Κατακόρυφη αύξηση των κρανιογναθοπροσωπικών τραυμάτων στην Ελλάδα

Την πλήρη συστράτευσή τους με τους στόχους της Παγκόσμιας Ημέρας Τραύματος 2022 υπογραμμίζουν οι Έλληνες Στοματικοί και Γναθοπροσωπικοί Χειρουργοί, μια ιατρική και οδοντιατρική ειδικότητα που διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην αποκατάσταση τραυματικών κακώσεων του προσώπου, των γνάθων και του στόματος. 

H Παγκόσμια Ημέρα Τραύματος, θεσμός ήδη από το 2011, επιδιώκει να αυξήσει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με το τραύμα και να εκπαιδεύσει το κοινό σε τρόπους αντιμετώπισης (αλλά και πρόληψης) τραυματικών περιστατικών που συχνά οδηγούν σε κάποιας μορφής αναπηρία ή και θάνατο. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι: Οι τραυματικές κακώσεις ευθύνονται για περισσότερους θανάτους ανθρώπων κάτω των 45 ετών από ό,τι η ελονοσία, το HIV/AIDS και η φυματίωση. Επιπλέον, περισσότερο από 9% των θανάτων παγκοσμίως έχουν ως αιτία τις τραυματικές κακώσεις. Κι ακόμη, περίπου 5 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο εξαιτίας τραυμάτων σε αυτοκινητιστικά ατυχήματα.

«Διακριτή θέση μεταξύ των τραυματικών κακώσεων κατέχουν οι κρανιογναθοπροσωπικές κακώσεις, οι περισσότερες των οποίων είναι αποτέλεσμα εξωτερικής βίας, κυρίως μετά από τροχαία ατυχήματα, ατυχήματα στον χώρο εργασίας, βιαιοπραγίες και φιλονικίες, ατυχήματα στο σπίτι, καθώς επίσης και ατυχήματα σε αθλοπαιδιές και εν γένει αθλητικές δραστηριότητες», αναφέρει με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Τραύματος η Ελληνική Εταιρεία Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής. Η Εταιρεία κάνει μάλιστα λόγο για σχεδόν κατακόρυφη αύξηση των στοματικών και γναθοπροσωπικών τραυμάτων κατά την τελευταία δεκαετία στη χώρα μας.

Οι κακώσεις του προσώπου είναι συνήθως πολύπλοκες, καθόσον αφορούν μία περιοχή του ανθρώπινου σώματος ζωτικής σημασίας για την αναπνοή, τη διατροφή, την ομιλία και την όραση. Ακόμη και στην περίπτωση ενός απλού θλαστικού τραύματος του χείλους ή της γενειακής χώρας, η εκτίμηση από τον στοματικό και γναθοπροσωπικό χειρουργό είναι πολύτιμη, καθόσον μόνον αυτός μπορεί να ανιχνεύσει και να εντοπίσει μία «κρυμμένη» κάκωση, η οποία θα μπορούσε διαφορετικά να διαλάθει της προσοχής και να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο μέλλον. Ακόμη και η σωστή συρραφή ενός απλού θλαστικού τραύματος του προσώπου είναι καθοριστικής σημασίας για το επιθυμητό αισθητικό αποτέλεσμα, που μόνο η φροντίδα από τον ειδικό στοματικό και γναθοπροσωπικό χειρουργό μπορεί να εγγυηθεί.

Όπως επισημαίνει σχετικά ο Δρ Δρ Αναστάσιος Ι. Μυλωνάς, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής, «Στις σύγχρονες νοσηλευτικές μονάδες, ο στοματικός και γναθοπροσωπικός χειρουργός αποτελεί βασικό και απαραίτητο μέλος της ομάδας αντιμετώπισης τραύματος, τόσο άμεσα όσο και σε δεύτερο χρόνο. Σε σοβαρούς τραυματισμούς και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, η συνεργασία του στοματικού και γναθοπροσωπικού χειρουργού με ιατρούς όμορων ειδικοτήτων, όπως η Νευροχειρουργική, η Ωτορινολαρυγγολογία και η Οφθαλμολογία, προβάλλει επιτακτική και καθορίζει το θεραπευτικό αποτέλεσμα».

Η Ελληνική Εταιρεία Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής ενώνει αυτή την Ημέρα για άλλη μία χρονιά τη φωνή της με οργανώσεις σε όλο τον πλανήτη και παίρνει μέρος σε αυτή τη διεθνή εκστρατεία με σκοπό να ενημερώσει το κοινό σχετικά με τις αιτίες και τις επιπτώσεις των τραυματικών κακώσεων, να ευαισθητοποιήσει τις αρμόδιες αρχές για άμεση και ποιοτική τραυματική και μετα-τραυματική φροντίδα, αλλά κυρίως να παρακινήσει σε προληπτικά μέτρα, τόσο σε επίπεδο ατομικής επαγρύπνησης όσο και σε επίπεδο οργανωμένης αγωγής υγείας από την Πολιτεία.

Ο δεκάλογος πρόληψης του κρανιογναθοπροσωπικού τραύματος

Με έμφαση στην αξία της πρόληψης, η Ελληνική Εταιρεία Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής έχει συντάξει τον ακόλουθο δεκάλογο, με πρακτικές για την αποφυγή κρανιογναθοπροσωπικών τραυμάτων:

1. Προστατευτικός στοματικός νάρθηκας – απολύτως απαραίτητος σε οποιαδήποτε αθλητική δραστηριότητα που συνεπάγεται στενή σωματική επαφή μεταξύ των συμμετεχόντων αθλητών (ποδόσφαιρο, basketball, volleyball κ.λπ.).

2. Κράνος – απολύτως απαραίτητο σε δικυκλιστές, ποδηλάτες καθώς και σε αθλητές συγκεκριμένων αθλημάτων (πάλη, πυγμαχία, πολεμικές τέχνες, hockey επί πάγου ή επί χόρτου κ.λπ.).

3. Προστατευτικός εξοπλισμός για τα μάτια -  απαραίτητος σε αθλητές συγκεκριμένων αθλημάτων (baseball, hockey κ.λπ.).

4. Προστατευτικό κάλυμμα προσώπου (μάσκα προσώπου) – απαραίτητο για την πρόληψη εκδορών και εκχυμώσεων που μερικές φορές συμβαίνουν στα γήπεδα και τους αγωνιστικούς χώρους.

5. Αυξημένο επίπεδο εγρήγορσης και ετοιμότητας.

6. Οικιακό περιβάλλον φιλικό προς μικρά παιδιά – χρήση απαραίτητων προστατευτικών μέσων σε σημεία του σπιτιού ( τραπέζια, ντουλάπια, πόρτες, οξύαιχμες γωνίες σε τοίχους, σκάλες), που θα μπορούσαν να καταστούν επικίνδυνα για μικρά παιδιά.

7. Προσοχή με τα κατοικίδια ζώα (σκύλους, γάτες κ.λπ.). Κάθε χρόνο στις Η.Π.Α., περίπου 44.000 άνθρωποι υφίστανται κακώσεις στο πρόσωπο από δήγματα (δαγκώματα) σκύλων. Πάντα θα πρέπει να προσέχονται τα μικρά παιδιά όταν παίζουν με κατοικίδια ζώα, όπως σκύλους, γάτες κ.λπ.

8. Ζώνες ασφαλείας κατά την οδήγηση αυτοκινήτων, οι οποίες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τόσο από τον οδηγό όσο και από τους υπόλοιπους επιβάτες. Ειδικά οι γονείς όταν μεταφέρουν τα παιδιά τους με το αυτοκίνητο, θα πρέπει να χρησιμοποιούν τις ειδικές παιδικές ζώνες ασφαλείας.

9. Απαραίτητος προστατευτικός εξοπλισμός για όλα τα μικρά παιδιά, που είτε επιδίδονται σε παιχνίδια στο δρόμο, είτε συμμετέχουν σε αθλοπαιδιές σε οργανωμένους αθλητικούς χώρους.

10. Συμβουλές και οδηγίες αγωγής υγείας σχετικά με την πρόληψη των στοματικών και γναθοπροσωπικών κακώσεων  από ειδικούς ιατρούς (οδοντιάτρους, παιδοδοντιάτρους, στοματικούς και γναθοπροσωπικούς χειρουργούς κ..ά.)