Ποιές τροφές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο της άνοιας;

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Αλτσχάιμερ γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Σεπτεμβρίου και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση, την επαγρύπνηση και την πρόληψη, καθώς είναι σημαντικό να ενημερωνόμαστε και να υποστηρίζουμε όσους επηρεάζονται από την νόσο.

Το 2022 στην Ελλάδα το 5% των ανθρώπων ηλικίας 65 ετών και άνω είχε άνοια, ποσοστό που ανέρχεται στα 200.000 άτομα. Το 2020, πάνω από 55 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζούσαν με άνοια, με την πιο συχνή μορφή της να αποτελεί την νόσο του Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδικών, αυτός ο αριθμός θα διπλασιάζεται σχεδόν κάθε 20 χρόνια, φτάνοντας τελικά τα 78 εκατομμύρια το 2030 και τα 139 εκατομμύρια το 2050.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς από τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων το 40% όλων των περιπτώσεων άνοιας μπορεί ενδεχομένως να προληφθεί ή να επιβραδυνθεί. Ο υγιεινός τρόπος ζωής και οι καλές συνήθειες, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής άσκησης και της διαχείρισης προβλημάτων υγείας, αποτελούν παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην μείωση του κινδύνου.

Η υγιεινή διατροφή μπορεί επίσης να συμβάλλει στην πρόληψη της άνοιας, με τους ειδικούς να επισημαίνουν ότι δίαιτες όπως η μεσογειακή διατροφή και η δίαιτα MIND μπορούν να ενισχύσουν την εγκεφαλική λειτουργία. Επιπλέον προηγούμενες έρευνες έχουν επισημάνει ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φλαβονοειδή μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία.

Τώρα σε νέα επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο στο JAMA Network Open, οι ερευνητές βρήκαν περισσότερες ενδείξεις ότι η κατανάλωση τροφίμων και ποτών με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, ειδικά τσάι, κόκκινο κρασί και μούρα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο άνοιας, ειδικά για όσους διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Τα φλαβονοειδή προστατεύουν από Αλτσχάιμερ και άνοια

Η μελέτη περιελάμβανε 121.986 ενήλικες ηλικίας 40 έως 70 ετών από τη μελέτη UK Biobank. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα αναφορικά με την 24ωρη διατροφική πρόσληψη κάθε συμμετέχοντα και διαμόρφωσαν ένα σκορ με βάση πόσες μερίδες τροφών και ποτών πλούσιων σε φλαβονοειδή κατανάλωναν την ημέρα.

Η αξιολόγηση περιελάμβανε τρόφιμα πλούσια σε φλαβονοειδή, όπως τσάι (μαύρο και πράσινο), κόκκινο κρασί, μήλα, μούρα, σταφύλια, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, γλυκές πιπεριές, κρεμμύδια και μαύρη σοκολάτα.

Μετά από μια περίοδο παρακολούθησης εννέα ετών, οι επιστήμονες εντόπισαν τους συμμετέχοντες που εμφάνισαν άνοια και έλεγξαν εάν είχαν γενετική προδιάθεση, υπέρταση ή συμπτώματα κατάθλιψης.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες με τη χαμηλότερη βαθμολογία στην πρόσληψη φλαβονοειδών, εκείνοι που κατανάλωναν έξι επιπλέον μερίδες την ημέρα από τροφές πλούσιες σε φλαβονοειδή φάνηκαν να έχουν 28% χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας.

Τι ισχύει για τα άτομα με γενετική προδιάθεση

Οι συμμετέχοντες με συμπτώματα κατάθλιψης ή γενετική προδιάθεση με υψηλή βαθμολογία στην πρόσληψη φλαβονοειδών φάνηκαν να έχουν 48% και 43% μειωμένο κίνδυνο αντίστοιχα.

Επιπλέον, η κατανάλωση τσαγιού, κόκκινου κρασιού και μούρων συσχετίστηκε με τη σημαντικότερη μείωση του κινδύνου, με το τσάι να παρουσιάζει τις ισχυρότερες συσχετίσεις.

Οι ερευνητές αποδίδουν την προστατευτική τους δράση στα υψηλά επίπεδα υποκατηγοριών φλαβονοειδών, όπως οι ανθοκυανίνες.

Τα οφέλη του κρασιού παραμένουν ασαφή

Ενώ η μελέτη υποδηλώνει ότι το κόκκινο κρασί θα μπορούσε να ωφελήσει την εγκεφαλική λειτουργία, τα ευρήματα παραμένουν αντιφατικά.

Για παράδειγμα, ενώ πρόσφατη έρευνα που διερεύνησε την κατανάλωση αλκοόλ αναφέρει ότι οι συμμετέχοντες που προτιμούσαν να πίνουν κρασί φάνηκαν να έχουν ελαφρώς χαμηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας που σχετίζεται με το αλκοόλ, άλλες μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και η χαμηλή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου.

Επιπλέον, η κατανάλωση αλκοόλ έχει συνδεθεί με υψηλότερο κίνδυνο για περισσότερες από 200 διαφορετικές παθήσεις, σύμφωνα με έρευνα δημοσιευμένη στο Nature Medicine.