπτικής στην προσωπική φωτογραφία (selfie).

Σε μια διαδικτυακή μελέτη, οι συμμετέχοντες διάβασαν ένα σενάριο για το οποίο μπορεί να θέλουν να βγάλουν μια φωτογραφία, όπως το να περάσουν τη μέρα σε μια παραλία με έναν στενό φίλο. Τους ζητήθηκε να αξιολογήσουν πόσο σημαντική θα ήταν η καθαυτή εμπειρία γι’ αυτούς και πόσο σημαντική θα ήταν η ευρύτερη σημασία της.

Μια άλλη μελέτη έδειξε την αλήθεια της διαίσθησης των ανθρώπων σχετικά με το εάν κάθε οπτική γωνία αποτυπώνει καλύτερα την εμπειρία ή το νόημα των γεγονότων. Αυτή η μελέτη ζήτησε από τους ανθρώπους να εξετάσουν τις φωτογραφίες που δημοσίευσαν στους λογαριασμούς τους στο Instagram.

Οι συμμετέχοντες άνοιξαν την πιο πρόσφατη ανάρτησή τους με selfie τους και τους τέθηκε το ερώτημα: “Τι σε κάνει να σκέφτεσαι περισσότερο αυτή η φωτογραφία;” με τις επιλογές απόκρισης να είναι “Η φυσική εμπειρία της στιγμής” ή “Το ευρύτερο νόημα της στιγμής”.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι εάν η φωτογραφία ήταν selfie ήταν πιο πιθανό να πουν ότι η φωτογραφία τους έκανε να σκεφτούν το μεγαλύτερο νόημα της στιγμής, ενώ οι φωτογραφίες που έδειχναν το τοπίο τους έκαναν να σκεφτούν την φυσική εμπειρία.

Σε ένα άλλο πείραμα, οι ερευνητές ζήτησαν και πάλι από τους συμμετέχοντες να ανοίξουν την πιο πρόσφατη ανάρτησή τους στο Instagram με μία από τις φωτογραφίες τους. Ρωτήθηκαν αν προσπαθούσαν να αποτυπώσουν το μεγαλύτερο νόημα ή τη φυσική εμπειρία της στιγμής.

Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες βαθμολόγησαν το πώς ένιωσαν για τη φωτογραφία σε μια κλίμακα από το 1 (καθόλου θετικό) έως το 5 (εξαιρετικά θετικό).

“Διαπιστώσαμε ότι στους ανθρώπους δεν άρεσε τόσο πολύ η φωτογραφία τους, εάν υπήρχε αναντιστοιχία μεταξύ της οπτικής γωνίας της φωτογραφίας και του στόχου τους για την λήψη της φωτογραφίας”, είπε η Libby.

Για παράδειγμα, αν έλεγαν ότι στόχος τους ήταν να αποτυπώσουν το νόημα της στιγμής, τους άρεσε περισσότερο η φωτογραφία αν τραβήχτηκε σε τρίτο πρόσωπο, με τον εαυτό τους στην εικόνα (selfie).

“Ελπίζω ότι αυτή η μελέτη αυξάνει τη γνώση των ανθρώπων σχετικά με το πώς η οπτική γωνία της φωτογραφίας επηρεάζει τον τρόπο που αντιδρούν στις φωτογραφίες. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να βεβαιωθούν ότι επιλέγουν συνειδητά την προοπτική που θα καλύψει τον στόχο τους”, είπε.

Τα αποτελέσματα δείχνουν επίσης ότι οι άνθρωποι μπορεί να δημοσιεύουν φωτογραφίες στο Instagram και αλλού για κάτι περισσότερο από το κοινό τους, είπε ο Niese:

“Αυτό το έργο υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι έχουν επίσης πολύ προσωπικά κίνητρα για την λήψη φωτογραφιών. Ακόμη και στα ΜΚΔ φαίνεται, ότι οι άνθρωποι επιμελούνται εικόνες για τον εαυτό τους για να πετύχουν να αποτυπώσουν για πάντα την εμπειρία ή το νόημα του γεγονότος”.