Η κλιματική αλλαγή κάνει τις αλλεργίες χειρότερες

Κάθε άνοιξη, πολλές αλλεργίες κάνουν την εμφάνισή τους με την ίδια συνέπεια, αλλά τα συμπτώματα σε πολλούς φαίνεται να χειροτερεύουν και για αυτό πιθανότατα ευθύνεται η κλιματική αλλαγή.

«Οι εποχές των αλλεργιών γίνονται όλο και πιο μεγάλες, πιο έντονες», λέει ο Κένεθ Μέντεζ, διευθύνων σύμβουλος του Ιδρύματος Άσθματος και Αλλεργίας στις ΗΠΑ. Τα φυτά παράγουν περισσότερη γύρη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες επιμηκύνουν την περίοδο ανάπτυξης των φυτών. Το ίδιο το διοξείδιο του άνθρακα ευνοεί την παραγωγή γύρης.

Σε σύγκριση με τριάντα χρόνια πριν, η περίοδος της γύρης στη βόρεια Αμερική ξεκινά πλέον είκοσι ημέρες νωρίτερα, διαρκεί οκτώ ημέρες περισσότερο και η παραγωγή γύρης είναι αυξημένη κατά 21%, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PNAS.

Αυτή η συγκέντρωση γύρης φαίνεται να πυροδοτεί εποχικές αλλεργίες σε ανθρώπους που δεν είχαν εκδηλώσει συμπτώματα στο παρελθόν. Οι αλλεργίες έχουν «εκτοξευθεί» τα τελευταία χρόνια: Το 2018, το 7,7% των ενήλικων Αμερικανών παρουσίαζε αλλεργική ρινίτιδα, αλλά μέχρι το 2021, το ποσοστό είχε αυξηθεί σε περίπου 25%.

Τα επόμενα χρόνια αναμένονται ακόμα πιο θερμά, και την άνοιξη ενδεχομένως να απελευθερώνεται περισσότερη γύρη στον αέρα. Η εκδήλωση εποχικών αλλεργιών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από δύο παράγοντες: τη γενετική προδιάθεση και το περιβάλλον. Ορισμένοι άνθρωποι έχουν φυσική προδιάθεση για αλλεργίες και η κλιματική αλλαγή δεν το αλλάζει αυτό, λέει η Κέιθλιν Μέι, πρόεδρος του Αμερικανικού Κολεγίου Αλλεργίας, Άσθματος και Ανοσολογίας. Το περιβάλλον, ωστόσο, αλλάζει. Ο συσχετισμός της θερμοκρασίας, των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα και της γύρης είναι πολύ καλά τεκμηριωμένος. Εδώ και δεκαετίες οι επιστήμονες γνωρίζουν πως τα φυτά ευδοκιμούν σε ένα ζεστό θερμοκήπιο με υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα και ορισμένα είδη παράγουν περισσότερη γύρη από ό,τι θα παρήγαγαν υπό άλλες συνθήκες. 

Μια αλλεργία εκδηλώνεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου αντιμετωπίζει, λανθασμένα, έναν ακίνδυνο παράγοντα ως επικίνδυνο και αρχίζει να παράγει αντισώματα (IgE). Όταν τα IgE ανιχνεύσουν μια ορισμένη ποσότητα αλλεργιογόνου, εξαπολύουν επίθεση στον «εισβολέα», απελευθερώνοντας χημικές ουσίες που προκαλούν κνησμό, φτέρνισμα, συμφόρηση και άλλα κλασικά συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης.

Κάποιοι είναι αλλεργικοί χωρίς να το ξέρουν

Τα πράγματα περιπλέκονται από το γεγονός πως τα συμπτώματα δεν εκδηλώνονται σε όλους εκείνους που αναπτύσσουν αντισώματα κάθε φορά που έρχονται σε επαφή με λίγη γύρη. Με τις εποχικές αλλεργίες, «χρειάζεται ένα ορισμένο χρονικό διάστημα ή έκθεση» για να προκληθούν τα συμπτώματα, εξηγεί η Μέι. Με άλλα λόγια, ορισμένοι άνθρωποι που νομίζουν ότι δεν έχουν αλλεργίες στην πραγματικότητα είναι αλλεργικοί – απλώς δεν έχουν εκτεθεί σε αρκετή γύρη ώστε να εμφανίσουν συμπτώματα. Ο οργανισμός αντιδρά όταν «αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει υπερβολική ποσότητα», σημειώνει ο Μέντεζ.

Με τον αέρα γεμάτο γύρη για μεγάλα χρονικά διαστήματα, η κλιματική αλλαγή αυξάνει τις πιθανότητες υπέρβασης αυτού του ορίου για την εκδήλωση αλλεργικής αντίδρασης. «Μερικοί από τους ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα είχαν συμπτώματα, θα αρχίσουν τώρα να εμφανίζουν», εξηγεί η Μέι. Και οι άνθρωποι που έχουν ήδη εκδηλώσει αλλεργίες, «σίγουρα θα χειροτερέψουν».

Καθώς ο πλανήτης συνεχίζει να γίνεται πιο ζεστός, οι αλλεργικοί θα αυξηθούν σημαντικά, αν και δεν είναι σαφές πόσο ακριβώς. Στην Ευρώπη, μοντέλα πρόβλεψης υποδεικνύουν ότι ο αριθμός των ανθρώπων που αντιδρούν στο φυτό Ambrosia psilostachya, θα υπερδιπλασιαστεί -από 33 εκατομμύρια σε 77 εκατομμύρια- έως το 2041, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Δεν είμαστε προετοιμασμένοι για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις αλλεργίες. Με τον καιρό, οι θερμοκρασίες θα μπορούσαν να γίνουν τόσο υψηλές ώστε η παραγωγή της γύρης να διαρκεί όλο το χρόνο, όπως συμβαίνει ήδη στα θερμότερα μέρη των ΗΠΑ, παρατηρεί ο Γουίλιαμ Αντερεγκ, καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο της Γιούτα και επικεφαλής συγγραφέας σχετικής μελέτης. Οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να είναι ιδιαιτέρως σκληρές στις πόλεις, όπου οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να είναι έως και επτά βαθμούς υψηλότερες από ό,τι στις αγροτικές περιοχές.

Οι εποχικές αλλεργίες συνδέονται με το άσθμα, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νοσηλεία, και καθιστούν τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε ορισμένους ιούς, συμπεριλαμβανομένου του κορωνοϊού. «Υπάρχουν επίσης μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις που δεν σκεφτόμαστε πολύ», συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της παραγωγικότητας της εργασίας και της κακής επίδοσης των μαθητών στο σχολείο, σημείωσε ο Αντερεγκ. Η ένταση των αλλεργιών προφανώς και δεν είναι από τις πιο καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αλλά η εποχή της γύρης είναι μια υπενθύμιση ότι ακόμη και οι πιο μικρές κλιματικές επιπτώσεις δεν είναι απαραιτήτως απλές. 

Πηγή: The Atlantic