ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Το μαντίλι με τα τριαντάφυλλα* της Αλεξάνδρας Μητσιάλη!
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την Μικρασιατική καταστροφή …
Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη
Ένα μικρό αφιέρωμα σε βιβλία που καταγράφουν γεγονότα, μνήμες, ιστορίες ανάμεσα στην αλήθεια και τον μύθο, θα σας παρουσιάζουμε σε τακτά χρονικά διαστήματα και για όλη τη χρονιά…
*Το μαντίλι με τα τριαντάφυλλα, Αλεξάνδρα Μητσιάλη, εικ: Θέντα Μιμηλάκη, εκδ. Πατάκη
Δυο κορίτσια, η Αριστούλα και η Αϊσέ…
Ένα κεφαλομάντηλο με κοραλλί τριαντάφυλλα, στο κεφάλι της Αϊσέ!
Ένα φόρεμα κι αυτό στο χρώμα που λάτρευε η Αριστούλα,το κοραλλένιο…
Μια ελληνοπούλα, μια τουρκοπούλα και δυο κούκλες- παιχνίδια, ευρωπαϊκές…
Παιχνίδια και στην αυλόπορτα αλλά με σκέψεις παράξενες. Η Αριστούλα έχει την επόμενη μέρα τη γιορτή της και οι φίλες της δεν θα είναι εκείνη τη χρονιά εκεί. Έχουν φύγει οριστικά από τη Σμύρνη. Κι η Αριστούλα στεναχωριέται και δεν μπορεί να καταλάβει, ούτε να δει καθαρά τα σημάδια που λένε πως κάτι έχει αλλάξει. Κάτι συμβαίνει και η χαρά δεν μπορεί να ξεπορτίσει εύκολα από τις ψυχές και τα σπίτια. Το γεγονός του αποκαλόκαιρου, κάθε χρόνο, ήταν αυτή η γιορτή αλλά εκείνη τη χρονιά όλα έδειχναν διαφορετικά… Κι έτσι μόνη της παρηγοριά είναι να πάει στο σπίτι της τουρκοπούλας και αγαπημένης φίλης, της Αϊσέ. Κι εκεί με το παιχνίδι, μέσα από τις κούκλες τους, θα εκφράσουν την ανησυχία, τις απορίες, τις σκέψεις τους… Κι από το κέντημα που μοιάζει σαν να συλλογούνται τη ζωή, σαν να την ράβουν βελονιά βελονιά, προσεχτικά, περίτρανα…
Mόνο που ο αέρας έχει αλλάξει στην πόλη, τη γειτονιά ακόμα και στο τούρκικο χαγιάτι…
Οι καλημέρες είναι σκεφτικές…
Οι άνθρωποι σαν μυρμήγκια στοιβαγμένοι στην προκυμαία. Το αγνάντεμα από το χαγιάτι ή το παράθυρο τους δίνει άλλη διάσταση…
Κα το παιχνίδι θα κρατήσει μέχρι αργά εκείνη την ημέρα. Η Φατιμέ θα ανεγογυρέψει την Αριστούλα και οι υποσχέσεις για την επομένη θα δοθούν απρόσκοπτα…
Οι βαλίτσες, τα μισόλογα, οι ανυποψίαστες σκέψεις της Αριστούλας...
Κι ύστερα θα΄ρθουν οι κουβέντες της γιαγιάς, η ανησυχία της μάνας, οι βαλίτσες, οι απαγορεύσεις του μπαμπά, και το πείσμα της Αριστούλας. Θα αψηφήσει για πρώτη φορά όλους και θα βγει έξω από το σπίτι. Θα τρέξει στη φίλη της της Αϊσέ μέσα από καπνούς και μυρωδιές βενζίνης…
Ένα κεφαλομάντηλο θα ‘ναι το δώρο της Αϊσέ για τη γιορτή της Αριστούλας! Ένα κεφαλομάντηλο με κοραλλί τριαντάφυλλα για τα μαύρα της ίσια μαλλιά…
Κι ύστερα θα ακουστούν ποδοβολητά κι ο φόβος θα φωλιάσει στις παιδικές ψυχές.
Ένα κεφαλομάντηλο θα τις ενώσει για πάντα…
Συγκλονιστικό αφήγημα, ολοζώντανες εικόνες μέσα από μάτια παιδικά, μέσα από επιθυμίες που χάνονται στη στιγμή. Μια μέρα εκείνη της 13ης του Σεπτέμβρη στα 1922 στη Σμύρνη…
Κόσμοι που καταρρέουν…
Φιλίες που χωρίζουν για πάντα…
Θύμησες πονεμένες, ξεριζωμός, καταστροφή, φωτιά, πόλεμος, ζωή και θάνατος αντάμα και σφιχταγκαλιασμένοι!
Η γραφή της Αλεξάνδρας Μητσιάλη είναι πάντα ένα συναρπαστικό ταξίδι.
Κι εδώ το ταξίδι είναι ακόμα πιο συγκλονιστικό, μελαγχολικό και νοσταλγικό. Σε παίρνει από το χέρι και περπατάτε μαζί στα παλιά, στα σύγχρονα, στα συναισθήματα και τις σκέψεις της.
Σταματάτε μαζί της να παίξετε με τις κούκλες της Αϊσέ και της Αριστούλας. Χέρι χέρι τρέχετε στους μαχαλάδες. Γεύεστε τα πεντανόστημα και φημισμένα φαγητά της Ανατολής. Μπαίνετε στα σπίτια της Σμύρνης εκείνου του καιρού και ακουμπάτε τα ακριβά υφάσματα, τα πολύχρωμα χαλιά, τα βελούδινα σκαμπό και τα ψηλά κρεββάτια με ουρανό από τούλι που το φυσαλίζει το βοριαδάκι από τα ανοιχτά παράθυρα. Σε γεμίζει νοσταλγία και νομίζεις πως ήσουν κι εσύ εκεί μαζί με όλους τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους που έπρεπε να αλλάξουν ζωή με σα σε μια – δυο μέρες… Στριμώχνεσαι κι εσύ στην προκυμαία και κοιτάς να δεις τι να πάρεις μαζί σου και τι να αφήσεις πίσω…
Αγωνία, φόβος, θυμός, απελπισία και φιλία…
Στα ανεκπλήρωτα, στις πεθυμιές, στα μεγάλα ανείπωτα λόγια…
Ένα κομμάτι ιστορίας, μυθοπλασίας μεν αλλά με πολλή αλήθεια καλυμμένο. Η ιστορία της Αριστούλας και της Αϊσέ θα μπορούσε να ήταν μια από τις χιλιάδες που διαδραματίστηκαν εκείνες τις μέρες στη Σμύρνη …
Δυνατές λέξεις, ασυγκράτητα συναισθήματα, δυνατές εικόνες. Η Θεντα Μιμηλάκη κέντησε με τα πινέλα της το πιο συγκινητικό εργόχειρο της Αλεξάνδρας και μας χάρισε με χρώμα και σχήμα όλη την ατμόσφαιρα του βιβλίου, της ιστορίας και της εποχής.
Συγκινητικό, αληθινό κι επίκαιρο. Ένα ανάγνωσμα που μυρίζει Σμύρνη της Μικρασίας εκείνο τον Σεπτέμβρη του 1922.
Να το ψάξετε, να αφήσετε την ψυχή σας να ακουμπήσει τα ανείπωτα, τα μικρά καθημερινά τού Τότε που χάθηκαν…
Δείτε εδώ ένα μικρό απόσπασμα : https://www.patakis.gr/files/1194915.pdf
https://zhtunteanagnostes.blogspot.com/
