Κρητικιά συγγραφέας κάνει το Θεό Πάνα, για πρώτη φορά ... πρωταγωνιστή!

Συνέντευξη στη Μυρτώ Βουλγαράκη

Είναι «παλιά» στη Λογοτεχνία, καθώς η ποίησή της εκδόθηκε αλλά και βραβεύτηκε, όταν μάλιστα η ίδια ήταν ακόμη φοιτήτρια. Η Αργυρώ Λουλαδάκη, έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές φθάνοντας ως και το διδακτορικό, εστιάζει σε ένα θέμα που ως τώρα δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο εμπεριστατωμένης και ολοκληρωμένης ερευνητικής προσέγγισης. Μέσα από το βιβλίο της «Ο θεός Πάνας στην ελληνική ποίηση της παρακμής», ρίχνει τα «φώτα» σε ένα μυθολογικό σύμβολο που απαντάται σε βιβλιογραφικές αναφορές, μάλλον όμως δεν «πρωταγωνίστησε» ποτέ ως χθες, σε μελέτη και βιβλίο. Επόμενο βήμα της κ.Λουλαδάκη η έκδοση μιας ακόμη ποιητικής συλλογής που έχει ολοκληρώσει αλλά και μια μελέτη για τη μορφή του Ιησού.

Ποια είναι τα λογοτεχνικά σας ενδιαφέροντα;

Ασχολούμαι με τον ποιητικό λόγο από τα φοιτητικά μου χρόνια. Στο Ρέθυμνο Κρήτης το 1997 μετά από παραίνεση καθηγητών μου της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστήμιου Κρήτης, που διάβασαν τα ποιήματά μου, έγινε η πρώτη έκδοση των ποιημάτων μου σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων καθώς επρόκειτο για αυτοέκδοση. Ακολούθησε η βράβευσή μου το 1999 με το Α' Βραβείο στο 16ο Παγκρήτιο Διαγωνισμό ποίησης του Δήμου Αγίου Νικολάου για το ποίημα μου με τίτλο «Υπόκλισις». Το 2013 έγινε μια επανέκδοση των ποιημάτων των φοιτητικών μου χρόνων  και μιας ακόμα ποιητικής μου συλλογής από τις εκδόσεις Bookstars και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν εκδόσεις του λογοτεχνικού μου έργου από τους εκδοτικούς οίκους Μανδραγόρας και Ραδάμανθυς.

Τι πραγματεύεται το βιβλίο «Ο θεός Πάνας στην ελληνική ποίηση της παρακμής»;

Ο κερασφόρος θεός Πάνας αποτελεί ένα αρχετυπικό μυθολογικό σύμβολο πρωτεϊκής θα έλεγα δυναμικής καθώς παρουσιάζει πολλούς μετασχηματισμούς διαχρονικά και για το λόγο αυτό αναφέρομαι στον υπότιτλο του βιβλίου μου σε όψεις του μυθικού θεού Πάνα. Ειδικότερα, αφετηρία του προβληματισμού μου για τη συγγραφή της εν λόγω μελέτης υπήρξαν αναφορές που εντόπισα σε κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα ενδεικτικά αναφέρω το Θείο Τραγί –εκτενή μελέτη για το ποίο έχω κάνει στο πλαίσιο της μεταπτυχιακής διπλωματικής μου εργασίας- που κυκλοφορεί το 1933 και αποτελεί το σημείο εκκίνησης της νεωτερικής γραφής του καθώς και άλλων ελλήνων λογοτεχνών όπως ο Δημοσθένης Βουτυράς και ο Στρατής Μυριβήλης. Ανάλογο ενδιαφέρον υπάρχει και σε ποιητές όπως ο Άγγελος Σικελιανός και ο Κωστής Παλαμάς, με διαφορετικές κάθε φορά συνδηλώσεις. Για παράδειγμα, στο έργο του Παλαμά ο Πάνας σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί ως σύμβολο των φυσικών αξιών του παγανιστικού κόσμου της αρχαιότητας.  Στη μελέτη μου διερευνώνται, επίσης, οι λόγοι αύξησης του ενδιαφέροντος στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία για το συγκεκριμένο θεματικό μοτίβο από τα τέλη του 19ου αιώνα και κατά τη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα.

Ποιος ήταν ο Πάνας με δύο λόγια;

Αυτό που πρέπει να σας πω εξαρχής είναι ότι καθώς ερευνούσα την προέλευση και τις ρίζες της λατρείας του συγκεκριμένου αρχαιοελληνικού θεού εξεπλάγην και η ίδια με την πορεία και τις διαδρομές της λατρευτικής παράδοσης που συνδέεται με τον εν λόγω  ποιμενικό  θεό.  Για παράδειγμα,  ένα απόσπασμα από τον Ηρόδοτο, που ενσωματώνω στο βιβλίο μου, παρουσιάζει τον Πάνα ως θεότητα που λατρευόταν στην αρχαία Αίγυπτο, πολλά χρόνια πριν γίνει γνωστός ανάμεσα στους Έλληνες!

Επιπρόσθετα, πέρα από την παρουσία του στους μύθους ως θεό των δασών και αρχετυπικό σύμβολο του γενετήσιου ενστίχτου και της γονιμότητας, παρουσιάζει κατά τη γνώμη μου ιδιαίτερο ενδιαφέρον η λιγότερο γνωστή στο ευρύ κοινό σύνδεσή του με τον αρχαιοελληνικό θεό Διόνυσο αλλά και με το θεό της μαντικής και της μουσικής Απόλλωνα, καθώς στο  θεό Πάνα αποδίδεται η αφετηρία της μαντικής ενώ παράλληλα είναι μεγάλη η έλξη του προς τη μουσική (σύριγγα) και την όρχηση. 

Στους Ορφικούς Ύμνους συναντάμε τον Πάνα ως το συμπαντικό θεό του κόσμου –συμβολισμός για τον Πάνα που επικράτησε από τα ελληνιστικά κυρίως χρόνια κι έπειτα και λόγω του ονόματός του Παν=Σύμπαν- αλλά και εκείνον που όχι μόνο προκαλεί αλλά και διώχνει μακριά την πανική μανία.

Ποιο ήταν το έναυσμα για τη συγγραφή του βιβλίου σας;

Ένα σημαντικό κίνητρο για τη συγγραφή της συγκεκριμένης μελέτης ήταν η διαπίστωση ότι αν και συναντούσα στη σχετική με το θέμα βιβλιογραφία μεμονωμένες αναφορές στον ποιμενικό θεό Πάνα, έλειπε κατά τη γνώμη μου μια πιο ολοκληρωμένη ερευνητική προσέγγιση, που να εστιάζει σε μεγαλύτερο αριθμό κειμενικών αναφορών και να οριοθετείται ως ένα βαθμό χρονικά.

Δουλεύετε αυτό τον καιρό ένα μελλοντικό βιβλίο ;

Υπάρχει μια ακόμα ποιητική μου συλλογή, η οποία αν και ολοκληρωμένη  παραμένει αδημοσίευτη. Αυτό που ίσως με απασχολήσει  στο μέλλον είναι μια μελέτη για τη μορφή του Ιησού, όχι μόνο γιατί ασπάζομαι το χριστιανικό δόγμα αλλά γιατί θεωρώ την έννοια της αγάπης και της ανθρώπινης αλληλεγγύης την πλέον ικανή να βοηθήσει στη διαχείριση και θεραπεία καταστάσεων πανικού σε μια κοινωνία  όπως η σημερινή, που βιώνει μεταιχμιακές και οριακές καταστάσεις.
 

WHO is WHO

• Η Αργυρώ Λουλαδάκη ζει στα Χανιά και είναι εκπαιδευτικός στο Μουσικό Σχολείο Χανίων
• Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, του τμήματος Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών, με μεταπτυχιακό στη Νεοελληνική Φιλολογία και διδακτορική διατριβή με θέμα «Θεωρία και Πρακτική της μεταφοράς σε ποιητικά κείμενα του 19ου αιώνα». Επίσης, έχει ολοκληρώσει μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με ειδίκευση στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης.