Στο πλαίσιο προγραμματισμένης συνεδρίασης του ΔΣ της Ακουστήριξης στην ατζέντα των θεμάτων του συλλόγου συζητήσαμε και για την πρόσφατη παρουσίαση του συστήματος Relay Services στο Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων, και αποφασίσαμε να δημοσιοποιήσουμε τις θέσεις μας και για αυτό το θέμα που αγνοεί η μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού που εγγράφεται στην κώφωση και στην βαρηκοΐα.
Την Πέμπτη 11.4.2019 έγινε η παρουσίαση ενός συστήματος επικοινωνίας στο Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων, με την επωνυμία Relay Services. Το σύστημα αυτό, που έλαβε κρατική χρηματοδότηση άνω των 1.280.000 ευρώ, διαφημίστηκε ως λύση στις επικοινωνιακές ανάγκες όλων των κωφών και βαρηκόων της χώρας μας. Κατά την παρουσίαση του συστήματος η Υπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Φωτίου, δήλωσε ότι “επιτέλους θα μπορέσουν να έχουν ένα κινητό τηλέφωνο οι κωφοί και οι βαρήκοοι και να επικοινωνούν μέσω αυτού”.
Το σύστημα προβλέπει ο κωφός – νοηματίζων που βρίσκεται σε μια υπηρεσία δημόσια ή ιδιωτική για να διεκπεραιώσει υποθέσεις του, να μπορεί να πραγματοποιεί βιντεοκλήση στο Ίδρυμα Κωφών και να συνδέεται με έναν διερμηνέα νοηματικής, όπου οι διερμηνείς βρίσκονται σε διαθεσιμότητα όλο το 24ωρο με βάρδιες. Κατά την βιντεοκλήση ο κωφός εξηγεί (στη νοηματική) τι θέλει και ο διερμηνέας μεταφράζει με φωνή ώστε να ακούγεται από το τηλέφωνο. Έτσι, ο ακούων υπάλληλος ακούει τι θέλει ο κωφός και τον εξυπηρετεί.
Είναι εμφανές ότι το σύστημα αυτό δεν εξυπηρετεί σε τίποτα όλους εμάς που δεν γνωρίζουμε τη νοηματική, που έχουμε ως γλώσσα μας την ελληνική και μιλάμε προφορικά. Δηλαδή όλους τους μεταγλωσσικούς κωφούς, όλους τους βαρήκοους ηλικιωμένους, αλλά και τα παιδιά και τους νέους που σήμερα ακούνε και μιλάνε με τα κοχλιακά εμφυτεύματα. Όλοι εμείς σε μια δημόσια υπηρεσία συνεννοούμαστε απευθείας με τον υπάλληλο που έχουμε απέναντί μας, είτε αξιοποιώντας την υπολειμματική μας ακοή, είτε διαβάζοντας τα χείλη του, είτε με χρήση του γραπτού λόγου. Εννοείται, επίσης, ότι όλοι εμείς έχουμε κινητά εδώ και μια εικοσαετία τουλάχιστον, αφού οι βαρήκοοι με ακουστικά ή κοχλιακά συνήθως μιλάνε και στο τηλέφωνο, ενώ και οι υπόλοιποι χρησιμοποιούμε το κινητό για την επικοινωνία μέσω γραπτών μηνυμάτων.
Γι’ αυτό το λόγο αδυνατούμε να κατανοήσουμε για ποιο λόγο η κ. Υπουργός δηλώνει ότι το σύστημα Relay θα βοηθήσει όλους τους κωφούς και βαρήκοους και ότι επιτέλους θα αποκτήσουμε κινητό τηλέφωνο, όταν όλα αυτά αφορούν μόνο έναν μικρό αριθμό κωφαλάλων - νοηματιζόντων ατόμων.
Αδυνατούμε να κατανοήσουμε για ποιο λόγο, μέσα σε εποχές κρίσης χρησιμοποιούνται πλέον των 1.280.000 ευρώ για μια υπηρεσία που αφορά τόσο λίγα άτομα και για ποιο λόγο όλοι οι υπόλοιποι κωφοί και βαρήκοοι δεν έχουμε καμία απολύτως βοήθεια στη ζωή και την καθημερινότητά μας.
Αδυνατούμε να κατανοήσουμε για ποιο λόγο δεν γίνεται μέχρι σήμερα ακριβής καταγραφή των επικοινωνιακών αναγκών των κωφών και των βαρηκόων, ώστε να δούμε με αριθμητικά κριτήρια επακριβώς πόσους αφορά αυτό το σύστημα και για ποιο λόγο καλλιεργείται σύγχυση ώστε να νομίζει ο κόσμος ότι αφορά και εμάς.
Αδυνατούμε να κατανοήσουμε γιατί το συγκεκριμένο υπουργείο κωφεύει στις ανάγκες της μεγάλης πλειονότητας κωφών και βαρηκόων που δεν γνωρίζουν νοηματική, επιμένοντας να αγνοεί επιδεικτικά όλες τις παρεμβάσεις και ενημερώσεις μας (επίσημα στον Γ.Γ. Πρόνοιας κ. Δημήτρη Καρέλλα).
Είναι σαφές και στον πλέον αδαή ότι εμείς, αντιθέτως, δεν θα εξυπηρετηθούμε από αυτό το σύστημα. Έχουμε επανειλημμένα ζητήσει την εφαρμογή του συστήματος speech to text (καταγραφή ομιλίας σε κείμενο), το οποίο στο εξωτερικό χρησιμοποιείται εδώ και 30 χρόνια (πρώτη ανάπτυξη: velotype, Ολλανδία, 1989) . Σήμερα είναι διαθέσιμο εδώ και χρόνια σε όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ, καθώς και στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εμείς αντιθέτως, το μόνο που λαμβάνουμε όλα αυτά τα χρόνια είναι αόριστες υποσχέσεις ότι το σύστημα θα υλοποιηθεί – μεταφερθεί στην ελληνική κάποτε στο μέλλον. Αν και έχει ήδη μεταφερθεί στην Ελληνική γλώσσα και χρησιμοποιείται από το 2004 στην Κύπρο, το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων δεν δείχνει να το γνωρίζει αυτό.
Ωστόσο, μετά από δική μας προτροπή έχει ήδη έρθει και παρουσιαστεί το σύστημα στα Ελληνικά, στην ημερίδα Ακοολογίας την 1/3/2019 στο πνευματικό κέντρο Αθηνών. Προσεκλήθη από τον Σύλλογο Ακοοπροθετιστών Ελλάδας κλιμάκιο Κυπρίων ταχυπληκτρολόγων που έγραφαν σε πραγματικό χρόνο τις ομιλίες και εμείς στο κοινό τις διαβάζαμε σε ειδικό πίνακα, στην ελληνική γλώσσα. Παρόλα αυτά, το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων, διά στόματος της Προέδρου του, σε μια σύντομη αποστροφή του λόγου της, στην προχθεσινή ημερίδα (11/4/2019) επιμένει ότι ΘΑ κάνει κάποιο πρόγραμμα με το πανεπιστήμιο Πειραιώς, που ΘΑ προσαρμόσει κάποτε το σύστημα στην Ελληνική γλώσσα. Είναι εμφανές ότι υπάρχει κάποιο θέμα επιλεκτικής χρονοκαθυστέρησης στο Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων.
Επιπλέον, ακόμα και η παρουσίαση του συστήματος RELAY στο Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων έγινε με τρόπο μη προσβάσιμο για εμάς. Οι ομιλίες δεν ήταν γραμμένες ούτε καν σε power point, ούτε μας δόθηκαν σε κόλλα Α4 για να τις διαβάσουμε. Κάθε τόσο γίνονται διάφορες ομιλίες στο Εθνικό Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων και η μόνη δυνατότητα πρόσβασης είναι ένας διερμηνέας νοηματικής, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε ούτε να τις παρακολουθήσουμε. Ακόμα περισσότερο, οι ομιλίες δεν υποτιτλίζονται ούτε εκ των υστέρων, αν και ανεβαίνουν στο you tube, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούμε εμείς ακούοντες φίλους εθελοντές, που τις απομαγνητοφωνούν για μας.
Εκφράζουμε την απογοήτευσή μας που ένα σημαντικό και κρίσιμο υπουργείο για την ελληνική κοινωνία, όπως αυτό που προΐσταται η κα Φωτίου, έχει επιλέξει να αγνοεί τις ανάγκες εκατοντάδων χιλιάδων κωφοβαρήκοων ελλήνων πολιτών που δεν γνωρίζουν την νοηματική γλώσσα, στερώντας τους καταρχάς θεσμική αναγνώριση και καταμέτρηση, επιτρέποντας έτσι στις οργανωμένες συντεχνίες του «λόμπυ της νοηματικής» να μονοπωλούν όλη την χρηματοδότηση και τη θεσμική μέριμνα (με έμφαση στην επαγγελματική αποκατάσταση των ακουόντων διερμηνέων νοηματικής γλώσσας).
Εκφράζουμε την απογοήτευσή μας για την έλλειψη προσβασιμότητας με γραπτό τρόπο των εκδηλώσεων του Ιδρύματος Κωφών και βαρηκόων και την έντονη διαμαρτυρία μας για τη μη συμπερίληψη όσων κωφών και βαρηκόων μιλούν προφορικά και δεν χρησιμοποιούν νοηματική για να επικοινωνήσουν στις δράσεις του Ιδρύματος.
Τέλος, διαχωρίζουμε σαφώς τις επικοινωνιακές μας ανάγκες από τον μικρό αριθμό των νοηματιζόντων συμπολιτών μας, καθώς οι δικές μας ανάγκες και είναι διαφορετικές και δεν εξυπηρετώνται από το Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων σήμερα. Ωστόσο, το Ίδρυμα Κωφών και βαρηκόων παραμένει δημόσιος οργανισμός, επιφορτισμένος να εξυπηρετεί τις ανάγκες όλων των Κωφών και όλων των βαρηκόων της χώρας. Από μας, κρίνεται σήμερα ανεπαρκής.
