Τράπεζες: Σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για κόκκινα δάνεια, εξωδικαστικό, servicers

Στη φάση της δημόσιας διαβούλευσης μπαίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που περιλαμβάνει σειρά διατάξεων που στοχεύουν στην όσο το δυνατόν ταχύτερη αποκλιμάκωση του ιδιωτικού χρέους με όρους διαφάνειας και προστασίας των ευάλωτων «κόκκινων» δανειοληπτών, μέσω αυστηρότερου πλαισίου λειτουργίας και εποπτείας των servicers και βελτιώσεων στον εξωδικαστικό μηχανισμό. 

Το πόσο γρήγορα και σε ποιο βαθμό θα μειωθεί το ιδιωτικό χρέος είναι κομβικής σημασίας για την ανάπτυξη της οικονομίας και των ίδιων των τραπεζών που μπορεί να έχουν απαλλαγεί οι ίδιες λόγω του «Ηρακλή» από την «κόκκινη» κληρονομιά της κρίσης όχι όμως και τα «κόκκινα» νοικοκυριά και επιχειρήσεις που παραμένουν αποκλεισμένα από το τραπεζικό σύστημα και κάποια από αυτά ενδεχομένως να βρουν λύση – δάνειο στα μη τραπεζικά ιδρύματα, την είσοδο των οποίων στην ελληνική αγορά και τη διεύρυνση των ορίων τους προωθεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών μέσω του νομοσχεδίου.   

Γεγονός πάντως είναι ότι στις οι τράπεζες  έχουν διανύσει το μεγαλύτερο κομμάτι επιστροφής στην «κανονικότητα» παρά τις αναταράξεις  που προκάλεσε η πανδημία, εν συνεχεία ο πόλεμος στην Ουκρανία και τώρα έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή που αυξάνει την αβεβαιότητα και τους κινδύνους και τις προκλήσεις, όπως αυτή της κλιματικής αλλαγής  που επηρεάζει και τις ίδιες καθώς καλούνται να υπολογίσουν τις επιπτώσεις της στους κινδύνους και στα κριτήρια χορηγήσεων. 

Ωστόσο η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας μετά από 13 χρόνια και η φανταστική, όπως την χαρακτήρισε η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, ικανότητα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας δημιουργεί ισχυρό δίχτυ προστασίας και αποτελούν θετικό καταλύτη για το πρόγραμμα αποεπένδυσης του Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

 Στο πλαίσιο αυτό η συμφωνία Αlpha Bank και UniCredit δημιουργεί μια νέα δυναμική για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα και ενώ αναμένεται στα μέσα μήνα το ΤΧΣ να προχωρήσει στη διάθεση του  20% της Εθνικής Τράπεζα (συνολικά το Ταμείο κατέχει 40,39%) 

«Για πρώτη φορά μετά από 17 χρόνια, μία μεγάλη ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύει σε μια ελληνική, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ώστε να ξανασταθεί ως θεσμικός ομιλητής δίπλα σε διεθνείς τραπεζικούς οργανισμούς. Παράλληλα, η συμφωνία προσδίδει νέα δυναμική στη δρομολογημένη στρατηγική αποεπένδυσης του ΤΧΣ, αποδεικνύοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες, ολοκληρώνοντας τον κύκλο εξυγίανσής τους, μπορούν να προσελκύσουν υψηλής ποιότητας μακροπρόθεσμους επενδυτές» υπογράμμισε ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank Βασίλης Ψάλτης από το βήμα του  «6th Athens Investment Forum» τονίζοντας ωστόσο ότι δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός. 

Το θετικό momentum θέλουν να αξιοποιήσουν οι τράπεζες

Το θετικό momentum θέλουν να αξιοποιήσουν οι τράπεζες και να προχωρήσουν εντός του 2024 σε εκδόσεις ύψους 3 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο κάλυψης ΜREL . Υπενθυμίζεται ότι μέχρι το τέλος του 2025 οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να έχουν δείκτη ΜREL 27,5%. Ο δείκτης αυτός εκφράζει τα κεφάλαια και τα ομόλογα μιας τράπεζας προς το σταθμισμένο ενεργητικό αυτής RWA.

Από την άλλη πλευρά η αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ – προς το παρόν «πάγωσαν’» οι αυξήσεις  αλλά η αποκλιμάκωση των επιτοκίων δεν προβλέπεται πριν το καλοκαίρι – απαιτεί ασκήσεις ισορροπίες.  Τα υψηλά επιτόκια μπορεί να  εκτόξευσε τα έσοδα από τόκους για τις τράπεζες όμως οι έκτακτες αποπληρωμές και η μεγάλη μείωση της ζήτησης δανείων   λόγω της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων δανεισμού δημιουργεί έντονο προβληματισμό σε ότι αφορά την επίτευξη των στόχων πιστωτικής επέκτασης  και τις προοπτικές της επόμενης χρονιά με βάση και τα αποτελέσματα του 9μήνου που ανακοινώνουν την αυτή την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου η Αlpha Bank και η Πειραιώς και την προσεχή Τρίτη 7/11 η Eurobank και η Εθνική Τράπεζα.  Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένεται να στηρίξει την πιστωτική επέκταση όμως το  βασικό ζητούμενο για το τραπεζικό σύστημα είναι η εξυγίανση της πραγματικής οικονομίας από τα «κόκκινα» δάνεια και η επιστροφή των θεραπευμένων δανείων στο τραπεζικό σύστημα.

Πάντως προβληματισμός για την πιστωτική επέκταση δεν είναι μόνο ελληνικός και από την Αθήνα, την περασμένη εβδομάδα η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκαρντ υπογράμμισε ότι η άντληση χρηματοδότησης έχει γίνει πιο δαπανηρή για τις τράπεζες και τα επιτόκια των επιχειρηματικών δανείων και των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων αυξήθηκαν ξανά τον Αύγουστο, σε 5% και 3,9% αντίστοιχα.

Τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού, μαζί με τις συναφείς περικοπές στα επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων και τις αγορές κατοικιών, οδήγησαν σε περαιτέρω απότομη πτώση της ζήτησης πιστώσεων το γ΄ τρίμηνο, σύμφωνα τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ για τις τραπεζικές χορηγήσεις. Ταυτόχρονα, τα πιστοδοτικά κριτήρια για δάνεια προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά έγιναν πιο αυστηρά καθώς οι τράπεζες ανησυχούν περισσότερο για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι πελάτες τους και είναι λιγότερο διατεθειμένες να αναλάβουν οι ίδιες κινδύνους.

 Ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των δανείων προς επιχειρήσεις στην ευρωζώνη μειώθηκε απότομα, από 2,2% τον Ιούλιο σε 0,7% τον Αύγουστο και 0,2% τον Σεπτέμβριο. Τα δάνεια προς νοικοκυριά παρέμειναν υποτονικά, καθώς ο ρυθμός αύξησης επιβραδύνθηκε σε 1,0% τον Αύγουστο και 0,8% τον Σεπτέμβριο.