Αφιέρωμα στον μεγάλο κρητικό συγγραφέα Νίκο Καζαντζάκη

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε σαν σήμερα, πριν από εκατό τριάντα εννιά (139) χρόνια. Ήταν και τότε ημέρα Παρασκευή, του έτους 1883, στο Ηράκλειο, το τουρκοκρατούμενο Μεγάλο Κάστρο. Εκεί έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια, που έβαλαν στην ψυχή του τα θεμέλια της εσωτερικής ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της τόλμης, αξίες που αποτέλεσαν τον βασικό άξονα όλου του έργου του.

Γράφει ο ίδιος στο μυθιστόρημα του Αναφορά στον Γκρέκο: «Ό,τι έπεσε στο παιδικό μυαλό μου, τυπώθηκε μέσα του τόσο βαθιά και με τόση το δέχτηκα απληστία, που δε χορταίνω, και τώρα στα γεράματα, να το ξαναφέρνω στο νου μου και να το ξαναζώ, θυμούμαι με άσφαλτη ακρίβεια τις ολοπρώτες μου γνωριμιές με τη θάλασσα, με τη φωτιά, με τη γυναίκα και με τις μυρωδιές του κόσμου».

Η πορεία της ζωής του ήταν ασυμβίβαστη, γεμάτη ενδιαφέρον και προκλήσεις. Είχε μπροστά του έναν ανήφορο για να προχωρήσει, αλλά δεν πτοήθηκε, δε λύγισε, έκανε το χρέος του, να μετουσιώσει την ύλη σε πνεύμα, να αγωνιστεί με την πένα του και με τον τρόπο της ζωής του για το «πιστεύω» του. Όλη την πορεία του, την συμπυκνώνει με τον πιο εκφραστικό τρόπο, στις πρώτες σελίδες της Αναφοράς στον Γκρέκο:

«Τέσσερα στάθηκαν, τ’ αποφασιστικά σκαλοπάτια στο ανηφόρισμα μου και το καθένα φέρνει ένα ιερό όνομα: Χριστός, Βούδας, Λένιν, Οδυσσέας. Αυτή την αιματηρή πορεία μου, από τη μια από τις μεγάλες αυτές ψυχές στην άλλη, τώρα που ο ήλιος βασιλεύει, μάχουμαι στο Οδοιπορικό μου ετούτο να σημαδέψω έναν άνθρωπο ν’ ανεβαίνει, με την ψυχή στο στόμα, το κακοτράχαλο βουνό της μοίρας του. Αλάκερη η ψυχή μου μια Κραυγή· κι όλο μου το Έργο, το σχόλιο στην Κραυγή αυτή. Μια λέξη πάντα, σε όλη μου τη ζωή, με τυραννούσε και με μαστίγωνε: η λέξη Ανήφορος, τον ανήφορο αυτόν θα ’θελα εδώ, με αλήθεια μαζί και φαντασία, να παραστήσω…»

Ο Νίκος Καζαντζάκης με το πολύπλευρο έργο του, συγκινεί και σήμερα το αναγνωστικό κοινό, ελληνικό και διεθνές, εμπνέει και θα συνεχίζει να μας εμπνέει, μέσα από την ανάγνωση των βιβλίων του και με τα τόσο διαχρονικά και επίκαιρα μηνύματα του.