Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την θρόμβωση

Γράφει η Ειδική Αιματολόγος Αικατερίνη Σφυριδάκη

Με τον όρο θρόμβωση εννοούμε τον σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος μέσα σε ένα αγγείο (αρτηρία ή φλέβα), με αποτέλεσμα την διακοπή της ομαλής ροής του αίματος μέσα σε αυτό.

Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο της Επιστημονικά Υπεύθυνης του Αιματολογικού Κέντρου που ανήκει στο δυναμικό του Διαγνωστικού Κέντρου Ηρόδοτος – Ειδικού Αιματολόγου, Αικατερίνης Σφυριδάκη.  Σχετικά με όλα όσα  πρέπει να γνωρίζουμε για την θρομβοεμβολική νόσο,  τους σημαντικούς παράγοντες κινδύνου, αλλά και  τον εργαστηριακό έλεγχο, ο οποίος πραγματοποιείται εφόσον κριθεί απαραίτητο σε εξειδικευμένα κέντρα αιμόστασης από έμπειρο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό στο Αιματολογικό Κέντρο του Διαγνωστικού Κέντρο Ηρόδοτος στον Πόρο Ηρακλείου επί των οδών Χειμάρας και Σουλίου 1.

«Θρόμβωση μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε και σε κάθε ηλικία. Αρκετές φορές είναι ασυμπτωματική και γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πιθανούς προδιαθεσικούς παράγοντες κινδύνου και τα πλέον εμφανή σημεία.

Σημαντικοί παράγοντες κινδύνου αποτελούν:

• νοσηλεία σε νοσοκομείο πέραν των 2 ημερών

• ακινησία και παραμονή στο κρεβάτι (πχ ανάρρωση για μεγάλο χρονικό διάστημα)

• χειρουργικές επεμβάσεις

• κακοήθειες

• παχυσαρκία (ΒΜΙ >30 αυξάνει τον κίνδυνο 2-3 φορές)

• συστηματικά νοσήματα (πχ καρδιακή ανεπάρκεια, αυτοάνοσα νοσήματα, νεφρωσικό

σύνδρομο, κίρρωση ήπατος κλπ)

• παρατεταμένη ορθοστασία πέραν των 6 ωρών

• πολύωρα αεροπορικά ταξίδια

• ηλικία

• οικογενειακό ιστορικό

Ιδιαίτερα στις γυναίκες παράγοντα κινδύνου αποτελούν:

• η κύηση (Χ6)

• η λοχεία (Χ15)

• η λήψη οιστρογόνων

Ο όρος θρομβοεμβολική νόσος περιλαμβάνει δύο οντότητες:

• την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση

• την πνευμονική εμβολή

Η θρομβοεμβολική νόσος αποτελεί την 3η αιτία καρδιαγγειακού θανάτου παγκοσμίως. Στην Ευρώπη 650.000 ασθενείς πάσχουν ετησίως από φλεβική θρόμβωση και 430.000 ασθενείς από πνευμονική εμβολή, ενώ κάθε χρόνο πεθαίνουν 500.000 Ευρωπαίοι και 50.000 Έλληνες. Ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος του ετήσιου αριθμού θανάτων που προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού ,του προστάτη, τα τροχαία ατυχήματα και το AIDS.

Τα συμπτώματα στην εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση περιλαμβάνουν πόνο, οίδημα και ερυθρότητα των κάτω άκρων, ενώ η πνευμονική εμβολή χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην αναπνοή, επίμονο βήχα, πλευριτικό πόνο ,ταχυκαρδία, απώλεια συνείδησης. 

Η θεραπεία περιλαμβάνει την κατάλληλη ενέσιμη ή από του στόματος αντιπηκτική αγωγή. Το είδος και τη διάρκεια της αντιπηκτικής αγωγής θα πρέπει να το αποφασίσει εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό (πχ ειδικοί αιματολόγοι σε διαταραχές αιμόστασης, αγγειοχειρουργοί ,πνευμονολόγοι, καρδιολόγοι κλπ). 

Στόχος της αγωγής αποτελεί η αποφυγή επέκτασης ή επανεμφάνισης του θρομβωτικού επεισοδίου, καθώς και η εμφάνιση αιμορραγικών διαταραχών λόγω κακού υπολογισμού των υποκειμένων διαταραχών.

Εκτός των ανωτέρω, σημαντικό ρόλο σε ορισμένες περιπτώσεις κατέχει ο εργαστηριακός έλεγχος θρομβοφιλικών διαταραχών, όπως αυτός συνιστάται από τις διάφορες ιατρικές εταιρείες που ασχολούνται με την θρομβοεμβολική νόσο. 

Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει:

• έλεγχο κληρονομικής θρομβοφιλίας ( δηλαδή φυσικοί ανασταλτές, παράγοντες

μηχανισμού πήξης και ινωδόλυσης και σημειακές μεταλλάξεις σε διάφορα γονίδια)

• επίκτητης θρομβοφιλίας (αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο)

Ο ανωτέρω εργαστηριακός έλεγχος πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα αιμόστασης από έμπειρο ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό όπως στο Αιματολογικό Κέντρου του Διαγνωστικού Κέντρο Ηρόδοτος στον Πόρο Ηρακλείου επί των οδών Χειμάρας και Σουλίου 1.

Θα πρέπει πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση, στην κύηση ,στη λοχεία ,στην παρακολούθηση ασθενών με κακοήθεια αλλά και σε πληθώρα άλλων καταστάσεων να γίνεται εκτίμηση του θρομβωτικού κινδύνου του ασθενούς σύμφωνα με τα διεθνή εργαλεία που διαθέτουμε, έτσι ώστε να προλαμβάνονται και να αποφεύγονται τέτοιου είδους επεισόδια τα οποία εκτός από την επίπτωση που έχουν στην υγεία του ασθενούς έχουν και τεράστια οικονομική επιβάρυνση στο σύστημα υγείας κάθε κράτους.

Επιπρόσθετα, δεν θα πρέπει να παραβλέπονται και οι γενικές οδηγίες όπως είναι:

• η ρύθμιση του σωματικού βάρους και του λιπιδαιμικού προφίλ

• η αποφυγή του καπνίσματος

• η μεσογειακού τύπου διατροφή

• η φυσική άσκηση

• η καλή ενυδάτωση».