Έργα Τέχνης και Δημοπρασίες: Τα παγκόσμια και εθνικά ρεκόρ

Περισσότερες από 150 δημοπρασίες, μέσω των οποίων έχουν δημοπρατηθεί πάνω από 60.000 αντικείμενα μέχρι σήμερα, με πολλά εξ αυτών να ξεπερνούν σημαντικά τις εκτιμήσεις, έχει πραγματοποιήσει ο Oίκος δημοπρασιών VERGOS, όπως ανακοίνωσε με αφορμή την συμπλήρωση 35 χρόνων λειτουργίας του.

Ειδικότερα, παγκόσμια και πανελλαδικά ρεκόρ τιμής πώλησης έχουν κατά καιρούς πραγματοποιηθεί όπως για τον Γιάννη Τσαρούχη, τον Κωνσταντίνο Παρθένη, τον Takis, τον Γιάννη Κουνέλλη, αναδεικνύοντας τη δυναμική της εγχώριας δευτερογενούς αγοράς τέχνης, ενώ όλοι οι καταξιωμένοι ζωγράφοι και γλύπτες έχουν εκπροσωπηθεί με έργα τους στις δημοπρασίες του Οίκου.

Τα ρεκόρ

Αναλυτικότερα όπως αναφέρει στο ΑΠΕ/ΜΠΕ ο managing director του οίκου Ανδρέας Βέργος μερικά από τα υψηλότερα ρεκόρ που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια είναι:

– Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989),«Μάης»: υψηλότερη τιμή πώλησης που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ σε παγκόσμιο επίπεδο για έργο του Γιάννη Τσαρούχη: 475.542 ευρώ. Πραγματοποιήθηκε στη δημοπρασία «Νεοελληνική Ζωγραφική & Γλυπτική 19oυ & 20ού αιώνα¬, Ζάππειο Μέγαρο (1 /06/2023). Το έργο ανήκει σε μία αριστουργηματική σειρά από 12 πίνακες που φιλοτέχνησε ο καλλιτέχνης, ένας για κάθε μήνα του έτους, αντλώντας την έμπνευσή του από τις διακοσμήσεις LouisPhilippe με φόντο χρυσό και τις γαλλικές εικόνες της Σταυρώσεως του 15ου αιώνος.

– Κωνσταντίνος Παρθένης (1878-1967), «H αποθέωση της Ομορφιάς» (1940): υψηλότερη τιμή πώλησης για την ελληνική αγορά τέχνης και ανάμεσα στις 5 υψηλότερες σε παγκόσμιο επίπεδο: 378.120 ευρώ. Πραγματοποιήθηκε στη δημοπρασία «Νεοελληνική Ζωγραφική και Γλυπτική, Ιστορικά και Φιλελληνικά Αντικείμενα», Πολυχώρος Πολιτισμού Αθηναΐς, (27/01/2021).

– Takis(1925-2019), έργο που ανήκει στη σειρά «Σινιάλα»: υψηλότερη τιμή πώλησης σε παγκόσμιο επίπεδο: 190.300 ευρώ. Πραγματοποιήθηκε στη δημοπρασία «Νεοελληνική Ζωγραφική και Γλυπτική, Ιστορικά και Φιλελληνικά Αντικείμενα»,Πολυχώρος Πολιτισμού Αθηναΐς (17/06/2021).

– Γιάννης Κουνέλλης (1936-2017), «Χωρίς τίτλο» (2001): η υψηλότερη τιμή στην Ελλάδα και 4η παγκόσμια: 259.600 ευρώ. Πραγματοποιήθηκε στη δημοπρασία «Νεοελληνική Ζωγραφική, Πολύτιμα κοσμήματα», Ζάππειο Μέγαρο (19/05/2019).

Μια επιτυχημένη δημοπρασία έργων τέχνης χαρακτηρίζεται από το ποσοστό πώλησης των δημοπρατούμενων έργων. Δεν είναι λίγες δε οι περιπτώσεις που σε εγχώριο και σε διεθνές επίπεδο ένα έργο τέχνης να έχει συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον και μετά από πολλά «χτυπήματα» η τιμή πώλησης να είναι πολλαπλάσια από την αρχική.
 

Ο Ανδρέας Βέργος αναφέρει μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

«Η σπανιότητα του αυτόγραφου διάσημου ποιήματος “Che fece … … il gran rifiuto” του Κωνσταντίνου Καβάφη, προσέλκυσε εξαρχής το έντονο ενδιαφέρον των συλλεκτών. Με αρχική εκτίμηση 6.000 ευρώ, το αυτόγραφο δέχθηκε 31 απανωτά χτυπήματα από τους ενδιαφερόμενους αγοραστές, που όπως ήταν φυσικό, προκάλεσαν έντονο ενθουσιασμό και ανυπομονησία στο κοινό που παρακολουθούσε τη δημοπρασία. Η τελική τιμή πώλησης διαμορφώθηκε στα 67.000 ευρώ.

Μία εντελώς διαφορετική περίπτωση είναι αυτή του έργου “Μάης” του Γιάννη Τσαρούχη. Μόλις εννιά χτυπήματα χρειάστηκαν για να περάσει στα χέρια του τωρινού του κατόχου, το γνωστό έργο. Με αρχική τιμή εκτίμησης 200.000 ευρώ, ιδιαίτερα υψηλή για τα δεδομένα της ελληνικής αγοράς, τα 9 “χτυπήματα” από τους υποψήφιους αγοραστές είναι ήδη πολλά, αφού “εκτόξευσαν” την τελική τιμή πώλησής του στα 475.000 ευρώ. Πρόκειται για την υψηλότερη τιμή που έχει επιτύχει ο Οίκος για δημοπρατούμενο αντικείμενο και παράλληλα, η υψηλότερη τιμή πώλησης για έργο του Τσαρούχη σε παγκόσμιο επίπεδο».

Δημοπρασίες στην πορεία του χρόνου-Οι αλλαγές και οι σταθερές αξίες

Ποιες όμως αλλαγές έγιναν στη διάρκεια των τελευταίων 3 και πλέον δεκαετιών στον κλάδο των Δημοπρασιών. Όπως επισημαίνει ο Ανδρέας Βέργος αδιαμφισβήτητα, το διαδίκτυο είναι η μεγαλύτερη αλλαγή που έχει γίνει τα τελευταία 35 χρόνια. «Η πραγματοποίηση διαδικτυακών δημοπρασιών έγινε εξαιρετικά δημοφιλής την περίοδο της πανδημίας, επιτρέποντας στους ανθρώπους από όλο τον κόσμο να συμμετέχουν σε αυτές. Ο Οίκος προ πανδημίας είχε ήδη εισέλθει στη φάση της τεχνολογικής αναβάθμισης των εμπορικών και οργανωτικών λειτουργιών και της εταιρικής ιστοσελίδας. Κατά συνέπεια, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, προσαρμοστήκαμε στα νέα δεδομένα, πραγματοποιώντας τις ήδη προγραμματισμένες δημοπρασίες και λανσάροντας νέες κατηγορίες, μέσω διαδικτύου.

Συμπληρωματικά, τόσο στις δημοπρασίες του Οίκου όσο και στις δημοπρασίες των μεγάλων Οίκων του εξωτερικού, αναδείχθηκε ένα νέο μοντέλο, αυτό των υβριδικών δημοπρασιών το οποίο έχει πλέον επικρατήσει. Πρόκειται για τον συνδυασμό φυσικών και online δημοπρασιών με τη βοήθεια του οποίου έχει αυξηθεί η διεθνής προσβασιμότητα και η συμμετοχή των ενδιαφερόμενων. Σταθερές αξίες στο πέρασμα των χρόνων, παραμένουν η διασφάλιση της αυθεντικότητας των αντικειμένων, η συνέπεια, η αξιοπιστία και το υψηλό επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Βάσει αυτών των αξιών, έχουμε δομήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες και έχει εδραιωθεί η φήμη του Οίκου στο φιλότεχνο και συλλεκτικό κοινό», προσθέτει.
 

Οι κύκλοι στην αγορά έργων Τέχνης

Η οικονομία κάνει κύκλους. Το ίδιο ισχύει όμως για τα έργα τέχνης συγκεκριμένων χρονικών περιόδων και ζωγράφων; Απαντώντας στην ερώτηση αυτή ο κ. Βέργος επισημαίνει ότι σαφώς και στην τέχνη υπάρχουν ανάλογοι κύκλοι και τάσεις. Πριν μερικά χρόνια κυριαρχούσαν στην αγορά οι εικόνες, τα θρησκευτικά αντικείμενα και τα έργα του 18ου αιώνα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα. Αντίστοιχα, και οι ζωγράφοι έχουν περιόδους που αυξάνεται κατά πολύ η ζήτησή τους και μετά μειώνεται. Ενδεικτικά, πριν περίπου τριάντα χρόνια ο Γιώργος Γουναρόπουλος ήταν ένας πάρα πολύ ακριβός καλλιτέχνης, όπως και ο Σπύρος Βασιλείου πριν από μία δεκαετία.

Σήμερα, παραμένουν στους κορυφαίους εικαστικούς, χωρίς όμως να έχουν πλέον την ίδια ζήτηση από την αγορά, συνεπώς έχει επηρεαστεί και η αξία τους. Αντίθετα όμως, καλλιτέχνες όπως ο Τσαρούχης, ο Μόραλης, ο Φασιανός, ο Takis και πολλοί άλλοι, όχι μόνο έχουν διατηρήσει τις τιμές τους παρά την οικονομική κρίση από το 2009 αλλά την έχουν επαυξήσει. Η VERGOS Auctions ιδρύθηκε το 1989 από τον Πέτρο Βέργο και δραστηριοποιήθηκε αρχικά στις δημοπρασίες σπάνιων βιβλίων, χειρογράφων, χαρτών και χαρακτικών. Σήμερα κατέχει ηγετική θέση στις ελληνικές δημοπρασίες με εξειδίκευση στα σπάνια βιβλία, τα έργα νεοελληνικής τέχνης καθώς και στα φιλελληνικά, ιστορικά και λαϊκά αντικείμενα.