«Comedian» του Μαουρίτσιο Κατελάν: Το viral έργο τέχνης ενδέχεται να αγγίξει τα 1,5 εκατομμύριο δολάρια

Όταν μια μπανάνα κολλημένη με μονωτική ταινία σε έναν τοίχο πωλήθηκε για 120.000 δολάρια το 2019, προκλήθηκε αναστάτωση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μια συζήτηση σχετικά με το νόημα της τέχνης.

Αλλά το viral έργο του καλλιτέχνη Μαουρίτσιο Κατελάν, με τίτλο «Comedian», μπορεί ακόμη να αποδειχθεί μια καλή επένδυση: Την Παρασκευή, ο οίκος δημοπρασιών Sotheby’s ανακοίνωσε ότι μία από τις τρεις «εκδόσεις» του έργου τέχνης θα βγει ξανά προς πώληση – αυτή τη φορά με εκτίμηση 1 έως 1,5 εκατομμύριο δολάρια.

Ο αγορασής θα λάβει ένα ρολό μονωτικής ταινίας και μια μπανάνα, καθώς και ένα πιστοποιητικό αυθεντικότητας και επίσημες οδηγίες για την εγκατάσταση του έργου. Ο οίκος Sotheby’s επιβεβαίωσε στο CNN ότι ούτε η ταινία ούτε, ευτυχώς, η μπανάνα είναι τα πρωτότυπα.

«Το Comedian είναι ένα εννοιολογικό έργο τέχνης και τα υλικά αντικαθίστανται με κάθε εγκατάσταση», δήλωσε εκπρόσωπος της δημοπρασίας.

To «Comedian» αμφισβητεί την αξία της ίδιας της τέχνης

Ο Κατελάν και η γγκαλερί τέχνης Perrotin έκαναν πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο πριν από πέντε χρόνια, όταν εξέθεσαν τον «Comedian» με εξαψήφια τιμή στην έκθεση Art Basel Miami Beach.

Το πρωτότυπο δημιουργήθηκε χρησιμοποιώντας μια μπανάνα που αγοράστηκε από ένα παντοπωλείο στο Μαϊάμι, αν και η γκαλερί δήλωσε ότι θα μπορούσε να αντικατασταθεί, σύμφωνα με τις οδηγίες του καλλιτέχνη.

Ο κόσμος της τέχνης ήταν διχασμένος ως προς την αξία του έργου, αν και ορισμένοι κριτικοί θεώρησαν ότι έχει τις ρίζες του στην πλούσια παράδοση των εννοιολογικών έργων – που χρονολογούνται από το περίφημο τοποθετημένο ουρητήριο του  Μαρσέλ Ντουσάμ- τα οποία αμφισβητούν την αξία της ίδιας της τέχνης.

«Δεν πρόκειται για αστείο»

H ιστορία γύρω από το έργο πήρε απρόσμενη τροπή όταν ο καλλιτέχνης Ντέιβιντ Ντατούνα άρπαξε την μπανάνα από τον τοίχο, την ξεφλούδισε και την έφαγε μπροστά σε εκατοντάδες έκπληκτους επισκέπτες της έκθεσης. Αργότερα υπερασπίστηκε την κίνησή του ως αυτοτελή καλλιτεχνική παράσταση και όχι ως πράξη βανδαλισμού.

Η εγκατάσταση στο Μαϊάμι τελικά απομακρύνθηκε εν μέσω ανησυχιών για τη δημόσια ασφάλεια, αλλά και οι τρεις εκδόσεις πωλήθηκαν στην έκθεση. Δύο αγοράστηκαν από ιδιώτες συλλέκτες για 120.000 δολάρια, ενώ η τρίτη αγοράστηκε για ένα υψηλότερο (αλλά μη γνωστοποιημένο) ποσό και αργότερα παραχωρήθηκε στο μουσείο Guggenheim της Νέας Υόρκης.

Ο οίκος Sotheby’s δεν αποκάλυψε την ταυτότητα του αγοραστή στη δημοπρασία του Νοεμβρίου, αλλά δήλωσε ότι ο σημερινός ιδιοκτήτης του έργου το απέκτησε από τη συλλογή ενός από τους αρχικούς αγοραστές.

Σε συνεντεύξεις που έδωσε μετά την εγκατάσταση στο Μαϊάμι, ο Κατελάν περιέγραψε το έργο «Comedian» ως ένα σχολιαστικό καλλιτέχνημα. Μιλώντας στην εφημερίδα Art Newspaper το 2021 είπε ότι «δεν πρόκειται για αστείο», χαρακτηρίζοντας την εγκατάσταση που έγινε viral «μια αντανάκλαση για το τι εκτιμούμε».

Ο Ιταλός καλλιτέχνης είναι γνωστός για τα σατιρικά έργα που αμφισβητούν τη λαϊκή κουλτούρα.