Τι ισχύει με τις χρεώσεις στην πρόωρη προεξόφληση των δανείων

Στο παρελθόν ανήκουν οριστικά πλέον οι πρακτικές των τραπεζών να "τιμωρούν" τους δανειολήπτες που επιθυμούν να εξοφλήσουν πρόωρα το δάνειό τους με την επιβολή πέναλτι ή άλλων επιβαρύνσεων.

Αυτό σημαίνει ότι, όποιος δανειολήπτης αποφασίσει να αποπληρώσει άμεσα το στεγαστικό του δάνειο -το οποίο μπορεί να λήγει σε 10 ή 15 χρόνια για παράδειγμα- θα καταβάλλει μόνον το ανεξόφλητο κεφάλαιο και όχι μελλοντικούς τόκους. 

Όσο πιο σύντομα λάβει δε αυτή την απόφαση, τόσο περισσότερους τόκους θα γλιτώσει, δεδομένου ότι τα πρώτα έτη αποπληρωμής του στεγαστικού δανείου το μεγαλύτερο μέρος της δόσης αναλογεί σε τόκους και το μικρότερο σε κεφάλαιο. Με την πάροδο των ετών, το μείγμα του τοκοχρεωλυσίου αλλάζει, με το ποσοστό των τόκων να μειώνεται και του κεφαλαίου προοδευτικά να αυξάνεται.

Το μόνο που χρειάζεται να κάνει ο δανειολήπτης είναι να αιτηθεί γραπτώς σε κάποιο κατάστημα της τράπεζάς του ενημέρωση για το υφιστάμενο υπόλοιπο του δανείου του σε περίπτωση άμεσης αποπληρωμής. Η τράπεζα υποχρεούται, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, να τον ενημερώσει γραπτώς για το ανεξόφλητο υπόλοιπο κεφαλαίου ώστε να προχωρήσει ο οφειλέτης στην πρόωρη αποπληρωμή.

"Μπαράζ" πρόωρων αποπληρωμών

Το ράλι των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 450 μονάδες βάσης το τελευταίο ενάμισι έτος είχε ως αποτέλεσμα την πρόωρη εξόφληση μεγάλου όγκου δανείων -κυρίως επιχειρηματικών αλλά σε αρκετές περιπτώσεις και στεγαστικών. 

Ο λόγος είναι ότι, τα τελευταία 10-15 έτη, το 85-90% των στεγαστικών δανείων που εκταμιεύτηκαν στην Ελλάδα ήταν κυμαινόμενου επιτοκίου, γεγονός που συνεπάγεται σημαντική επιβάρυνση για τους δανειολήπτες -με αύξηση που αγγίζει σε ορισμένες περιπτώσεις και το 50% της μηνιαίας δόσης.

Έτσι, σε περίπτωση που ένας δανειολήπτης διαθέτει πλεονάζουσα ρευστότητα ή δει  θεαματική βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης, λόγω π.χ. της πώλησης ακινήτου ή της αποδοχής κληρονομιάς ή της σημαντικής αύξησης των μισθολογικών του αποδοχών, είναι πολύ πιθανό να αποφασίσει να προβεί σε πρόωρη αποπληρωμή του στεγαστικού του δανείου.

Τι αναφέρουν οι τράπεζες

Σημειώνεται ότι, τα προηγούμενα χρόνια (πριν το 2020) οι ελληνικές τράπεζες επέβαλαν πέναλτι πρόωρης προεξόφλησης, προκειμένου να αποζημιωθούν από τα διαφυγόντα έσοδα επί τον τόκων που συνεπάγεται η πρόωρη προεξόφληση του στεγαστικού δανείου. 

Παρότι το τελευταίο διάστημα οι εν λόγω χρεώσεις είχαν αποσυρθεί από τις δανειακές συμβάσεις, το κύμα πρόωρων αποπληρωμών το περασμένο έτος οδήγησε κάποιες τράπεζες στην επανεξέταση των όρων για τις πρόωρες αποπληρωμές.

Σήμερα, πάντως, καμία τέτοια χρέωση δεν ισχύει στον εγχώριο κλάδο, με τις συστημικές τράπεζες να το διατυπώνουν με σαφήνεια στην ενημέρωση που παρέχουν προς τους υφιστάμενους ή νέους δανειολήπτες.