Τί προτείνουν οι τράπεζες στο Υπ.Οικονομικών για ελάφρυνση των δανειοληπτών

Με μικρό "καλάθι" προσέρχονται οι επικεφαλής των συστημικών τραπεζών στη σημερινή συνάντηση που έχει ζητήσει ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας με θέμα τα μέτρα στήριξης των ευάλωτων, συνεπών δανειοληπτών ενάντια στην πολλαπλή κρίση που "ροκανίζει" τα εισοδήματα.

Υψηλόβαθμα στελέχη των συστημικών τραπεζών επισημαίνουν στο Capital.gr τις τεχνικές δυσκολίες που συνεπάγεται η εφαρμογή του ισπανικού μοντέλου στήριξης στη χώρα μας, θέτοντας χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών από τη συνάντηση που έχει προγραμματιστεί το απόγευμα στο ΥΠΟΙΚ. 

"Δεν υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορούμε να προτείνουμε τα οποία να μην προσκρούουν στους εποπτικούς περιορισμούς", αναφέρει κορυφαίο στέλεχος συστημικής τράπεζας. Δεν κρύβουν δε τη δυσαρέσκειά τους για τους υψηλούς τόνους που "έχει υιοθετήσει το ΥΠΟΙΚ" υποδεικνύοντας στις τράπεζες παρεμβάσεις στην τιμολογιακή τους πολιτική - μεταξύ άλλων.

Ταυτόχρονα, "ποντάρουν" στο ενδεχόμενο κρατικής επιδότησης των ευάλωτων οφειλετών από το Δημόσιο - έστω και σε περιορισμένη περίμετρο δανείων. Το ενδεχόμενο αυτό, ωστόσο, απορρίπτεται κάθετα από το ΥΠΟΙΚ που διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι "λεφτά δεν υπάρχουν". Κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τον προϋπολογισμό του 2023 και δεν προκύπτει από τα στενά δημοσιονομικά περιθώρια της ελληνικής οικονομίας που οφείλει να επιστρέψει σε πρωτογενή πλεονάσματα, υπογραμμίζει ο κ. Σταϊκούρας. 

Υπενθυμίζεται ότι με δημόσιες δηλώσεις του την προηγούμενη εβδομάδα, ο υπουργός ζήτησε από τα πιστωτικά ιδρύματα να αναλάβουν ενέργειες σε έξι άξονες με στόχο την ολιστική ελάφρυνση του βάρους των δανειοληπτών που μεγαλώνει όσο αυξάνονται τα επιτόκια και εντείνεται ο πληθωρισμός και η ενεργειακή ακρίβεια. 

Στο πλαίσιο αυτό, στην πρώτη συνάντηση που είχε την περασμένη Πέμπτη με τους τραπεζίτες, ζήτησε να μελετήσουν το μοντέλο που προωθεί η ισπανική κυβέρνηση - με απορρόφηση του spread στα δάνεια χορηγήσεων και επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων - ούτως ώστε να προτείνουν ανάλογες παρεμβάσεις υπέρ των δανειοληπτών στη χώρα.

Τι απαντούν οι τράπεζες στο ΥΠΟΙΚ

Στη σημερινή συνάντηση στην οδό Νίκης, κάθε CEO θα αναφερθεί στις πρωτοβουλίες που έχει ήδη λάβει η καθεμιά από τις τράπεζες στις βασικές κατευθύνσεις στήριξης που υπέδειξε ο ΥΠΟΙΚ. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι απαντήσεις που έχουν ετοιμάσει οι επικεφαλής κινούνται στους παρακάτω άξονες:

- Επιμήκυνση δανείου: Αποτελεί το πεδίο όπου οι τράπεζες έχουν τα περισσότερα περιθώρια να δράσουν χωρίς οι αναδιαρθρώσεις δανείων να "χτυπήσουν" στα κεφάλαιά τους. Μια επιμήκυνση επτά ετών - όπως εξετάζεται στην Ισπανία - είναι ένα μέτρο που μπορούν να υποστηρίξουν χωρίς να χρειαστεί να λάβουν πρόσθετες προβλέψεις, δίνοντας στον δανειολήπτη τη δυνατότητα να καταβάλλει μικρότερη μηνιαία δόση. 

Όπως εξηγούν αρμόδια στελέχη, η αύξηση της διάρκειας του δανείου από τα 20 στα 30 έτη, για παράδειγμα, μεταβάλλει την κατηγοριοποίηση του δανείου από "performing" σε "forborne performing", χωρίς να απαιτούνται αυξημένες προβλέψεις. Αυτό, ωστόσο, ισχύει για τα ενήμερα δάνεια τα οποία δεν έχουν ρυθμιστεί στο παρελθόν.

Για όσα έχουν ήδη ρυθμιστεί, η νέα επιμήκυνση μπορεί να συνεπάγεται αλλαγή κατηγορίας σε "forborne non performing”, το οποίο συνεπάγεται ότι οι τράπεζες θα πρέπει να "κάψουν" κεφάλαια. Το πνεύμα του εποπτικού πλαισίου, εξηγούν οι ίδιες πηγές, είναι να αποτυπώνεται ανά πάσα στιγμή στα "βιβλία" των τραπεζών η επιδείνωση στην ικανότητα του οφειλέτη να αποπληρώσει το δάνειό του. 

- Απορρόφηση ή μείωση spread: Οι τράπεζες απορρίπτουν κατηγορηματικά την προοπτική αυτή, εξηγώντας ότι σε αυτή την περίπτωση ο Επόπτης "διαβάζει" τη μείωση του επιτοκίου που επιβαρύνει τον οφειλέτη ως αδυναμία του να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις τους, επισύροντας ενισχυμένες προβλέψεις.

"Το επιτόκιο που πληρώνει κάθε οφειλέτης είναι συνάρτηση του Euribor και του spread, το οποίο διαμορφώνεται με βάση το πιστωτικό του προφίλ και το ρίσκο της χώρας. Εάν μειώσω το επιτόκιο ενός πελάτη από Euribor + 2,5% σε Euribor (δηλαδή 2%), τότε το εποπτικό πλαίσιο "διαβάζει” τη μείωση αυτή ως αναγνώριση αδυναμίας του δανειολήπτη να ανταποκριθεί στο δάνειό του", εξηγεί  αρμόδιο στέλεχος συστημικής τράπεζας.

- Μείωση χρεώσεων: Ούτε στο σημείο αυτό αναμένονται γενναίες παρεμβάσεις των τραπεζών. Οι ίδιες υποστηρίζουν ότι οι προμήθειες που χρεώνουν κυμαίνονται στα μέσα επίπεδα του ευρωπαϊκού κλάδου. 

Ειδικά για τις προμήθειες των POS - ένα ζήτημα που επισήμανε ειδικά ο ΥΠΟΙΚ στην προηγούμενη συνάντήσή τους - οι τράπεζες εξηγούν ότι έχουν πουλήσει τις δραστηριότητες του acquiring σε ιδιωτικούς ομίλους αλλά, ούτως ή άλλως, εκτιμούν ότι οι χρεώσεις των εμπόρων κυμαίνονται χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.

- Ρύθμιση οφειλών: Και εδώ οι τράπεζες εκτιμούν ότι πράττουν τα δέοντα, προχωρώντας σε ρυθμίσεις χρεών για τους ευάλωτους οφειλέτες που ζητούν αναδιάρθρωση του δανείου κυρίως με επιμήκυνση της οφειλής. Τονίζουν, πάντως, ότι προς το παρόν δεν διαφαίνεται επιδείνωση στην ικανότητα αποπληρωμής των ενήμερων οφειλετών και, ως εκ τούτου, δεν εκτιμούν ότι υφίσταται ανάγκη επιπλέον ρυθμίσεων στα "πράσινα" δάνεια.

Ειδικά σε ό,τι αφορά στον εξωδικαστικό μηχανισμό, για τον οποίο ο κ. Σταϊκούρας έχει επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη μεγαλύτερης αξιοποίησης από τα πιστωτικά ιδρύματα, τραπεζικές πηγές ισχυρίζονται ότι ένα μικρό μέρος των "κόκκινων" οφειλετών ενδιαφέρονται να ρυθμίσουν τις οφειλές τους μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.

- Πιστωτική επέκταση: "Εμείς είμαστε οι πρώτες που θέλουμε να δίνουμε δάνεια αφού έτσι αποκομίζουμε έσοδα. Ανταγωνιζόμαστε εντατικά η μία την άλλη στη χορήγηση νέων δανείων, προσεγγίζοντας διαρκώς νέες επιχειρήσεις για χορήγηση δανείων", απαντούν τα τραπεζικά στελέχη στην προτροπή του ΥΠΟΙΚ. 

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το 2022 θα κλείσει με νέες εκταμιεύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ περίπου στις κατηγορίες στεγαστικών (1,2 δισ.), καταναλωτικών (800 εκατ.) και επιχειρηματικών δανείων (1,9 δισ.), καταγράφοντας σημαντική πιστωτική επέκταση σε σύγκριση με τα επίπεδα των προηγούμενων ετών, γεγονός που αποτυπώνεται και στην ισχυρή κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων στο εννεάμηνο, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί και στο γ΄ τρίμηνο.

Το "μπρα ντε φερ" των δύο πλευρών αναμένεται να συνεχιστεί το επόμενο διάστημα με το υπουργείο να πιέζει προς την κατεύθυνση της λήψης πρωτοβουλιών με κοινωνικό πρόσημο από τις τράπεζες.

Προκειμένου οι διαπραγματεύσεις να μην εξελιχθούν σε "διάλογο κωφών", αναμένεται οι δύο πλευρές να αναζητήσουν κοινό τόπο με συμβιβαστικές προτάσεις που θα ικανοποιήσουν κάποια από τα αιτήματα της κυβέρνησης χωρίς να προσκρούουν στους κανονισμούς χρηματοοικονομικής σταθερότητας του SSM.