Πού οφείλονται οι αλλεργικές αντιδράσεις στο εμβόλιο των Pfizer/BioNTech

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ιωάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα σχετικά με τις αλλεργικές αντιδράσεις κατόπιν του εμβολιασμού με το εμβόλιο BNT162b2. Μετά το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά, οι ΗΠΑ είναι η επόμενη χώρα στην οποία ξεκίνησε ο εμβολιασμός με το εμβόλιο BNT162b2 των Pfizer/BioNTech έναντι του SARS-CoV-2.

Στα περιστατικά αλλεργικών επεισοδίων που αναφέρθηκαν μετά τον εμβολιασμό στο Ηνωμένο Βασίλειο προστέθηκε άλλη μια περίπτωση που καταγράφηκε στις ΗΠΑ. Πρόκειται για υγειονομικό προσωπικό μέσης ηλικίας στην Αλάσκα, που εμφάνισε εξάνθημα σε όλο το πρόσωπο, δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια) και αυξημένους καρδιακούς παλμούς (ταχυκαρδία) εντός 10 λεπτών από τη λήψη της πρώτης δόσης του εμβολίου. Έλαβε επινεφρίνη (αδρεναλίνη) και κορτικοστεροειδή και παρέμεινε για νοσηλεία στο νοσοκομείο για 1 ημέρα. Το επόμενο πρωί τα συμπτώματα είχαν υποχωρήσει πλήρως.

Από το ατομικό αναμνηστικό δεν αναφέρθηκε ιστορικό προηγούμενης αλλεργίας. Η πολυ-αιθυλενο-γλυκόλη που περιέχει το εμβόλιο ως σταθεροποιητικό είναι πιθανό να είναι ο εκλυτικός αλλεργιογόνος παράγοντας. Τα συμβάματα αλλεργικών αντιδράσεων μετά τον εμβολιασμό, παρότι είναι πολύ σπάνια, υπογραμμίζουν την ανάγκη για βραχεία περίοδο παρακολούθησης των εμβολιασθέντων κατόπιν του εμβολιασμού.

Πλέον, έχουν εκδοθεί ενημερωμένες οδηγίες για τα κέντρα εμβολιασμού COVID-19 σχετικά με τη διαχείριση της αναφυλαξίας τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη αλλά και στη χώρα μας. Η αναφυλαξία είναι μια γνωστή, αν και πολύ σπάνια, παρενέργεια για οποιοδήποτε εμβόλιο. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών που θα εμβολιαστούν  δεν θα πάθει αναφυλαξία και τα οφέλη όσον αφορά στην προστασία από COVID-19 υπερτερούν των κινδύνων. Σύμφωνα με τις ανανεωμένες συστάσεις, κάθε άτομο με ιστορικό αναφυλαξίας άμεσης έναρξης σε ένα εμβόλιο, φάρμακο ή τροφή δεν πρέπει να λάβει το εμβόλιο BNT162b2.

Ακόμη, μια δεύτερη δόση του εμβολίου δεν πρέπει να χορηγείται σε όσους έχουν υποστεί αναφυλαξία στην πρώτη δόση εμβολιασμού. Ένα πρωτόκολλο για τη διαχείριση της αναφυλαξίας και τα απαραίτητα φάρμακα πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμο κάθε φορά που χορηγείται το εμβόλιο BNT162b2. Η άμεση θεραπεία θα πρέπει να περιλαμβάνει έγκαιρη χορήγηση 0,5 mg ενδομυϊκής αδρεναλίνης (0,5 ml 1: 1000 ή 1 mg / ml αδρεναλίνης), άμεση ενημέρωση της ομάδας αναζωογόνησης και επιπρόσθετη αδρεναλίνη ενδομυϊκά κάθε 5 λεπτά. Η υποστηρικτική αγωγή περιλαμβάνει επίσης κορτικοστεροειδή και εισπνεόμενα φάρμακα για αντιμετώπιση του βρογχόσπασμου. Πριν από κάθε εμβολιασμό θα πραγματοποιείται λήψη ιστορικού αλλεργικών αντιδράσεων και αναφυλαξίας, ενώ θα ακολουθεί βραχεία περίοδος παρακολούθησης προκειμένου να εντοπιστούν έγκαιρα σημεία και συμπτώματα ενδεικτικά αλλεργικής αντίδρασης.