Έφηβοι 14 ετών με μυαλό 18χρονου: Η πανδημία "γέρασε" τον εγκέφαλο των νέων

Διαφορετικές ήταν οι επιδράσεις της πανδημίας σε παιδιά και εφήβους, ιδιαίτερα καθοριστικές ωστόσο για την εξέλιξη της εγκεφαλικής τους λειτουργίας. Πιο συγκεκριμένα, νεότερη αμερικανική μελέτη διαπίστωσε ότι ο εγκέφαλος των έφηβων κοριτσιών ενδεχομένως να έχει… γεράσει πρόωρα έως και τέσσερα χρόνια κατά τη διάρκεια των τεσσάρων αυτών τελευταίων χρόνων. Παρόμοιες ήταν και οι επιπτώσεις στον εγκέφαλο των αγοριών, με μειωμένη όμως φθορά.

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον εξέτασαν 160 μαγνητικές τομογραφίες που ελήφθησαν από μια ομάδα παιδιών ηλικίας 9 έως 17 ετών, οι οποίες συλλέχθηκαν το 2018, και στη συνέχεια τις συνέκριναν με 130 τομογραφίες που ελήφθησαν μετά την πανδημία, το 2021-2022. Μετρώντας το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού – το εξωτερικό στρώμα ιστού στον εγκέφαλο που ελέγχει λειτουργίες του εγκεφάλου υψηλότερου επιπέδου, όπως η λογική και η λήψη αποφάσεων – παρατήρησαν ότι οι εγκέφαλοι των εφήβων αγοριών είχαν γεράσει πρόωρα κατά 1,4 χρόνια, ενώ για τα κορίτσια η επιταχυνόμενη γήρανση αναλογούσε σε 4,2 έτη. 

Ενώ η λέπτυνση του εγκεφαλικού φλοιού συμβαίνει φυσιολογικά, ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει την επιταχυνόμενη λέπτυνση με την έκθεση σε άγχος ή στρες και τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αυτών των ψυχικών διαταραχών στη ζωή των εφήβων. Ωστόσο, δεν κατέστη σαφές εάν η επιταχυνόμενη λέπτυνση είναι μόνιμη ή αν θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη μακροπρόθεσμη υγεία ή στις εκπαιδευτικές φιλοδοξίες των εφήβων.

Όσον αφορά τις διαφορές ανάμεσα στα φύλα, η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences, διαπίστωσε διαφορές ως προς το ποια τμήματα του εγκεφάλου γερνούν γρηγορότερα ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια.

Για παράδειγμα, ενώ και τα δύο φύλα παρουσίασαν προχωρημένη γήρανση στο τμήμα του οργάνου που σχετίζεται με την επεξεργασία οπτικών πληροφοριών, στα κορίτσια παρατηρήθηκε επίσης πρόωρη λέπτυνση των περιοχών που σχετίζονται με τα συναισθήματα, την ερμηνεία των προσώπων και την κατανόηση της γλώσσας. Όλες αυτές οι περιοχές θεωρούνται καθοριστικές για τη βελτίωση της αποτελεσματικής επικοινωνίας.

14χρονη με μυαλό 18χρονης

Η συγγραφέας της μελέτης καθηγήτρια Δρ Patricia Kuhl, Καθηγήτρια Επιστημών Λόγου και Ακοής και συνδιευθύντρια του Ινστιτούτου Μάθησης και Επιστημών του Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι οι ερευνητές είχαν σοκαριστεί από την έκταση της διαφοράς μεταξύ αγοριών και κοριτσιών. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στους New York Times, μια περίπτωση κοριτσιού «μπήκε στο εργαστήριο στα 11 του χρόνια, και στη συνέχεια επέστρεψε στο εργαστήριο σε ηλικία 14 ετών, έχει τώρα έναν εγκέφαλο που μοιάζει με τον εγκέφαλο ενός 18χρονου».

Η Δρ Khul δήλωσε επίσης στον Guardian ότι εκτιμά πως μέρος της διαφοράς αντανακλά τη μεγαλύτερη εξάρτηση των έφηβων κοριτσιών από τις κοινωνικές ομάδες: «Τα κορίτσια συνομιλούν ασταμάτητα και μοιράζονται τα συναισθήματά τους. Εξαρτώνται πολύ περισσότερο από τον κοινωνικό τους περίγυρο για την ευημερία τους και για την υγιή νευρική, σωματική και συναισθηματική τους ανάπτυξη» επισημαίνει. Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι τα ευρήματα αποτελούν «υπενθύμιση της ευθραυστότητας των εφήβων» και πρότεινε στους γονείς να βρουν το χρόνο να μιλήσουν στα παιδιά τους για τις εμπειρίες τους από την πανδημία.

Η έρευνα είναι και η τελευταία που υποδηλώνει ότι η πανδημία του κορωνοϊού , και κατ’ επέκταση τα περιοριστικά μέτρα που χώριζαν την οικογένεια και τους φίλους για μήνες, επιβάρυναν την ψυχική υγεία των νέων.

Φωτογραφία αρχείου από Alexandra_Koch via Pixabay