Της Τυρινής…

Της Ελένης Μπετεινάκη

Λένε πως σήμερα της Τυρινής ή τυροφάγου έχουν την τιμητική τους στο Κυριακάτικο τραπέζι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα αυγά, τα ψάρια, το λάδι και τα μακαρόνια. Απαγορεύεται όμως το κρέας. Τα μακαρόνια είναι το πιο απαραίτητο έδεσμα και κατά την διάρκεια του γεύματος αλλά και στο δείπνο αφού σχετίζονται με την λατρεία των ψυχών της όλης περιόδου. Μάλιστα γράφει ο Φαίδων Κακουλές πως τα «μακαρώνια» είναι μακαριστικά  τροπάρια σε κηδείες ή περιέδινα και πάντα προσφέρονται ζυμαρικά σαν μακαρία. 

Έχει ίσως λαογραφική αξία να αναφέρουμε πως στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας τα παλαιότερα χρόνια το δείπνο της Τυρίνης τέλειωνε πάντα με ένα αβγό και πολλά αστεία και μαντέματα. Σε κάποια νησιά μάλιστα και ιδιαίτερα στην Σύρο και στην Κάρπαθο κρεμούσαν ένα αβγό από το ταβάνι κι ύστερα κάθονταν όλοι γύρω από το τραπέζι.  Υστέρα, λεγαν, αφού του δώσουν μια «κουταλιά και  και φέρνει βόλτα στο τραπέζι» ο καθένας προσπαθούσε να δοκιμάσει λίγο αλλά μόνο πιάνοντάς το με το στόμα του. Κι αν παρατηρήσετε τούτο το έθιμο θα δείτε πως η Σαρακοστή αρχίζει με …ένα αβγό και κλείνει το Μεγάλο Σάββατο με το τσούγκρισμά των κόκκινων αβγών και την λαϊκή πίστη πως είναι το πρώτο φαγητό μετά την Ανάσταση που επιστρέφουμε στην κατανάλωση όλων των τροφών. 

«Με αβγό κλείνομε το στόμα μας για τη Σαρακοστή και τη Λαμπρή πάλι με αβγό το ξανανοίγουμε», συμπληρώνει ο Φαίδων Κακουλές.

Στη Κύπρο πάλι υπάρχει το έθιμο της «Δαγκαννούρας», δηλαδή καίνε την κλωστή, με την οποία έχουν δέσει το αβγό. Αν καεί η κλωστή, η χρονιά θα είναι καλή. 

Πίσω στα δικά μας έθιμα  στην περιοχή της Καστοριάς καίνε την κλωστή και παρατηρούν πόσα ψηλά θα καεί, κάνοντας προγνώσεις και ευχές για το ύψος που θα φθάσουν τα στάχυα των σιτηρών που έχουν σπείρει.

«Στις Εκκλησίες πάλι, διαβάζεται, κατά την πρωινή Θεία Λειτουργία, η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου (κεφ. στ', 14-21), που αναφέρεται στην αξία της συγχώρεσης και της νηστείας. Αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας ψάλλεται ο κατανυκτικός εσπερινός της συγγνώμης, κατά τον οποίο ιερείς και πιστοί αλληλοασπάζονται, ζητώντας συγχώρεση ο ένας από τον άλλο, ενόψει της επερχόμενης Μεγάλης Τεσσαρακοστής.»*

Καλή Σαρακοστή!

*@San Simera

https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/2021/03/blog-post_13.html