Υδρογονάθρακες: Πανδημία και "κατρακύλα" του πετρελαίου αναβάλλουν τις έρευνες στην Κρήτη

Αναβάλλονται για το απώτερο μέλλον, χωρίς να αποκλείεται αυτό να συνεπάγεται και ένα χρόνο, οι προγραμματισμένες από πλευράς εταιρειών γεωτρήσεις στην Ελλάδα, καθώς μιλάμε για έρευνες σε προκαταρκτικό στάδιο, δηλαδή σε επίπεδο επεξεργασίας πρώιμων δεδομένων και σχεδιασμού των σεισμικών.

Απόρροια, όπως αναφέρει το energypress.gr,  της διπλής καταιγίδας της πανδημίας και της κατακρήμνισης της τιμής του πετρελαίου, παραμένει άγνωστο πότε θα επανεκκινήσουν οι έρευνες σε Ιόνιο και Κρήτη, πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για περιοχές που δεν έχουν δώσει κάποιο εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα, οι διαδικασίες βρίσκονται σε πολύ αρχικό στάδιο και μιλάμε για μεγάλα βάθη 2.500 και 3.000 μέτρων, άρα είναι εξαιρετικά κοστοβόρες.

Σε μια συγκυρία σεισμικών δονήσεων, ανακατατάξεων και λουκέτων στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου, που υποχρεώνει τους “oil majors” να "κόβουν" επενδύσεις και δαπάνες δισεκατομμυρίων ευρώ ακόμη και όταν αφορούν πεδία με αποδεδειγμένα κοιτάσματα, είναι προφανές ότι έρευνες σε περιοχές όπως η Ελλάδα μπαίνουν στον πάγο, άγνωστο για πόσο.

Χαρακτηριστική ήταν η σχετική απάντηση του υπ. Ενέργειας Κ.Χατζηδάκη σε συνέντευξή του στο “Εθνος”, ότι οι μόνες γεωτρήσεις που πιθανόν να δούμε να προχωρούν σε διάφορές περιοχές της Αν.Μεσογείου, όταν αρθούν οι μετακινήσεις στους περιορισμούς, θα είναι για όσες οι πετρελαϊκές είχαν ήδη πληρώσει σχεδόν το σύνολο ή το μεγαλύτερο μέρος του κόστους διενέργειας τους.

“Νέες παραγωγικές γεωτρήσεις σε αρχικό στάδιο πολύ δύσκολα θα προχωρήσουν μέχρι να ανακάμψουν οι τιμές του πετρελαίου”, ανέφερε ο υπουργός. Και ειδικότερα για την Ελλάδα επισήμανε “πως είναι λογικό να υπάρξουν καθυστερήσεις στον προγραμματισμό των γεωτρήσεων από την πλευρά των εταιρειών, η διάρκεια των οποίων συναρτάται με την πορεία των δομικών μεγεθών της αγοράς πετρελαίου”.

Στο ΥΠΕΝ αντιλαμβάνονται ότι τα πάντα πηγαίνουν προς τα πίσω, κυρίως όμως καταλαβαίνουν ότι ουδείς μπορεί να πει πότε ακριβώς οι πετρελαϊκές θα ξαναπιάσουν το νήμα, αν αυτό θα συμβεί σε έξι μήνες, σε ένα χρόνο ή περισσότερο.

Τι μήνυμα στέλνει η αναβολή 1-1,5 έτους στην Κύπρο

Χαρακτηριστική του σοκ που έχει υποστεί η παγκόσμια αγορά πετρελαίου και της αβεβαιότητας για την έκταση και το βάθος της ζημιάς σε μικρές και μεγάλες εταιρείες, είναι η χθεσινή ανακοίνωση της κοινοπραξίας Eni - Total ότι μεταθέτει τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ για ένα χρόνο μετά, για τον Μάρτιο - Απρίλιο του 2021.

Και αν το “πάγωμα” για το ιταλο-γαλλικό δίδυμο είναι ένας χρόνος, στην περίπτωση της αμερικανικής Exxon Mobil - για την οποία η ανακάλυψη του “Γλαύκου” θα μπορούσε κανείς να πει ότι αποτελεί ένα ισχυρότερο κίνητρο περαιτέρω ερευνών στα κυπριακά νερά- φτάνει τον 1,5 χρόνο. Εκτείνεται έως τον Σεπτέμβριο του 2021, όπως ανέφερε η σχετική επιστολή που έλαβε προ μερικών εβδομάδων από τον αμερικανικό κολοσσό ο υπ.Ενέργειας της Κύπρου Γ.Λακκοτρύπης.

Όταν μεγέθη τύπου Exxon Mobil και Total φρενάρουν τα επενδυτικά τους σχέδια για 1-1,5 χρόνο και μάλιστα για μια περιοχή με θετικά ευρήματα όπως η Κυπριακή ΑΟΖ, είναι προφανές ότι στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου μέχρι σήμερα το μοναδικό αποδεδειγμένο κοίτασμα είναι αυτό του Πρίνου, το “πάγωμα” μπορεί και να είναι μεγαλύτερης διάρκειας.

“Πάγωμα” των υποχρεώσεων

Στην λογική αυτή κινούνται και κάποιες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι η κυβέρνηση έχει δεχτεί εισηγήσεις να “παγώσει” ο χρόνος όσον αφορά τις υποχρεώσεις των εταιρειών, όπως αυτές απορρέουν από τις υπογεγραμμένες με το Δημόσιο συμβάσεις. Στην πράξη κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημαίνει ότι ειδικά για έργα σε ερευνητικό ακόμη στάδιο, όλες οι υποχρεώσεις των operators στα ελληνικά οικόπεδα, θα μετατεθούν προς τα πίσω, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και χωρίς κυρώσεις για τις εταιρείες.

Σημειωτέον ότι η Exxon Mobil, που μαζί με τα ΕΛΠΕ και την Total (operator) έχουν αναλάβει τις έρευνες σε δύο περιοχές νότια της Κρήτης, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ζημιές 610 εκατ. δολαρίων για το πρώτο τρίμηνο του 2020. Και ανήγγειλε ότι περικόπτει κατά 30% τις φετινές κεφαλαιουχικές της δαπάνες, από τα 33 δισ. στα 23 δισ. δολάρια, καθώς επίσης κατά 15% τα λειτουργικά της έξοδα. Στην λίστα των δαπανών που θα περικοπούν πρώτες θα είναι έρευνες σε περιοχές, όπου δεν έχουν καν ξεκινήσει οι προκαταρκτικές γεωτρήσεις.

Αντίστοιχη λογική ακολουθούν και οι υπόλοιπες «ελληνικού ενδιαφέροντος» πετρελαϊκές, δηλαδή η Total και η Respol, οι οποίες έχουν συμφέροντα σε Κρήτη και Ιόνιο, περιοχές με πολύ μεγάλα θαλάσσια βάθη, γεγονός που ακριβώς συνεπάγεται κοστοβόρες γεωτρήσεις.