ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Τα παραμύθια του Σαββάτου …
Κι είναι ο μήνας που ένα σωρό έρωτες έφηβοι και όχι μόνο μπορούν να ξεκινήσουν κάτω από τον έναστρο ουρανό με μυρωδιές από καρπούζι, θυμάρι και θάλασσα.
γράφει η Ελένη Μπετεινάκη!
Kαι ψάξαμε τα παραμύθια του Αυγούστου, παλιά και καινούργια και ατ θυμηθήκαμε ξανά…
Τ΄ αυγουστιάτικο φεγγάρι το ολόγιομο, γεννά ιστορίες πολλές για δράκους, πριγκίπισσες, ξωτικά, μάγους, νεράιδες. Όλοι ξέρουμε πως στα παραμύθια τα πάντα μπορούν να συμβούν, όλα τα άψυχα μπορούν να ζωντανέψουν. Όπως μια καρπουζιά να φυτρώσει στην μέση τ΄ ουρανού πάνω σε ένα σύννεφο ή μια υπέροχη μουσική από τη φωνή των τζιτζικιών να κάνει τούτο το φεγγάρι να χαμογελάσει ή ακόμα και να το κλείσει στο χώμα φέγγοντας μόνο για έναν κήπο. Κι είναι ο μήνας που ένα σωρό έρωτες έφηβοι και όχι μόνο μπορούν να ξεκινήσουν κάτω από τον έναστρο ουρανό με μυρωδιές από καρπούζι, θυμάρι και θάλασσα.
Έτσι γίνεται στα παραμύθια , αυτά και άλλα πολλά ανιστόρητα αλλά πάντα με την φαντασία ενός συγγραφέα, που δεν τελειώνει ποτέ!
Κι ήρθε ο καιρός να φτιάξουμε καινούργιες ιστορίες και παραμύθια, να μαζέψουμε όλη την ασημόσκονη του φεγγαριού, όλη τη μαγεία της θάλασσας και τις μυρωδιές από νεράιδες των νερών και του δάσους. Ετσι τα « παραμύθια του Σαββάτου» σας αφήνουν για λίγες μέρες και θα τα πούμε ξανά …τον Σεπτέμβριο!
Ο κλέφτης των καρπουζιών, Χρήστος Μπουλώτης,( Εικον : Φωτεινή Στεφανίδη),εκδ. Πατάκης
Αύγουστος ήταν, εκείνα τα χρόνια τα παλιά ,στην Πόλη, και κανείς δεν ήξερε αν όλα όσα συνέβαιναν ήταν αληθινά ή …παραμύθια. Όπως η καρπουζιά που σκαρφάλωσε πάνω ψηλά στον ουρανό, σ΄ένα σύννεφο που έμεινε ακίνητο και φύτρωσε ένα και μόνο καρπούζι, θεόρατο που σκίαζε την Πόλη από το μέγεθός του κι ήταν γλυκό σαν πετιμέζι. Χόρταιναν μ αυτό όλοι οι κάτοικοι και οι ξένοι που την επισκέπτονταν, οι περαστικοί, οι ι καμηλιέρηδες, οι ναυτέμποροι, οι σαλτιμπάγκοι, οι κτιστάδες και οι χαλκιάδες.
Μόνο που όλες από τότε, όλες οι άλλες καρπουζιές μαράθηκαν. Κανένας δεν παραπονέθηκε γι αυτό . Ισα ίσα γλέντια και χοροί γίνονταν και η φήμη του έφτασε σ όλο τον κόσμο. Για να το κόψουν ανέβαιναν στον ουρανό εκατό ζευγάρια χήνες δεμένες με κόκκινες κορδέλες που πάνω τους κρέμονταν παλληκάρια.
Την τρίτη χρονιά όλα άλλαξαν, κάποιος έκλεψε το μεγάλο καρπούζι κι όσους κι αν έβαλε να ψάξουν, ο μεγάλος άρχοντας απ άκρη σ΄ άκρη του ορίζοντα, κανείς δεν το είχε δει. Τα χρόνια περνούσαν και το ίδιο συνέβαινε κάθε χρόνο με τον κλέφτη των καρπουζιών. Η λύση δόθηκε όταν ένα δεκάχρονο αγόρι , ο μικρός γιος του φούρναρη, ανέβηκε και κρύφτηκε μέσα σ αυτό, παραφυλώντας να δει ποιος θα ερχόταν. Ένα όμορφο παλληκάρι ήταν ο κλέφτης, θλιμμένο , που βάζοντας σε δοκιμασία τον μικρό γενναίο αγόρι του διηγήθηκε την μαγεμένη του ιστορία. Μια ιστορία για τον άρχοντα του Αμάραντου Χαμόγελου, μιας άλλης ξακουστής πολιτείας που ζήλεψε ο μάγος με την τσίγκινη καρδιά και την μάγεψε κι όλα έγιναν θλιμμένα και στενάχωρα. Μέσα από περιπέτειες και μαγικές στιγμές που συμβαίνουν μόνο στα παραμύθια και με συντροφιά τη φλογέρα του μικρού αγοριού ,που έπαιζε μουσική, τα μάγια λύθηκαν , το χαμόγελο επέστρεψε στην Χώρα του παλικαριού και μαζί του κι οι χαρές, οι κάτοικοι, η ομορφιά και τα πανηγύρια. Ο μικρός γιος του Φούρναρη έγινε Υπουργός του Θάρρους στην δική του Πόλη, και η Ιστορία έγραψε με χρυσά γράμματα ένα σωρό εκδοχές για το τέλος της. Τούτη, την παραμυθένια, ο ίδιος διέσωσε για να θυμούνται όλοι τον « κλέφτη των Καρπουζιών »!
Κι όπως λεν τα παραμύθια έζησαν όλοι καλά κι εμείς καλύτερα. Ένα παραμύθι από τούτα τα παλιά γεμάτο χρώματα, εικόνες και νοσταλγικές στιγμές. Ο μύθος άραγε που συναντά την αλήθεια σε μια Πόλη που παραμένει θρύλος και μαγεία ακόμα και στις μέρες μας; Ίσως γιατί τον Αύγουστο με τον ξάστερο ουρανό και το ολόγιομο φεγγάρι , πάντα οι ιστορίες ζωντανεύουν και εκείνες που γράφονται, είναι οι πιο όμορφες , οι πιο παράξενες και οι πιο μαγικές!
Η γοργόνα του Ορφέα, Νικόλας Ανδρικόπουλος, εκδόσεις Διάπλαση
Μια σκιά στη θάλασσα, στη σπηλιά του Μαύρου ήταν αρκετή για να δώσει φτερά στην ψυχή του Ορφέα το όνειρο, το παραμύθι, ο έρωτας… μια γοργόνα! Κι ήταν Αύγουστος μήνας, μήνας ξεγνοιασιάς , θάλασσας, ήλιου και διακοπών. Κι έφυγε γρήγορα το καλοκαίρι κι ο μήνας κι η γοργόνα κι όλα τα όμορφα πράγματα, κι έμεινε η ανάμνηση, το μυστικό κι ένα δάκρυ. Ο χρόνος όμως περνά γρήγορα και φεύγει, χάνεται και γιατρεύει όλες τις πληγές κι φτάνει ίσαμε τον Δεκέμβρη, ο μήνας των Χριστουγέννων, των νέων διακοπών, των καλάντων. Κι οι παρέες σμίγουνε και οι απρόσμενες συναντήσεις μοιάζουν σαν ξωτικά μέσα στο χειμώνα ή μήπως με τη γοργόνα του Αυγούστου; Την γοργόνα που είναι ένα κορίτσι κι έχει όνομα και τη λένε Ισμήνη κι είναι συμμαθήτρια του φίλου του Ορφέα του Γιάννη, στα Αγγλικά. Κι ο χρόνος ξαφνικά παίρνει άλλη διάσταση και φτάνει ο Απρίλιος, ο νέος μήνας διακοπών , των λουλουδιών και των αρωμάτων, του Πάσχα και των συναντήσεων ! Ώσπου να έρθει ξανά ο Αύγουστος , η προσμονή που άξιζε και που όλα πια θα ήταν διαφορετικά και πανέμορφα.
Μια ιστορία του Νικόλα Ανδρικόπουλου για τον χρόνο, τις εποχές και τους μήνες που ΄χουν κάτι να προσφέρουν πάντα, και που είναι μαγικό. Κι έχει η προσμονή μια χάρη, κι έχει μυρωδιές τούτο το βιβλίο από καρπούζι, κανέλα, λουλούδια και θάλασσα. Κι είναι η αρχή του έρωτα για τους νέους που ανυπομονούν με το χρόνο πότε θα έρθει η σωστή του στιγμή. Κι είναι ο κύκλος της ζωής και των εποχών. Είναι η ομορφιά της φύσης και των γιορτών που σηματοδοτούν κάθε εποχή. Κι είναι εικονογραφημένοι τούτοι οι μήνες κι οι εποχές μοναδικά από τον ίδιο τον Νικόλα Ανδρικόπουλο και δεν ξέρεις τι να πρωτοθαυμάσεις από τα δυο, κείμενο ή εικόνα.
Ένα είναι σίγουρο πως το σύνολο του έργου του το κάνει μοναδικό. Κι είναι αναγνωρίσιμο τα ύφος, το χρώμα και οι μορφές του. Και κάνει όλους μας να νοιώσουμε το σκίρτημα μες την καρδιά του πρώτου έρωτα που μηδενίζει το χρόνο, τις εποχές, τους μήνες !
Κι όλα ξαναρχίζουν από εκεί που συνέβησαν ή που σταμάτησαν κι ο κύκλος γυρίζει πάντα σαν τροχός και η ζωή συνεχίζει την πορεία της με οδηγό τις αναμνήσεις και την ελπίδα του αύριο!
Για παιδιά από 6 χρονών!
Γιατί χαμογελάει αυγουστιάτικο φεγγάρι, Θάλεια Αντωνιάδη, (εικον: Χρήστος Δήμος), εκδόσεις Καστανιώτη.
Όλοι γνωρίζουμε τον μύθο του Αισώπου , που θέλει τον τζίτζικα να είναι τεμπέλη και να κάθεται όλη μέρα σε ένα κλαδί να τραγουδά σ΄όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού , ενώ το μυρμήγκι δουλεύει ασταμάτητα για τις προμήθειες του χειμώνα. Ο βασιλιάς των τζιτζικιών, μην αντέχοντας άλλο αυτή τη « συκοφαντία » για τον λαό του, καλεί τον τελάλη Τζικ για να μαζέψει μια μέρα όλα τα τζιτζίκια, και να τους πει πως είναι καιρός να ψάξουν να βρουν μια δουλειά να τους ταιριάζει. Ύστερα από διάφορε μικροπαρεξηγήσεις και ασάφειες , καταφέρνουν να συγκεντρωθούν και να ακούσουν το βασιλιά τους, χωρίς όμως να ενθουσιαστούν και πολύ με την ιδέα του. Σε μια βδομάδα που ανανεώνεται το ραντεβού τους κανείς δεν έχει βρει δουλειά ταιριαστή για ένα τζιτζίκι κι ο καθένας έχει επιστρέψει στη φωλιά του κάνοντας αυτό που μόνο τόσο καλά ξέρει να κάνει, να τραγουδά. Ο βασιλιάς καταστεναχωρήθηκε και πήγε στο δάσος να κλάψει με την ησυχία του. Εκεί συνάντησε την κουκουβάγια που και κείνη είχε τις στεναχώριες της. Δεν έβρισκε κανέναν μουσικό για την μεγάλη γιορτή, την νύχτα της αυγουστιάτικης πανσελήνου και ήταν σε απόγνωση. Τότε, ήρθε η μεγάλη ιδέα στην κουκουβάγια, εκείνη της συνεργασίας των δύο « λαών» και όλα άρχισαν να παίρνουν μια ευχάριστη εξέλιξη. Τα τζιτζίκια θα έφτιαχναν μια τεράστια χορωδία και ορχήστρα με μαέστρο τον ίδιο τον βασιλιά και θα αποκτούσαν επιτέλους μια δουλειά, και οι κουκουβάγιες θα είχαν αυτό που επιθυμούσαν για την γιορτή της Κουκουβάγιας, χορωδία και μουσική! Οι πρόβες άρχισαν και σαν έφτασε η μεγάλη στιγμή, όλα ήταν υπέροχα. Ακόμα και το ίδιο το φεγγάρι άρχισε να χαμογελάει από ευχαρίστηση , σαν άκουσε αυτήν την θεσπέσια μελωδία, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά ύστερα από αιώνες ατελείωτων μοναχικών περιπάτων του στον ουρανό.
Συνεργασία λοιπόν, φιλία και έξυπνες λύσεις και τι άλλο μια βραδιά μαγική με οδηγό τον μάστορα της νύχτας του καλοκαιριού, την Αυγουστιάτικη Πανσέληνο !
Τ΄ αυγουστιάτικο φεγγάρι, Βούλα Μάστορη,( εικον. Νικόλας Ανδρικόπουλος) εκδόσεις Πατάκη
Εκείνα τα χρόνια τα παλιά όλα ήταν διαφορετικά. Τα παιδιά έπαιζαν με τις ώρες στις αλάνες, στις εξοχές , στις ανηφοριές και κάμπους, στα φαράγγια και τις λίμνες. Χωρίς να φοβούνται. Μια τέτοια παρέα είναι και αυτή της Άννας ή καλύτερα της Μάου Μάου , όπως την φωνάζουν οι κολλητοί της, που καταφέρνει με τις πλάκες, τα αστεία και την ευστροφία της, αν και κορίτσι , να γίνει ο αρχηγός της γειτονιάς, μάλιστα ανάμεσα σε τόσα αγόρια. Όλοι τους παιδιά Δημοτικού, σκαρφίζονται χίλια δυο πράγματα για να περάσουν το χρόνο τους με περιπέτειες μοναδικές και ανεπανάληπτες. Μόνο με κορίτσι δεν μοιάζει η Άννα στους τρόπους και την συμπεριφοράς της, αλλά δεν την νοιάζει και πολύ αυτό. Ζουν όλα, μια παιδική ηλικία ξεγνοιασιάς, χαράς που ίσως κάπου να θυμίζει και εκείνα τα δικά μας τα χρόνια. Και τι δεν έκαναν, και που δεν πήγαν με τις ιδέες της. Στον Γατσοπνίχτη, στον Καταρράκτη, στο ξωκλήσι με το νεκροταφείο, στην Ανηφοριά, στις φυλακές. Μια αναδρομή λοιπόν, μια θύμηση σε εκείνα τα χρόνια , στις συνήθειες και συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων , εκεί γύρω στις δεκαετίες του ’60 και ΄70.Κι έτσι περνούσαν οι μέρες κι οι γιορτές, των Χριστουγέννων, της Αποκριάς με γλέντια και …φωτιές, ως την Πασχαλιά. Κι ύστερα ήρθε το καλοκαίρι και ξαφνικά όλα άλλαξαν. Η Άννα δεν θέλει πια να γυρνά μόνο με αγόρια αλλά της αρέσουν πια τα όμορφα πράγματα και τα φορέματα… Μάλλον εκείνη η …εφηβεία , έχει χτυπήσει την πόρτα της και στους φίλους της το ίδιο συμβαίνει. Ίσως με αφορμή εκείνο το έργο «Τ΄ Αυγουστιάτικο φεγγάρι», όλοι να νοιώσουν, να γευτούν την αλλαγή που έρχεται κι όλα εκείνα που υπεράσπιζαν με μανία και θάρρος, να τους φανούν ανούσια .Καινούργιοι δρόμοι θα ανοιχτούν μπροστά τους και σκέψεις και συναισθήματα…
Μια διαδρομή νοσταλγική , μια ιστορία για μεγάλα παιδιά που θα γεμίσει τις ψυχές τους χρώματα, αρώματα και μυρωδιές μιας άλλης εποχής και ίσως μέσα από τούτο το βιβλίο να καταλάβουν και τη δική τους αλλαγή, στο σώμα, στη σκέψη και στην καθημερινότητά τους, ακόμα και αν δύσκολα μπορούν να την εξηγήσουν.
Έτσι είναι οι νύχτες με φεγγάρι, ξυπνούν ιστορίες, ανθρώπους και όμορφες στιγμές γεμάτες με ασημένιο φως και φεγγαροκουβέντες !
*Η Ελένη Μπετεινάκη είναι νηπιαγωγός
