Μνήμη: Ευεργετική για τους ηλικιωμένους η μουσική

Όσο κι αν φαίνεται διασκεδαστικό και δημιουργικό, η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου θέλει αρκετό χρόνο και αφοσίωση, παρότι έχει αποδειχθεί πως ενισχύει τη μνήμη των ηλικιωμένων, όπως για παράδειγμα τα ντραμς. Tα νεότερα ευρήματα μελέτης, όμως, αποδεικνύουν ότι και μόνο η ακρόαση μουσικής αρκεί για να δράσει θεραπευτικά.

Σύμφωνα με τους ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης (UNIGE), τόσο η ακρόαση των τραγουδιών όσο και η εκμάθηση ενός νέου μουσικού οργάνου θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη γνωστική εξασθένιση του εγκεφάλου. Τα συμπεράσματα της έρευνάς τους δημοσιεύτηκαν στο NeuroImage.

Με τη διαδικασία της γήρανσης, ο εγκέφαλος χάνει την πλαστικότητά του και η μνήμη εργασίας εξασθενεί. Όταν συμβαίνει αυτό, τα άτομα αδυνατούν να θυμηθούν απλές πληροφορίες, όπως έναν τηλεφωνικό αριθμό.

Οι ερευνητές θέλησαν να εστιάσουν στο πώς η εξάσκηση στη μουσική θα μπορούσε να καταπολεμήσει αυτή την εξασθένιση της μνήμης, εξετάζοντας 132 υγιείς ηλικιωμένους  ενήλικες ηλικίας 62 έως 78 ετών, οι οποίοι δεν είχαν παρακολουθήσει ποτέ μαθήματα μουσικής για περισσότερο από έξι μήνες κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες τυχαία σε δύο ομάδες: σε μια ομάδα που έμαθε πιάνο και μια ομάδα που άκουγε μουσική. Οι τελευταίοι δεν άκουγαν απλώς παθητικά, αλλά θα έπρεπε να επικεντρωθούν στην αναγνώριση των οργάνων, αλλά και στην ανάλυση των μουσικών ιδιοτήτων σε διαφορετικά μουσικά είδη. Και τα δύο μαθήματα διαρκούσαν μία ώρα και κάθε τάξη είχε 30 λεπτά εξάσκηση για το σπίτι καθημερινά.

«Μετά από έξι μήνες, διαπιστώσαμε παρόμοια αποτελέσματα και για τις δύο παρεμβάσεις. Πιο συγκεκριμένα, η νευροαπεικόνιση αποκάλυψε αύξηση της φαιάς ουσίας σε τέσσερις περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται σε υψηλού επιπέδου γνωστικές λειτουργίες σε όλους τους συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της παρεγκεφαλίδας που εμπλέκονται στη μνήμη εργασίας. Οι επιδόσεις τους αυξήθηκαν κατά 6% και το αποτέλεσμα αυτό συσχετίστηκε άμεσα με την πλαστικότητα της παρεγκεφαλίδας» εξηγεί η συγγραφέας της μελέτης Clara James, λέκτορας στη Σχολή Ψυχολογίας και Εκπαιδευτικών Επιστημών του UNIGE και τακτικός καθηγητής στη Σχολή Επιστημών Υγείας της Γενεύης.

Επιπλέον, η ποιότητα του ύπνου, ο αριθμός των μαθημάτων που ακολουθήθηκαν κατά τη διάρκεια της παρέμβασης και η ποσότητα της καθημερινής εξάσκησης επηρέασαν θετικά τις βελτιώσεις που παρατηρήθηκαν.

Σημειώνεται, ωστόσο, από την ερευνητική ομάδα ότι η φαιά ουσία στον πρωταρχικό ακουστικό φλοιό, μια περιοχή του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τον ήχο, παρέμεινε σταθερή στους πιανίστες, ενώ αντίθετα στην ομάδα της ενεργητικής ακρόασης, μειώθηκε.

Συνολικά, οι μουσικές παρεμβάσεις δεν αναζωογονούν τον εγκέφαλο, αλλά αποτρέπουν τη γήρανση σε συγκεκριμένες περιοχές του και διατηρούν τη μνήμη.

Φωτογραφία από TarasMalyarevich via vista.create