Εβδομάδα ευαισθητοποίησης για τη μυωπία - Μια πάθηση με επιδημικό χαρακτήρα

Του Σωτήρη Πλαΐνη*


Η ΕΠΕΛΑΣΗ ΤΗΣ ΜΥΩΠΙΑΣ

Η συχνότητα εμφάνισης της παιδικής μυωπίας στον παγκόσμιο πληθυσμό έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες - περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι σήμερα μυωπικός, με πρόβλεψη να φτάσει στο 50% (περίπου 5 δισεκατομμύρια) μέχρι το 2050. Αυτοί οι αριθμοί έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), ο οποίος αντιμετωπίζει πλέον τη μυωπία ως μια οφθαλμική πάθηση με επιδημικό χαρακτήρα.

Η μυωπία αποτελεί, στα πρώτα στάδια εμφάνισής της, ένα “διαθλαστικό σφάλμα” που μειώνει την ευκρίνεια της όρασης για μακρινά αντικείμενα. Η μυωπία εμφανίζεται, συνήθως, στην παιδική ηλικία των 8-10 ετών και αυξάνεται προοδευτικά μέχρι τα 15-18 έτη. Ο ρυθμός αύξησής της είναι συνήθως μεγαλύτερος στα πρώτα χρόνια εξέλιξής της, ενώ είναι πιθανόν σε νεανικούς πληθυσμούς με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και συνεχή εκπαίδευση να αυξάνεται ακόμα και στην 3η δεκαετία ζωής. 

Η μυωπία εμφανίζεται όταν ο οφθαλμός παρουσιάζει αυξημένη επιμήκυνση στο αξονικό του μήκους, με αποτέλεσμα να καταλήγει μεγαλύτερος σε μέγεθος και όγκο από τους εμμετρωπικούς οφθαλμούς. Η υπερβολική αξονική επιμήκυνση που σχετίζεται με την υψηλή μυωπία είναι πιθανόν να προκαλέσει δομικές αλλαγές στον οφθαλμό και αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για σοβαρές οφθαλμικές παθήσεις, όπως η μυωπική ωχροπάθεια, η αποκόλληση του αμφιβληστροειδή, ο καταρράκτης και το γλαύκωμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η υψηλή μυωπία αποκαλείται παθολογική και οδηγεί σε απώλεια όρασης ακόμα και όταν διορθώνεται διαθλαστικά, ενώ μπορεί να καταλήξει και σε τύφλωση.

ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙ ΜΥΩΠΙΑ;

Τα αίτια για την εμφάνιση της μυωπίας είναι πολυπαραγοντικά:

- Ηλικία: Όσο νωρίτερα εμφανίσει ένα παιδί μυωπία, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εξέλιξης σε υψηλή ή και παθολογική μυωπία κατά την ενηλικίωση.

- Εθνικότητα: Οι Ασιάτες εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά μυωπίας και μεγαλύτερους ρυθμούς εξέλιξης της μυωπίας σε σύγκριση με πληθυσμούς στο Δυτικό κόσμο.

- Γενετική προδιάθεση : Είχε κυριαρχήσει στο παρελθόν ως η βασική αιτία εμφάνισης της μυωπίας, σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχει απλά «προδιάθεση». Παιδιά με 1 μύωπα γονέα έχουν 3 φορές μεγαλύτερο ρίσκο ανάπτυξης της μυωπίας, ενώ παιδιά με 2 μύωπες γονείς περίπου 6-8 φορές.

- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Τα αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών δείχνουν, ότι το βασικότερο αίτιο της αλματώδους αύξησης της μυωπία αυξηθεί αλματωδώς λόγω:
(1) της αποχής των παιδιών από δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους λόγω της έντονης αστικοποίησης και των αυξημένων απαιτήσεων της εκπαίδευσης (δραστηριότητες σε κλειστούς χώρους - σχολεία, φροντιστήρια - κι εντός σπιτιού) και

(2) του παρατεταμένου χρόνου κοντινής εργασίας, ως αποτέλεσμα της εντατικής εκπαίδευσης και της υπερβολικής χρήσης υπολογιστών και των διαδραστικών συσκευών (tablet, smartphones).

ΔΙΑΓΝΩΣΗ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΥΩΠΙΑΣ

Η διάγνωση της μυωπίας αποτελεί μόνο την αρχή της εξελικτικής πορείας της.
Η διόρθωση της μυωπίας με γυαλιά ή φακούς επαφής αποκαθιστά την ευκρίνεια της όρασης, αλλά ΔΕΝ αποτελεί μέθοδο επιβράδυνσης της εξέλιξης της μυωπίας.
Η διαχείριση και θεραπεία της παιδικής μυωπίας, εξασφαλίζεται με φακούς επαφής και γυαλιά ειδικών σχεδιασμών, που παρέχουν ομοιογενή διόρθωση σε όλο το εύρος της όρασης. Αυτό επιτυγχάνεται πιο εύκολα και λειτουργικά με φακούς επαφής, επειδή η διόρθωση που εξασφαλίζουν δεν επηρεάζεται από τη βλεμματική θέση των οφθαλμών.

Επιβραδύνοντας την εξέλιξη της μυωπίας επιδρούμε θετικά στην καθημερινότητα του παιδιού μας (καλύτερη ποιότητα όρασης, συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, αυξημένη αυτοπεποίθηση) ενώ εξασφαλίζουμε μελλοντικά οφέλη ως προς την όραση και την οφθαλμική του υγεία.

Ενημερωθείτε για την καινοτόμο μέθοδο της ορθοκερατολογίας στην επιβράδυνση της μυωπίας στο παρακάτω βίντεο

*Σωτήρης Πλαΐνης, MSc, PhD, FBCLA, FISCLR

Οπτομέτρης - Ερευνητής

Optical House, Κατεχάκη 29, Ηράκλειο

Εργαστήριο Οπτικής και Όρασης, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Κρήτης