Αυτοάνοσα νοσήματα: Με ποιο τρόπο επηρεάζουν τη γονιμότητα

Προβληματισμό εγείρει μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που δημοσιεύεται στο Rheumatology και διαπιστώνει ότι οι ρευματικές παθήσεις, καθώς και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα γονιμότητας και αναπαραγωγής.

Τα αυτοάνοσα νοσήματα συνθέτουν μια ποικίλη ομάδα παθήσεων, με κοινό χαρακτηριστικό τους μια μη φυσιολογική δραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ορισμένες ασθένειες, όπως η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα και ο διαβήτης τύπου 1, εμφανίζονται πριν από την αναπαραγωγική ηλικία, ενώ άλλες εμφανίζονται αργότερα στη ζωή. Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος έχει ήδη αναδειχθεί ως παράγοντας κινδύνου για την αναπαραγωγική υγεία -η πάθηση έχει συσχετιστεί με δυσμενείς εκβάσεις της κύησης, όπως προεκλαμψία, πρόωρος τοκετός, καισαρική τομή και χαμηλό βάρος γέννησης. Ωστόσο, ο αντίκτυπος άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως οι σπονδυλοαρθρίτιδες, η ψωρίαση ή η γυροειδής αλωπεκία, στη γονιμότητα και την εγκυμοσύνη παραμένει ασαφής.

Αξιοποιώντας δεδομένα από φινλανδικά εθνικά μητρώα υγείας, οι ερευνητές εξέτασαν την επίδραση των αυτοάνοσων νοσημάτων σε δείκτες αναπαραγωγικής υγείας, όπως η αναπαραγωγική επιτυχία και οι δυσμενείς μητρικές και περιγεννητικές εκβάσεις. Από το σύνολο των ατόμων που γεννήθηκαν στη Φινλανδία μεταξύ 1964 και 1984, το 7,9% των γυναικών και το 7,8% των ανδρών διαγνώστηκαν με αυτοάνοσα νοσήματα πριν ή κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής τους ηλικίας.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι, ενώ πολλά αυτοάνοσα νοσήματα είχαν ελάχιστες επιπτώσεις στον αριθμό των παιδιών, ορισμένες παθήσεις, όπως η νόσος Addison (23,9% περισσότερη ατεκνία), η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα (9,3%) και η αναιμία λόγω έλλειψης βιταμίνης Β12 (8,6%), συνδέονταν με υψηλότερο επιπολασμό της ατεκνίας μεταξύ των γυναικών. Επιπλέον, αρκετές ρευματικές παθήσεις, ιδίως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η νεανική ιδιοπαθής αρθρίτιδα και η οροθετική ρευματοειδής αρθρίτιδα, συνδέθηκαν με αυξημένη ατεκνία και λιγότερους απογόνους. Επιπλέον, τα άτομα με ρευματικά νοσήματα είχαν την τάση να αποκτούν παιδιά σε μικρότερη ηλικία.

Επιπλέον, οι κίνδυνοι προεκλαμψίας, χαμηλού βάρους γέννησης, πρόωρου τοκετού, μη εκλεκτικών καισαρικών τομών και αναγκών εντατικής θεραπείας νεογνών ήταν αυξημένοι για πολλές παθήσεις, με τον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, το σύνδρομο Sjögren, τον διαβήτη τύπου 1 και τη νόσο Addison να συσχετίζονται με ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο. Ωστόσο, ο κίνδυνος διαβήτη κύησης δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των ασθενών με ρευματικά νοσήματα και του γενικού πληθυσμού.

Οι άνδρες με ρευματικές παθήσεις είχαν επίσης υψηλότερο επιπολασμό ατεκνίας (μέση διαφορά 4,7%), με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις να προκύπτουν από τη μυασθένεια Gravis (20,1% περισσότερη ατεκνία), τη νόσο Addison (16,4%) και την αναιμία λόγω έλλειψης βιταμίνης Β12 (13,7%).

«Παρά το γεγονός ότι βλέπουμε αυξημένο κίνδυνο για ποικίλα προβλήματα τεκνογονίας σε ρευματικά και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, πολλές από τις επιπλοκές εξακολουθούν να είναι αρκετά σπάνιες», δήλωσε η Anne Kerola, επικεφαλής συντάκτρια της μελέτης. Και κατέληξε: «Ο οικογενειακός προγραμματισμός θα πρέπει να συζητείται ενεργά μεταξύ των ασθενών με ρευματικά νοσήματα -ανδρών και γυναικών- και των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης. Οι εγκυμοσύνες σε γυναίκες με ρευματικά νοσήματα θα πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά, για τη χορήγηση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής, με στόχο τη μείωση των κινδύνων».