Καταρρίπτοντας απαγορευτικούς μύθους για την εγκυμονούσα

Για παράδειγμα, πολλοί πιστεύουν ότι το σχήμα της κοιλιάς της δείχνει αν το μωρό θα είναι αγόρι ή κορίτσι. Άλλοι πάλι λένε ότι πρέπει να τρώει παραπάνω γιατί τρώει για δύο άτομα πλέον. Ενώ κάποιοι θεωρούν τον Μότσαρτ την απαραίτητη μουσική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να αποκτήσει η οικογένεια ένα έξυπνο μωρό. Τι όμως είναι αλήθεια από όλα αυτά και τι μύθος τελικά;

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Βρετανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (BHF) και του επιστημονικού Οργανισμού Diabetes UK, είναι μύθος ότι μια εγκυμονούσα πρέπει να τρώει πολύ γιατί τρώει για δύο!

Στην έρευνα συμμετείχαν 2.100 εθελόντριες, εκ των οποίων το 65% δεν γνώριζε ότι μια μέση γυναίκα χρειάζεται μόλις 300 θερμίδες παραπάνω την ημέρα αλλά κυρίως μετά τον πέμπτο μήνα της κυήσεως, εφόσον δεν είναι υπέρβαρη ή παχύσαρκη και, φυσικά, από υγιεινές τροφές (π.χ. άπαχες πρωτεΐνες και όχι πίτσες).

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα περιττά κιλά στην εγκυμοσύνη μπορεί να κρύβουν κινδύνους για τη μητέρα και το μωρό. Ενώ και προβλήματα όπως ο διαβήτης κύησης, η προεκλαμψία, η υπνική άπνοια, ο πρόωρος τοκετός ή ακόμα και η απώλεια του εμβρύου είναι πιθανότερα στις υπέρβαρες ή παχύσαρκες εγκύους. Γι’ αυτό κάθε έγκυος πρέπει να είναι πολύ προσεκτική ως προς τα κιλά που θα πάρει και τα οποία εξαρτώνται από το σωματικό βάρος της πριν την εγκυμοσύνη

Εκτός από τον μύθο αυτό όμως, μελέτες που διεξήχθησαν τα τελευταία χρόνια κατέρριψαν και πολλούς ακόμα μύθους που ακολουθούν μια εγκυμοσύνη.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, ένας ακόμα μύθος είναι ότι το σχήμα της κοιλιάς της εγκύου δείχνει το φύλο του μωρού.

Σύμφωνα με τις μελέτες, το σχήμα της κοιλιάς δεν καθορίζεται από το φύλο του μωρού, αλλά από το μέγεθος και τη θέση του, καθώς και από τον σωματότυπο και τον μυϊκό τόνο της γυναίκας. Το μόνο που μπορεί να αποκαλύψει η κοιλιά είναι αν πρόκειται για την πρώτη εγκυμοσύνη της γυναίκας ή όχι, διότι στις επόμενες κυήσεις οι κοιλιακοί μύες μπορεί να είναι πιο εξασθενημένοι, οπότε η κοιλιά θα είναι πιο χαμηλά.

Ένας άλλος μύθος είναι ότι οι έγκυοι που κυοφορούν αγόρια προτιμούν τις «δυνατές» γεύσεις και τα κρέατα, ενώ όσες κυοφορούν κορίτσια προτιμούν τα ελαφρά και με γλυκιά γεύση τρόφιμα. Δεν υπάρχει, όμως, καμία επιστημονική ένδειξη ότι αυτό ισχύει. Το μόνο που έχει βρεθεί είναι πως πολλές έγκυοι τρώνε περισσότερο όταν κυοφορούν αγόρια, με τη διαφορά στις θερμίδες να είναι περίπου 10% την ημέρα. Αυτό ήταν, για παράδειγμα, το συμπέρασμα μελέτης με 304 εγκύους που δημοσίευσαν προ ετών επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ στο επιστημονικό περιοδικό British Medical Journal. Η αιτία του φαινομένου δεν είναι γνωστή, αλλά ίσως αλλάζουν οι ενεργειακές (θερμιδικές) απαιτήσεις του οργανισμού ανάλογα με το φύλο του εμβρύου.

Ένας άλλος μύθος για τις εγκύους είναι ότι αν ακούνε μουσική Μότσαρτ στη διάρκεια της εγκυμοσύνης το μωρό θα γίνει έξυπνο. Όπως λέει ο κ. Βασιλόπουλος, η κλασική μουσική, η οποία είναι πιο πολύπλοκη και απαιτητική νοητικά από τη ροκ, τη λαϊκή κ.λπ., είναι πιθανό να μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο των εμβρύων και των βρεφών, αλλά όχι να αυξήσει τον δείκτη ευφυΐας τους, σύμφωνα με τα έως τώρα ευρήματα. Οι ωφέλιμες επιδράσεις της σχετίζονται περισσότερο με την ανάπτυξη των αισθήσεων (π.χ. όραση, ακοή), της ομιλίας και της δημιουργικότητας, παρά με την αύξηση του IQ, η οποία στην καλύτερη περίπτωση είναι ελάχιστη.

Μύθος επίσης φαίνεται να είναι και το ότι ο καφές αυξάνει τον κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού ή γέννησης μωρού με χαμηλό σωματικό βάρος, καθώς τα επιστημονικά δεδομένα για όλ’ αυτά είναι τουλάχιστον αντικρουόμενα. Από μελέτες έχει βρεθεί ότι ποσότητα μέχρι 200 mg καφεΐνης την ημέρα είναι απίθανο να βλάψει το μωρό. Με σχετική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) που δημοσιεύθηκε το 2015, υπολογίζεται ότι ένα φλιτζάνι καφές φίλτρου (200 ml) περιέχει 90 mg καφεΐνη και ένας μονός εσπρέσο (60 ml) περιέχει 80 mg καφεΐνη.

Στους μύθους της εγκυμοσύνης καταγράφεται επίσης και η απαγόρευση αεροπορικών ταξιδιών για την αποφυγή επιπλοκών. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ακτινοβολία στα μηχανήματα ασφαλείας και τα ολόσωμα σκάνερς των αεροδρομίων, καθώς και η κοσμική ακτινοβολία στο μεγάλο υψόμετρο είναι απίθανο να δημιουργήσουν πρόβλημα στο έμβρυο, γιατί είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αν, όμως, μια έγκυος ταξιδεύει πολύ συχνά, η αθροιστική δράση της δεν θα είναι ό,τι καλύτερο. Σε κάθε περίπτωση, αν μπορεί να τα αποφύγει, ας το κάνει, αλλά δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα ότι τα αεροπορικά ταξίδια αυξάνουν τον κίνδυνο αρνητικών εκβάσεων στην εγκυμοσύνη. Πάντως, η έγκυος πρέπει να είναι προσεκτική και να μην ταξιδεύει αν δεν συμβουλευθεί πρώτα τον μαιευτήρα της.

Και ο κατάλογος συνεχίζεται με τα ψάρια ως επικίνδυνη διατροφή για την έγκυο. Οι επιστήμονες λένε ότι 2 μερίδες ψάρι την εβδομάδα είναι πολύτιμες για τη μητέρα και το μωρό, εκτός βέβαια και αν υπάρχει ιατρική αντένδειξη (π.χ. αλλεργία). Οι όποιες ανησυχίες αφορούν τα ψάρια που προέρχονται από νερά στα οποία υπάρχουν υψηλά επίπεδα υδραργύρου, όπως συμβαίνει σε διάφορες περιοχές του Ατλαντικού. Αν όμως περιορισθείτε σε ελληνικά ψάρια (π.χ. σαρδέλα), σολομό και τόνο σε κονσέρβα, θα τροφοδοτήσετε τον οργανισμό και το μωρό σας με πολύτιμα θρεπτικά συστατικά (κυρίως ωμέγα-3 λιπαρά οξέα). Να αποφεύγετε, όμως, να τρώτε ωμά ψάρια (π.χ. σούσι ή σασίμι) γιατί είναι πιθανότερο να περιέχουν παράσιτα ή βακτήρια.

Και κλείνει η λίστα των απαγορεύσεων ή αλλιώς των μύθων για την εγκυμονούσα με το σεξ.

Οι επιστήμονες είναι ξεκάθαροί και ως προς αυτό. Εφόσον η εγκυμοσύνη εξελίσσεται ομαλά, δεν υπάρχει ιατρική αντένδειξη και το ζευγάρι το επιθυμεί, το σεξ δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα. Κατ’ αρχάς, δεν θα βλάψει το μωρό, γιατί αυτό είναι πλήρως προστατευμένο μέσα στο αμνιακό σάκο, ενώ μια παχιά μεμβράνη από βλεννογόνο «σφραγίζει» τον τράχηλο, ώστε να μην περάσει το σπέρμα. Βέβαια, η έγκυος πρέπει να προσέχει τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, γιατί ο έρπης των γεννητικών οργάνων, τα κονδυλώματα, τα χλαμύδια και ο ιός HIV/AIDS μπορεί να μεταδοθούν στο μωρό. Επιπλέον, ούτε οι συσπάσεις το οργασμού μπορεί να επιφέρουν τοκετό, διότι είναι τελείως διαφορετικές από εκείνες που σχετίζονται με τη γέννηση του μωρού. Και πάλι, όμως, καλύτερα είναι να συμβουλευθείτε το μαιευτήρα σας.