Τι φταίει και έχουμε μεγάλες ελλείψεις σε φάρμακα;

Μπορεί οι ιώσεις του χειμώνα να αύξησαν κατακόρυφα τη ζήτηση σε πολλές κατηγορίες φαρμάκων - κυρίως σε παιδικά σιρόπια, αντιπυρετικά, αναλγητικά - οπότε αναμενόμενα καταγράφηκαν μεγάλες ελλείψεις στα φαρμακεία, όμως το πρόβλημα ανεφοδιασμού της αγοράς εξακολουθεί να είναι έντονο, αν και βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού. 

Για περίπου 270 σκευάσματα εξακολουθεί να ισχύει απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών, ενώ σύμφωνα με το Capital.gr από πηγές της φαρμακευτικής αγοράς, 30 τουλάχιστον φάρμακα πρώτης γραμμής έχουν κυριολεκτικά εξαφανιστεί από τα ράφια των φαρμακείων. Μεγάλο είναι το πρόβλημα που καταγράφεται στις αντιβιώσεις, ειδικά σε αυτές με δραστική ουσία την αμοξυκιλλίνη, ενώ επίσης αντιδιαβητικά σκευάσματα (μεταξύ των οποίων και το Ozempic, η ζήτηση για το οποίο αυξήθηκε κατακόρυφα λόγω της σύνδεσής του με το αδυνάτισμα) είναι σε έλλειψη.

Όπως μάλιστα μεταφέρουν παράγοντες του χώρου, η αύξηση των κρουσμάτων στρεπτόκοκκου στη χώρα μας τους τελευταίους μήνες, έκανε ακόμη πιο έντονη την απουσία αντιβιοτικών. Σημειώνεται πως ο στρεπτόκοκκος μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χορήγηση αντιβιοτικών κι η πενικιλίνη είναι το φάρμακο εκλογής, ενώ σε περίπτωση αλλεργίας στην πενικιλλίνη χορηγείται ερυθρομυκίνη ή κλαριθρομυκίνη ή εναλλακτικά αμπικιλλίνη ή αμοξυκιλλίνη.

Σύμφωνα με τη λίστα του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων με τις μακροχρόνιες και σημαντικές ελλείψεις από την αγορά, οι κύριες αιτίες ελλείψεων είναι προβλήματα στην παραγωγική διαδικασία και οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις. Ως έλλειψη θεωρείται, όπως τονίζει ο ΕΟΦ, η αδυναμία κάλυψης των αναγκών σε επίπεδο δραστικής ουσίας και όχι σκευάσματος, καθώς η ουσία μπορεί να παρέχεται μέσω εναλλακτικών γενοσήμων σκευασμάτων. Στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν εναλλακτικά σκευάσματα ενθαρρύνεται η κάλυψη των αναγκών με γενόσημα φάρμακα.

Τέσσερα μέτρα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων

Αναφορικά με την αντιμετώπιση των ελλείψεων στα φάρμακα ανθρώπινης χρήσης, οι οποίες παρατηρούνται στην χώρα, ο ΕΟΦ προχώρησε στις εξής παρεμβάσεις:

- Η απαγόρευση των εξαγωγών αποτελεί μέτρο το οποίο εφαρμόζεται προσωρινά και επιλεγμένα με στόχο τη διασφάλιση των αναγκών των ασθενών με φάρμακα τα οποία εξάγονται σε άλλες χώρες και ως εκ τούτου καθίστανται ελλειπτικά ή δυσεύρετα για τον Έλληνα ασθενή.

- Αποφασίστηκε οι φαρμακευτικές εταιρείες να αυξήσουν σημαντικά το επόμενο χρονικό διάστημα τις ποσότητες των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά, το οποίο άλλωστε αποτελεί και υποχρέωσή τους.

- Οι φαρμακαποθήκες υποχρεώνονται να δηλώνουν τις πωλήσεις και τα αποθέματά τους για τα ελλειπτικά φάρμακα σε πραγματικό χρόνο, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμη η εκτίμηση του φαινομένου και η ανεύρεση λύσεων. Για το λόγο αυτό αναπτύχθηκε ειδική πλατφόρμα η οποία θα τεθεί σε λειτουργία μέσα στην εβδομάδα.

- Τέλος, με απόφαση του υπουργείου Υγείας η χορήγηση φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη ή περιορισμένη διάθεση θα γίνεται από τα φαρμακεία στους ασθενείς μόνο εφόσον αυτά έχουν συνταγογραφηθεί ηλεκτρονικά βάσει των ενδείξεων και από τις ιατρικές ειδικότητες που προβλέπονται.

Φαρμακοποιοί: Τα μέτρα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση

Τα μέτρα, όπως σημειώνει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αρκεί να εφαρμόζονται. "Προκύπτει η αναγκαιότητα προκειμένου να λειτουργήσει η δυνατότητα αντικατάστασης ενός γενοσήμου φαρμάκου όταν αυτό είναι ελλειπτικό, να μην παρέχεται από το σύστημα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης η δυνατότητα στον ιατρό να "κλειδώνει" συγκεκριμένο εμπορικό σκεύασμα.

Η απαγόρευση των εξαγωγών επιλύει το πρόβλημα, εφόσον αποδεδειγμένα πλέον για τα περισσότερα σκευάσματα για τα οποία ισχύει η απαγόρευση εξαγωγής τους, έχει ομαλοποιηθεί σταδιακά η διάθεσή τους στο ελληνικό φαρμακείο. Ωστόσο αν αρθεί εκ νέου η απαγόρευση εξαγωγής τους, θα γίνουν και πάλι άμεσα ελλειπτικά" τονίζει σε ανακοίνωσή του.

"Ενώ για όσα επιτρέπεται η εξαγωγή τους, αυτά έχουν εξαφανιστεί από την ελληνική αγορά αφού υπάρχει τεράστια ζήτηση από τις Ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες (πχ. αντιβιοτικά χάπια και σιρόπια , αναπνευστικά σκευάσματα κλπ.)

Είναι επιβεβλημένο οι φαρμακευτικές εταιρείες, στα πλαίσια των νομικών δεσμεύσεών τους, να αυξήσουν τις ποσότητες διάθεσης των φαρμάκων στην ελληνική αγορά και ιδιαίτερα των πρωτότυπων φαρμάκων για τα οποία δεν υπάρχουν γενόσημα" συμπληρώνει.

Φαρμακευτικές: Το θέμα είναι ακόμα πιο πολύπλοκο στην Ελλάδα

Σύμφωνα με το Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, το θέμα των ελλείψεων των φαρμάκων είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο με πολλές διαστάσεις. Στην Ελλάδα, υπογραμμίζει, το θέμα είναι ακόμα πιο πολύπλοκο, διότι, εκτός από την έλλειψη πρώτων υλών και δραστικών ουσιών που επηρεάζουν τα εργοστάσια, υπάρχει και το ζήτημα των παράλληλων εξαγωγών πρωτότυπων κυρίως φαρμάκων, το οποίο οφείλεται στις πολύ χαμηλές τιμές σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα,  οι τιμές αυτές στην τοπική μας αγορά   κυμαίνονται  στο 1/4 ή το 1/5 της τιμής των  ιδίων σκευασμάτων στη Γερμανία και αυτό το τεράστιο περιθώριο κέρδους ωθεί κάποιους  Έλληνες χονδρέμπορους να προτιμούν τις εξαγωγές.

"Η Ελλάδα είναι μία από τις 7 χώρες που έχουν επιβάλλει απαγόρευση εξαγωγών κατά καιρούς. Σαν ΣΦΕΕ, έχουμε κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για το θέμα των παράλληλων εξαγωγών, με κυρίαρχη την περισσότερη διαφάνεια στη διακίνηση των φαρμάκων σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας και κυρίως στους χονδρεμπόρους. Από το 2016, η φαρμακοβιομηχανία καταθέτει στον ΕΟΦ καθημερινά τις πωλήσεις φαρμάκων ανά κωδικό και ανά ΑΦΜ παραλήπτη".

Από την πλευρά τους οι φαρμακαποθήκες τονίζουν πως το πρόβλημα δεν μπορεί να βρίσκεται στις παράλληλες εξαγωγές, δεδομένου πως οι ελλείψεις επιμένουν, παρά το γεγονός πως σε πολλά σκευάσματα οι εξαγωγές έχουν απαγορευτεί.