Αγαπητό Cretalive,
Αν κάνουμε μια μικρή αναδρομή πίσω στο χρόνο, όλοι όσοι είμαστε κάποιας ηλικίας, θα θυμηθούμε τη χρυσή εποχή του τουρισμού τη δεκαετία του 80 και λίγο αργότερα. Τότε που προσωπικό ξενοδοχείων και τουρίστες γινόντουσαν φίλοι, με δεσμούς που κράταγαν χρόνια. Τότε που η ασφάλιση των εργαζομένων ήταν στο υψηλότερο επίπεδο με το περίφημο ταμείο ΤΑ.ΞΥ. και οι απολαβές και συνθήκες εργασίας σε πολύ καλό επίπεδο.
Ο τουρισμός λοιπόν στηρίχθηκε κατά κύριο λόγο στο ανθρώπινο δυναμικό και αναπτύχθηκε σε πολύ στέρεες βάσεις, με την δημιουργία ‘’στρατών’’ από επαναλαμβανόμενους πελάτες, οι οποίοι ερχόντουσαν στην Κρήτη (θα μιλήσω για την Κρήτη, που γνωρίζω καλύτερα), για να δουν τους φίλους τους, το προσωπικό δηλαδή των ξενοδοχείων κατά κύριο λόγο. Αυτή ήταν και η καλύτερη διαφήμιση για την προσέλκυση νέων πελατών από τους παλιούς. Η ίδια ‘’αναζήτηση’’ κυριαρχεί και σήμερα στους επαναλαμβανόμενους πελάτες (όσοι έχουν απομείνει), λέγοντας ότι ο κύριος λόγος που ξαναέρχονται στην Κρήτη είναι ‘’THE PEOPLE’’! Μόνο που σήμερα οι ‘’people’’ δεν υπάρχουν. Πάμε να δούμε γιατί.
Κατά τη διάρκεια
Με την πάροδο των χρόνων οι κύριοι παράγοντες του τουρισμού ξενοδόχοι, σταμάτησαν να επενδύουν στο ανθρώπινο δυναμικό και αναζητούσαν όλο και περισσότερο το εφήμερο ‘’εύκολο κέρδος’’ ,αδιαφορώντας για το ‘’προϊόν’’ που αποδίδουν στους πελάτες. Έτσι φτάσαμε πριν μερικά χρόνια, μεγάλη μερίδα των ξενοδόχων δυστυχώς, να έχουν μια πλήρως απαξιωτική συμπεριφορά προς τους εργαζόμενους που ήθελαν να δουλέψουν στον τουρισμό. Όποιος είχε την ‘’τύχη’’ (όπως εγώ) να αναζητήσει εργασία σε αυτούς σίγουρα θα θυμάται το περίφημο ‘’700 ευρώ και άμα θες’’, περιμένουν χιλιάδες πίσω. Φαίνεται ότι σήμερα η ‘’δεξαμενή’’ αυτή στέρεψε. Πάμε να δούμε όμως την καθημερινότητα ενός εργαζόμενου σε ξενοδοχείο και θα μιλήσω κυρίως για τους σερβιτόρους.
Συνθήκες
Ωράριο πολλές φορές σπαστό 7-11 και 18-23.00, το πιο ‘’θαυμαστό ever’’. Σημαίνει λοιπόν ότι ο εργαζόμενος θα πρέπει να ξυπνήσει 5.30 το πρωϊ στην καλύτερη περίπτωση, για να είναι στην στάση για το λεωφορείο μεταφοράς που ξεκινάει 6.15 περίπου για τις γνωστές περιοχές ανατολικά και δυτικά του Ηρακλείου (αντίστοιχα σε άλλες περιοχές στους άλλους νομούς). Θα φάει το πρωινό του στο ξενοδοχείο (όσοι το τηρούν ακόμα) και θα ξεκινήσει να μαζεύει ατελείωτα πιάτα (και όχι μόνο) μέχρι τις 11 και στην περίπτωση που δεν υπάρχει έλλειψη προσωπικού, θα σχολάσει προσωρινά για θα επανέλθει δριμύτερος το απόγευμα για νέο ‘’γύρο’’.
Αν θελήσει να μείνει στο ξενοδοχείο για να γλιτώσει το ‘’πήγαινε – έλα’’ υπάρχει ίσως κάποια σκοτεινή στρούγκα για να αναπαυθεί. Οριστικά θα σχολάσει 11 το βράδυ τρώγοντας συνήθως ότι έχει απομείνει από τα ‘’αποφάγια’’ των πελατών και 12.30 περίπου αν είναι τυχερός θα κοιμηθεί; για να επανέλθει την επόμενη μέρα. Αν η επιχείρηση του έχει προμηθεύσει ρούχα (συνήθως κάτι παλιά γαριασμένα και ξεχειλωμένα από άλλες σαιζόν) θα πρέπει να φροντίσει και για την καθαριότητα τους. Αντίστοιχα κάκιστες συνθήκες εργασίας και σε άλλα πόστα όπως καμαριέρες που παλεύουν με ατελείωτα δωμάτια , λάντζα με βουνά από πιάτα και κουζίνες με ‘’καυτά λάδια’’. Έτσι καταλήγουμε στο τέλος κάθε σαιζόν ,οι εργαζόμενοι να αποκτούν και ένα σωρό προβλήματα υγείας με χέρια ,πόδια μέση κλπ και να ‘’επιβαρύνουν’’ το δημόσιο – ιδιωτικό σύστημα υγείας. ‘’Ευτυχώς’’ υπάρχει το 3μηνο ταμείο ανεργίας, να ‘’σώσει’’ την κατάσταση...
Σήμερα
Δυστυχώς όμως το ‘’βαρέλι’’ έχει κι άλλο πάτο. Τα τελευταία χρόνια και φέτος βλέπουμε φαινόμενα που ούτε καν τα είχαμε φανταστεί. Ρεσεψιονίστ να καθαρίζουν δωμάτια, καμαριέρες και κηπουροί στο σέρβις με 12άωρα και 16άωρα πηγαίνοντας από πόστο σε πόστο, μη γνωρίζοντας και το αν και πόσο θα πληρωθούν τις υπερωρίες που κάνουν. Για ρεπό ούτε λόγος, (βγάζουν φλύκταινες όταν το ακούν) όπως επίσης δεν μπορείς και να αρρωστήσεις. Ειδικά σε κάποια all inclusive ξενοδοχεία ,βοηθούν πλέον και κάποιοι φιλότιμοι πελάτες οι οποίοι μαζεύουν πιάτα, αλλάζουν βαρέλια μπύρας για να έχουν να πίνουν ή και ακόμη σαν συντηρητές για κάποια ζημιά. Σουρεάλ καταστάσεις , σενάριο για μαύρη κωμωδία. Από την άλλη μεριά οι ιδιοκτήτες παρακολουθούν το ‘’big brother’’ της επιχείρησης τους, ρίχνοντας το φταίξιμο ως συνήθως στους εργαζόμενους, που ‘’βαριούνται να δουλέψουν’’ μη αναγνωρίζοντας τις διαχρονικές ευθύνες τους για την κατάντια του τουριστικού - ξενοδοχειακού προϊόντος και τις εργασιακές συνθήκες που ‘’προσφέρουν’’.
Τώρα πλέον επιδίδονται σε δήθεν καλύτερους μισθούς με τον όρο να βγάλεις την σαιζόν. Έχουν ακόμη όμως το ‘’χούι’’ να μην σου παρουσιάζουν την σύμβαση που σε βάζουν να υπογράψεις στα γρήγορα, χωρίς να προλάβεις να την διαβάσεις. Έφτασαν μάλιστα σε σημείο να δίνουν εφάπαξ ‘’φιλοδώρημα’’ σε όποιον τους βρει κάποιον να δουλέψει στη ‘’γαλέρα’’ τους. Αυτή η συμπεριφορά σαν άλλοι ‘’δερβεναγάδες’’, με ‘’ρωμαϊκά ένστικτα’’ αρένας πρέπει να σταματήσει, αν θέλουν να δουν ξανά προσωπικό, που είναι η πρώτη προϋπόθεση για αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
Το προϊόν
Κάθε πέρσι και καλύτερα για το τουριστικό προϊόν και η απάντηση βρίσκεται στο ότι ‘’σπείρεις θα θερίσεις’’. Όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, ‘’καλλιεργείται’’ η ‘’all inclusive νοοτροπία’’ στους τουρίστες. Ότι δηλαδή θα πληρώσουν 1 φορά ένα πακέτο και όλα τα άλλα, θα τους τα ‘’χορηγήσουμε’’ εμείς σαν κορόιδα. Φτάσαμε στο σημείο να φεύγουν και από εστιατόρια χωρίς να πληρώσουν, να κάνουν επίτηδες παράπονα για τα δωμάτια, προκειμένου να εξασφαλίσουν μερικές μέρες ακόμη ‘’τζάμπα διαμονή’’, μέχρι και απειλές για αρνητικά σχόλια στις ιστοσελίδες. Από την άλλη βέβαια σε ορισμένες περιπτώσεις ,δεν απολαμβάνουν και τις καλύτερες υπηρεσίες, όσον αφορά υποδομές και ποιότητα φαγητού. Ότι πληρώσεις παίρνεις! Luben
Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με ένα είδος ‘’lubenοποίησης’’ μερίδας τουριστών, που ολοένα και μεγαλώνει. Έρχονται αδιαφορώντας για το σε ποιο μέρος του κόσμου βρίσκονται ή τι αυτό προσφέρει. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να την περάσουν όσο πιο τζάμπα γίνεται, τρώγοντας σαν ‘’βουλιμικοί’’ και πίνοντας σαν ‘’μέθυσοι’’, περιφερόμενοι σαν ‘’άδικες κατάρες’’ μέσα στα all inclusive ξενοδοχεία. Ανάμεσά τους όσοι σοβαροί επισκέπτες βρεθούν , με αυτό που αντικρίζουν αμφιβάλλω αν ξαναπατήσουν τα πόδια τους στον τόπο αυτό ή αν το ξανακάνουν σίγουρα θα προτιμήσουν κάποιο άλλο κατάλυμα με αναβαθμισμένες υπηρεσίες ή τύπου rbnb. Επιπλέον αντιλαμβάνονται την κούραση του ελλιπούς προσωπικού, που πολλές φορές αδυνατεί έστω να πει δυο κουβέντες με τους πελάτες , από τον φόρτο εργασίας που έχει.
Όργιο μαύρης οικονομίας
Ο τουρίστας μπορεί να πιει π.χ. 10 μπύρες και άλλα τόσα ποτά, χωρίς να κοπεί ούτε μία απόδειξη, όπως επίσης και να φάει ‘’τον αγλέορα’’. Οι δε ξενοδόχοι προσπαθώντας να περιορίσουν το κόστος αυτού του χάους, προμηθεύονται ότι πιο φτηνιάρικο ‘’προϊόν’’ υπάρχει στην αγορά, που κατά κύριο λόγο είναι εισαγωγής, με αποτέλεσμα στο τέλος της ημέρας η οικονομική αιμορραγία να είναι μεγάλη και για τους ξενοδόχους και για το κράτος. Τρανταχτό παράδειγμα τα μειωμένα έσοδα του Ιουλίου φέτος, σε σχέση με πέρσι. Επιπλέον υπάρχει και τεράστια επιβάρυνση στο περιβάλλον από πλαστικά σκουπίδια και πεταμένο φαγητό, με επιζήμια την διαχείριση τους.
Τι πρέπει να γίνει
Αυστηρή ‘’μεριδοποίηση’’ του φαγητού των πελατών στα all inclusive πακέτα με ταυτόχρονη αναβάθμιση της ποιότητας, βασισμένη σε Ελληνικά προϊόντα. Προφανώς δεν θα αφήσεις τον πελάτη πεινασμένο, προσφέροντας ένα μενού με ορεκτικό, 1ο, 2ο πιάτο, σαλάτα, γλυκό, φρούτο και 1 αναψυκτικό ή νερό. Αλκοολούχα ποτά και επιπλέον μερίδες φαγητού, να πληρώνονται πάντα εξτρά και να κόβονται αποδείξεις. Έτσι θα μπορούν οι ξενοδόχοι να υπολογίζουν το κόστος για κάθε πελάτη, που σίγουρα θα είναι πολύ λιγότερο και δεν θα γίνεται σπατάλη φαγητού. Το πιο σημαντικό και για τους εργαζόμενους είναι ότι θα έχουν συγκεκριμένο ‘’φόρτο εργασίας’’, όσον αφορά την κουζίνα και το σέρβις. Σε πολλά ξενοδοχεία ,που συνήθως είναι ‘’κακοστημένα’’ γίνεται και σπατάλη από εργατοώρες, ακριβώς γι αυτό. Άρα λοιπόν με αυτούς τους τρόπους και μερικούς ακόμη, θα αναβαθμίσεις τις υπηρεσίες που προσφέρεις στους πελάτες , με υπολογίσιμο κόστος για προμήθειες και προσωπικό.
Λύση
Η φετινή σαιζόν θα κυλήσει κάπως έτσι, μπορεί όμως η επόμενη να είναι καλύτερη. Πως; Μερικά (2-3) από τα μεγάλα κυρίως ξενοδοχεία μπορούν να παραμείνουν με συνεννόηση των ξενοδόχων ανοικτά , μετά την φυγή και των τελευταίων πελατών για προγραμματισμό της επόμενης σαιζόν κυρίως όσον αφορά την εύρεση προσωπικού. Να κάνουν κάλεσμα σε όποιον ενδιαφέρεται για εργασία με καλή αμοιβή για κατάρτιση και εκπαίδευση σε πραγματικές συνθήκες εργασίας. Αυτό μπορεί να κρατήσει μέχρι τα Χριστούγεννα και θα δώσει έτσι την ευκαιρία να ‘’ξαναγνωριστούν’’ εργοδότες και εργαζόμενοι σε ένα υγιές πλαίσιο συνεργασίας. Οι παλιότεροι εργαζόμενοι στο χώρο να αναβαθμιστούν και να μεταφέρουν τις γνώσεις που έχουν στους νεότερους ,λειτουργώντας ως εκπαιδευτές. Το ‘’πρόγραμμα’’ αυτό να γίνεται κάθε χρόνο και σύμφωνα με τις ανάγκες των ξενοδοχείων για εύρεση προσωπικού. Εννοείται καλύτερες και ξεκάθαρες αμοιβές και συνθήκες εργασίας για την επόμενη σαιζόν.
Το κράτος
Το κράτος δεν το αναφέρω καθόλου γιατί έτσι κι αλλιώς είναι ανύπαρκτο και ανίκανο να δώσει οποιαδήποτε λύση, παρόλο που θα μπορούσε με διάφορα προγράμματα , αναβάθμιση και επανίδρυση τουριστικών σχολών, ακόμη και σε επίπεδο Ε.Ε. , ταμείο ανεργίας για όσο διάστημα δεν δουλεύουν οι εργαζόμενοι κ.ο.κ.
Γενικότερα
Το τουριστικό ‘’προϊόν’’ πρέπει να στηριχθεί στο τρίπτυχο people – food – place, όπως ακριβώς απαντούν οι ίδιοι οι τουρίστες στην επικοινωνία που έχω όλα αυτά τα χρόνια μαζί τους, που εσωκλείει ακριβώς τους λόγους που έρχονται εδώ και γιατί θα ξαναέρθουν. Είναι ευκαιρία τώρα με το φαινόμενο του ‘’υπερτουρισμού’’ να μπουν οι βάσεις για ένα καλύτερο και ποιοτικότερο προϊόν, με αναβαθμισμένες υπηρεσίες που θα πληρώνονται εδώ. Με απλούς υπολογισμούς, καλύτερα 1 τουρίστας που θα ξοδέψει 1000 ευρώ, παρά 3 που θα ξοδέψουν 100 ο καθένας και αν. Υπάρχουν βεβαίως και ένα σωρό άλλοι τομείς που χρήζουν βελτίωσης, όπως υποδομές, συγκοινωνίες, αεροδρόμια, Ε.Ο.Τ. κ.ο.κ.
Κατακλείδα
Είναι κρίμα η ν. 1 πηγή εισοδήματος να είναι σε τέτοια παρακμή. Θα μπορούσε να μας ταΪζει όλους διπλά, αλλά χρειάζεται προγραμματισμός συνεργασία και δουλειά από όλους....γίνεται;
Μ. Κ.
