Αντίγραφα των γλυπτών του Παρθενώνα από ρομπότ σε έκθεση στο Λονδίνο

Το έργο του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας της Οξφόρδης τροφοδοτεί τη συζήτηση για τα γλυπτά με μια έκθεση σε άγνωστη ακόμα τοποθεσία. Το Ινστιτούτο  δημιούργησε ένα αντίγραφο των κομματιών των Γλυπτών του Παρθενώνα που φιλοξενούνται στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.

Τον Ιούνιο, ένα ρομπότ που σχεδιάστηκε από το Ινστιτούτο -το οποίο μπορεί να δημιουργήσει πιστά αντίγραφα ιστορικών αντικειμένων μεγάλης κλίμακας- άρχισε να σκαλίζει ένα λεπτομερές αντίγραφο ενός από τα Μάρμαρα του Παρθενώνα του Βρετανικού Μουσείου σε ένα εργαστήριο στην Carrara της Ιταλίας, σύμφωνα με τους New York Times.

Το πρώτο έργο που δημιουργήθηκε ήταν ένα κεφάλι αλόγου σε φυσικό μέγεθος και το επόμενο ηταν πιθανώς ένα τμήμα της ζωοφόρου. Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας, Roger Michel, δήλωσε ότι και τα δύο μοντέλα θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος Ιουλίου.

Η κίνηση αυτή εγείρει περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο των αντιγράφων και το κατά πόσον τα αντίγραφα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τα αυθεντικά έργα στις συλλογές των μουσείων. "Αντίγραφα όπως αυτό θα επιτρέψουν στο Βρετανικό Μουσείο να εκπληρώσει, και μάλιστα να επεκτείνει σημαντικά, την εκπαιδευτική του αποστολή, προωθώντας παράλληλα την ηθική διαχείριση σημαντικών αντικειμένων πολιτιστικής κληρονομιάς", αναφέρει η ιστοσελίδα του Ινστιτούτου.

Ο Michel δήλωσε επίσης στους New York Times: "Μοναδικός μας σκοπός είναι να ενθαρρύνουμε τον επαναπατρισμό των Γλυπτών [του Παρθενώνα]. Όταν δύο άνθρωποι θέλουν το ίδιο κέικ, το να ψήσεις ένα δεύτερο, πανομοιότυπο κέικ είναι μια προφανής λύση".

Τον Μάρτιο, ο Michel και η ομάδα του ήλπιζαν να σαρώσουν ένα κομμάτι από τη συλλογή των Γλυπτών του Παρθενώνα που εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο, αλλά οι υπάλληλοι του ιδρύματος απέρριψαν το επίσημο αίτημα. Ο Michel δήλωσε ότι σκόπευε να επιδώσει ασφαλιστικά μέτρα κατά του μουσείου, αλλά σάρωσε ούτως ή άλλως μέρος των Μαρμάρων στο μουσείο χρησιμοποιώντας ένα iPad , εξοπλισμένο με εξαιρετικά εξελιγμένους αισθητήρες Lidar που βοηθούν στη δημιουργία τρισδιάστατων έργων.

Το μουσείο εξέδωσε στη συνέχεια μια ανακοίνωση στην οποία αναφέρει: "Το Βρετανικό Μουσείο ανησύχησε βαθύτατα όταν άκουσε ότι πραγματοποιήθηκε μη εξουσιοδοτημένη σάρωση στις γκαλερί μας. Οποιαδήποτε τέτοια δραστηριότητα θα αποτελούσε παραβίαση των κανονισμών μας για τους επισκέπτες. Λαμβάνουμε τακτικά αιτήματα για σάρωση της συλλογής από ένα ευρύ φάσμα ιδιωτικών οργανισμών... και δεν είναι δυνατόν να τα ικανοποιούμε όλα αυτά συνήθως".

Το 2016, το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας παρουσίασε αντίγραφα σε φυσικό μέγεθος μιας ρωμαϊκής αψίδας 2.000 ετών από την Παλμύρα στην πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου και στην Times Square της Νέας Υόρκης με αφορμή την Εβδομάδα Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η Robotor που ανέλαβε το έργο της αναπαραγωγής ειδικεύεται στην ενσωμάτωση βιομηχανικών ρομπότ πολλαπλών αξόνων που αναδημιουργούν όλων των ειδών 3D σχέδια από πέτρα. Υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια νέα εποχή της γλυπτικής χωρίς σπασμένες πέτρες, καλέμια και σκόνη, αλλά με σάρωση, νέφη σημείων, σχεδιασμό και τεχνητή νοημοσύνη.

Γεννημένη στην καρδιά της Carrara, της ίδιας περιοχής που παρήγαγε το πολύτιμο μάρμαρο που χρησιμοποίησε Μικελάντζελο για να σμιλεύσει τα αγαλματά του, η εταιρεία αυτή ανέπτυξε μια προηγμένη λύση συνδέοντας την έρευνα και την αλληλεπίδραση μεταξύ τέχνης, τοπικής παράδοσης και τεχνολογίας.

Για αιώνες, τα λατομεία μαρμάρου της Carrara, στην Ιταλία, παρείχαν την πρώτη ύλη που χρησιμοποιούσαν γλύπτες όπως ο Κανόβα και ο Μπερνίνι για να φτιάξουν τα αριστουργήματά τους. Αλλά μεταξύ των μοντέρνων και σύγχρονων καλλιτεχνών, το μάρμαρο έπεσε σε δυσμένεια, επειδή χρειαζόταν μήνες ή και χρόνια για να ολοκληρωθεί ένα και μόνο άγαλμα με το χέρι.

Εδώ είναι που έρχονται τα ρομπότ στο προσκήνιο. Σκαλίζοντας με ακρίβεια και τουλάχιστον με το καλλιτεχνικό ταλέντο των πιο διάσημων προκατόχων τους, τα ρομπότ της Carrara δημιουργούν πρωτότυπα κομμάτια ή αναπαραστάσεις διάσημων γλυπτών σε κλάσμα του χρόνου που χρειάζονται οι άνθρωποι.

Ο Marco Ciampolini, ιστορικός τέχνης και διευθυντής ενός τοπικού μουσείου, δεν θεωρεί ότι η χρήση των ρομπότ αποτελεί πλήρη ρήξη με το παρελθόν, καθώς πολλοί από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες της ιστορίας, συμπεριλαμβανομένου του Μιχαήλ Άγγελου, ανέθεταν σε άλλους μεγάλο μέρος της εργασίας τους.