Μερικές προσωπικότητες κινδυνεύουν περισσότερο με άνοια από ό,τι άλλες

Ο κίνδυνος γνωστικής εξασθένησης στην τρίτη ηλικία και κατά συνέπεια η αυξημένη πιθανότητα άνοιας, πέραν άλλων παραγόντων, σχετίζεται και με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός ανθρώπου, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη.

Οι άνθρωποι που είναι ευσυνείδητοι, οργανωμένοι και αυτοπειθαρχημένοι, οι μη νευρωτικοί και οι πολύ εξωστρεφείς έχουν μικρότερη πιθανότητα να αναπτύξουν ήπια γνωστική εξασθένηση σε κάποια φάση της ζωής τους. Αντίθετα, οι κακοδιάθετοι, κυκλοθυμικοί και συναισθηματικά ασταθείς είναι πιθανότερο να εμφανίσουν έκπτωση των γνωστικών-νοητικών λειτουργιών τους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Τομίκο Γιονέντα του Τμήματος Ψυχολογίας του καναδικού Πανεπιστημίου της Βικτόρια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό ψυχολογίας «Journal of Personality and Social Psychology», ανέλυσαν στοιχεία για σχεδόν 2.000 ανθρώπους (το 74% γυναίκες), προκειμένου να διερευνήσουν τη σχέση ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και στην υγεία του νου μετά τη μέση ηλικία. Οι συμμετέχοντες -κανένας από τους οποίους δεν είχε τυπικά διαγνωστεί με άνοια- υποβλήθηκαν σε ψυχολογικά τεστ αξιολόγησης της προσωπικότητάς τους και σε ετήσια τεστ αξιολόγησης των γνωστικών ικανοτήτων τους.

Όπως δήλωσε η Γιονέντα, «τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας αντανακλούν σχετικά διαρκή πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς, τα οποία μπορούν σωρευτικά να επηρεάσουν στη διάρκεια της ζωής πόσο υγιεινά ή ανθυγιεινά σκέπτεται και συμπεριφέρεται κάποιος. Η συσσώρευση εμπειριών στη διάρκεια της ζωής μπορεί στη συνέχεια να συμβάλει στο είναι κανείς ευάλωτος σε συγκεκριμένες παθήσεις ή διαταραχές, όπως η ήπια γνωστική εξασθένηση, ή να συμβάλει στις διαφορές μεταξύ των ατόμων όσον αφορά την ανθεκτικότητά τους απέναντι σε νευρολογικές αλλαγές σχετιζόμενες με την ηλικία».

Οι άνθρωποι με υψηλή ευσυνειδησία και αίσθηση καθήκοντος τείνουν να είναι υπεύθυνοι, οργανωμένοι, σκληρά εργαζόμενοι και στοχοπροσηλωμένοι. Όσοι είναι πολύ νευρωτικοί, έχουν χαμηλή συναισθηματική σταθερότητα, ευμετάβλητη διάθεση, τάση για άγχος, κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση και άλλα αρνητικά συναισθήματα. Οι εξωστρεφείς αντλούν ενέργεια με το να βρίσκονται μαζί με άλλους, κατευθύνουν την προσοχή τους στους άλλους και γενικά στον έξω κόσμο, είναι ενθουσιώδεις, ομιλητικοί και γεμάτοι αυτοπεποίθηση.

Η μελέτη έδειξε ότι όσο υψηλότερη βαθμολογία είχε ένας άνθρωπος στην ευσυνειδησία και χαμηλότερη στη νεύρωση τόσο μικρότερη ήταν η πιθανότητα να εμφανίσει γνωστική εξασθένηση αργότερα στη ζωή του. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τους ερευνητές, σε μία κλίμακα 0-48, έξι περισσότεροι βαθμοί στην ευσυνειδησία διαπιστώθηκε ότι σχετίζονται με μια μείωση κατά 22% του κινδύνου γνωστικής εξασθένησης. Από την άλλη, επτά περισσότεροι βαθμοί στην κλίμακα νευρωτισμού από το 0 έως το 48 σχετίζονται με μια αύξηση κατά 12% της πιθανότητας γνωστικής εξασθένησης.

Ενδεικτικά, ένας 80χρονος πολύ ευσυνείδητος εκτιμήθηκε ότι ζει σχεδόν δύο περισσότερα χρόνια χωρίς γνωστική εξασθένηση, σε σχέση με κάποιον συνομήλικο με μικρή ευσυνειδησία και οργανωτικότητα. Ένας άκρως εξωστρεφής ίδιας ηλικίας ζει περίπου ένα παραπάνω έτος χωρίς πρόβλημα γνωστικής εξασθένησης, σε σύγκριση με έναν πολύ εσωστρεφή. Ένας πολύ νευρωτικός έχει ένα περίπου λιγότερο χρόνο γνωστικής-νοητικής υγείας.

Επιπλέον, ένας εξωστρεφής και μη νευρωτικός έχει περισσότερες πιθανότητες να ανακάμψει γνωστικά-νοητικά μετά από μια διάγνωση ήπιας γνωστικής εξασθένησης. Κάτι που δείχνει, σύμφωνα με τους ερευνητές, ότι τα εν λόγω χαρακτηριστικά της προσωπικότητας λειτουργούν προστατευτικά ακόμη και όταν κάποιος έχει αρχίσει το δρόμο προς την άνοια. Από την άλλη, δεν βρέθηκε καμία συσχέτιση ανάμεσα στην προσωπικότητα και στο προσδόκιμο ζωής.

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ