Τα Σαρακοστιανά και η διατροφική τους αξία

Από τον Γιάννη Χρύσου, Κλινικό Διαιτολόγο & Διατροφολόγο

Οι σύγχρονες μελέτες «αποθεώνουν» τις διατροφικές επιλογές της Καθαράς Δευτέρας, οι οποίες παραδοσιακά είναι τα θαλασσινά, τα όσπρια, ο χαλβάς, η λαγάνα και η ταραμοσαλάτα. Οι διατροφικοί, αυτοί, θησαυροί έχουν πολλά οφέλη τα οποία και αναλύονται παρακάτω:

Θαλασσινά
Στην κατηγορία των θαλασσινών, οι γαρίδες αποτελούν μοναδική πηγή ασταξανθίνης, ενός καροτενοειδούς με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Πρόσφατες μελέτες έχουν συσχετίσει την ασταξανθίνη με την προστασία του νευρικού και μυοσκελετικού συστήματος καθώς και με την ελάττωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Γενικότερα, τα θαλασσινά αποτελούν μια διατροφική ομάδα πλούσια σε χοληστερόλη και εξαιρετική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, που αποδεδειγμένα υποστηρίζουν την καλή υγεία της καρδιάς και των αγγείων, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, του σακχαρώδη διαβήτη και της υπέρτασης. Τέλος, τα θαλασσινά έχουν χαμηλή θερμιδική αξία και είναι πλούσια σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, ενισχύοντας τον μεταβολισμό.

Όσπρια
Φασόλια και φακές είναι σίγουρα οι «πρωταθλητές» στις φυτικές ίνες. Περιέχουν αδιάλυτες και διαλυτές φυτικές ίνες οι οποίες, σύμφωνα με ερευνητικά δεδομένα, συμβάλλουν πολυεπίπεδα στη βελτίωση και διατήρηση της καλής υγείας. Οι διαλυτές φυτικές ίνες φαίνονται να δρουν στην μείωση της ολικής και LDL χοληστερόλης, στον καλύτερο έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης, στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και αντίθετα με διαδεδομένες απόψεις, βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου. Δεν περιέχουν λιπαρά και είναι πλούσια σε πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης, φυλλικό οξύ και μαγνήσιο.

Χαλβάς και ταχίνι
Το ταχίνι και ο χαλβάς από ταχίνι είναι μεν δυο τρόφιμα της Καθαράς Δευτέρας και της Σαρακοστής αλλά συνηθίζεται να καταναλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Βασικό τους συστατικό είναι το σουσάμι, το οποίο είναι ιδιαιτέρως πλούσιο σε μικροστοιχεία όπως το μαγνήσιο, το ασβέστιο, ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο και το μαγγάνιο. Η υψηλή περιεκτικότητα σε χαλκό και σε ορισμένες λιγνάνες, συστατικά με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, προσδίδει στο σουσάμι πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Συγκεκριμένα, σε πρόσφατη μελέτη, αποδείχθηκε ότι η καθημερινή κατανάλωση σουσαμιού είχε αντίστοιχα ή και καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πόνου της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, συγκριτικά με τη χρήση ισχυρών παυσίπονων με παρακεταμόλη.
Το σουσάμι και τα παράγωγά του (δηλαδή, το ταχίνι και ο χαλβάς από ταχίνι), αποτελούν τρόφιμα άξια ιδιαίτερης προσοχής, ειδικότερα σε περιόδους νηστείας που ο αποκλεισμός πολλών τροφών καθιστά την καθημερινή διατροφή ελλιπή σε αρκετά μικροστοιχεία και βιταμίνες.

Ταραμοσαλάτα και λαγάνα
Η λαγάνα είναι το παραδοσιακό ψωμί της Καθαράς Δευτέρας και η ταραμοσαλάτα το συνοδευτικό της. Αν και πλούσιος σε θερμίδες, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τη γευστική ικανοποίηση που προσφέρει ο συνδυασμός τους! Προσπαθήστε να καταναλώσετε δύο φέτες λαγάνας και 1-2 κουταλιές ταραμοσαλάτας, ώστε να μην στερηθείτε την απολαυστική τους γεύση, χωρίς παράλληλα να επιβαρύνετε το γεύμα με πολλές θερμίδες.

Χρησιμοποιήστε λοιπόν τις παραδοσιακές – αλλά κυρίως υγιεινές – προτάσεις της Καθαράς Δευτέρας για όλη τη Σαρακοστή, είτε αποφασίσετε να νηστέψετε ή όχι. Πειραματιστείτε με συνταγές και τρόπους κατανάλωσης και εντάξτε τα τρόφιμά της στο καθημερινό σας διαιτολόγιο όλο τον χρόνο, στοχεύοντας σε μία πιο υγιεινή αλλά και απολαυστική διατροφή.