Μπορεί η ζάχαρη να προκαλέσει καρκίνο; Πώς να τρώτε πιο υγιεινά χωρίς να την στερείστε

«Τρέφει η ζάχαρη τον καρκίνο;». Αυτή είναι μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που δέχονται οι περισσότεροι γιατροί και διαιτολόγοι ογκολογίας. Ενώ οι επιστήμονες συνεχίζουν να διερευνούν τη σχέση μεταξύ της πρόσληψης ζάχαρης και του καρκίνου, αυτή συνεχίζει να παραμένει πηγή αβεβαιότητας και φόβου για πολλούς καρκινοπαθείς και τους φροντιστές τους.

Η ζάχαρη έχει πολλές διαφορετικές μορφές, με την απλούστερη να είναι ένα απλό μόριο που ονομάζεται γλυκόζη. Όλα τα κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των καρκινικών, χρησιμοποιούν τη γλυκόζη ως κύριο καύσιμο.

Η γλυκόζη προέρχεται από οποιαδήποτε τροφή που περιέχει υδατάνθρακες, συμπεριλαμβανομένων υγιεινών τροφών όπως τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα γαλακτοκομικά. Η γλυκόζη προέρχεται επίσης από εξευγενισμένους υδατάνθρακες και πρόσθετα σάκχαρα, όπως το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά, τα γλυκά και τα ζαχαρούχα ποτά.

Ο ρόλος της ζάχαρης στην εμφάνιση καρκίνου

Η ιδέα ότι η ζάχαρη ή η γλυκόζη μπορεί να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων οδηγεί ορισμένους ανθρώπους να αποφεύγουν, χωρίς λόγο, όλα τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες. Αυτή η προσέγγιση υποθέτει ότι αν τα καρκινικά κύτταρα χρειάζονται γλυκόζη, τότε η αποκοπή της από τη διατροφή του ατόμου θα σταματήσει και την ανάπτυξη τους.

Δυστυχώς, δεν είναι τόσο απλό. Η αφήγηση «η ζάχαρη τρέφει τον καρκίνο» χρονολογείται από τη δεκαετία του 1920, όταν ένας Γερμανός φυσιολόγος παρατήρησε ότι ορισμένα καρκινικά κύτταρα κατανάλωναν περισσότερη γλυκόζη από ό,τι τα υγιή κύτταρα. Αμέσως μετά, εμφανίστηκαν δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη που ισχυρίζονταν ότι θεραπεύουν τον καρκίνο. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη δείχνουν ότι περίπου το ένα τρίτο των καρκινοπαθών αποφεύγει ενεργά τη ζάχαρη.

Ωστόσο, αν και οι ειδικοί λένε ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου, η αποκοπή της ζάχαρης δεν καταπολεμά στην πραγματικότητα τους υπάρχοντες όγκους.

Όλα τα υγιή κύτταρά μας χρειάζονται γλυκόζη για να λειτουργήσουν και δεν υπάρχει τρόπος για το σώμα μας να αφήσει τα υγιή κύτταρα να έχουν τη γλυκόζη που χρειάζονται, αλλά να μην τη δώσει στα καρκινικά κύτταρα. Η γλυκόζη είναι τόσο σημαντική για την επιβίωση και τη σωστή λειτουργία των κυττάρων μας, καθώς χωρίς επαρκή πρόσληψη υδατανθράκων από τις τροφές που τρώμε, το σώμα μας θα παράγει γλυκόζη από άλλες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των πρωτεϊνών και του λίπους.

Η μη κατανάλωση επαρκών υδατανθράκων μπορεί να οδηγήσει στη διάσπαση των πρωτεϊνικών αποθεμάτων του σώματός μας, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην απώλεια μυών και ενδεχομένως στον υποσιτισμό. Η τήρηση μιας περιορισμένης δίαιτας με πολύ χαμηλές ποσότητες υδατανθράκων μπορεί επίσης να προκαλέσει ακούσια απώλεια βάρους. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ανοχής της θεραπείας του καρκίνου. Ο περιορισμός των υδατανθράκων εξαλείφει επίσης τρόφιμα που αποτελούν καλές πηγές φυτικών ινών, βιταμινών, μετάλλων και φυτοθρεπτικών συστατικών που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Ζάχαρη & υγεία

Υπάρχουν μελέτες που εντοπίζουν μια έμμεση σχέση μεταξύ ζάχαρης και καρκίνου, η οποία προέρχεται από μια διατροφή με πολύ συγκεκριμένες παραμέτρους. Η κατανάλωση πολλών τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, όπως κέικ, μπισκότα και ζαχαρούχα ποτά, μπορεί να συμβάλει στην υπερβολική πρόσληψη θερμίδων. Αυτό κατ’ επέκταση, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους και υπερβολικό σωματικό λίπος. Έρευνες έχουν δείξει ότι το υπερβολικό βάρος ή η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο 11 τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παχέος εντέρου, του μετεμμηνοπαυσιακού καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και του παγκρέατος.

Αν και δεν είναι απαραίτητο να αποφύγετε εντελώς τη ζάχαρη, η μείωση των προστιθέμενων σακχάρων και η κατανάλωση υδατανθράκων με υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική. Ακολουθούν ορισμένα βήματα που μπορείτε να κάνετε για να υποστηρίξετε τη συνολική σας υγεία, να προωθήσετε τον έλεγχο της γλυκόζης στο αίμα και να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος.

• Περιορίστε τα πρόσθετα σάκχαρα. Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά στις γυναίκες να μην καταναλώνουν περισσότερα από έξι κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη την ημέρα (25 γραμμάρια) και στους άνδρες όχι περισσότερα από εννέα κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη την ημέρα (37 γραμμάρια).
• Ισορροπήστε τις τροφές στο πιάτο σας. Χωρίστε το 50 τοις εκατό του πιάτου σας σε λαχανικά και φρούτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, το 25 τοις εκατό του πιάτου σας σε τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες και το υπόλοιπο 25 τοις εκατό σε υδατάνθρακες ολικής άλεσης ή αμυλούχα λαχανικά, όπως μπιζέλια, καλαμπόκι ή πατάτες.

• Συμπεριλάβετε μια άπαχη πηγή πρωτεΐνης σε κάθε γεύμα και σνακ, όπως πουλερικά χωρίς πέτσα, ψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών, τόφου, φασόλια, ξηρούς καρπούς ή σπόρους.
• Καταναλώστε μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά και φρούτα που περιέχουν φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και φυτοθρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Επιλέξτε ολόκληρα φρούτα, αντί για χυμούς φρούτων και αποξηραμένα φρούτα.
• Μείνετε καλά ενυδατωμένοι. Περιορίστε τα ζαχαρούχα ποτά, όπως οι χυμοί και τα αναψυκτικά.