Τι αλλάζει στον τομέα των μεταβιβάσεων ακινήτων

Τέσσερις σημαντικές αλλαγές στις διαδικασίες μεταβιβάσεων ακινήτων τίθενται σταδιακά σε εφαρμογή από το υπουργείο Οικονομικών και την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

Με μία από τις αλλαγές αίρονται εμπόδια που υπήρχαν σε χιλιάδες αγοραπωλησίες κατοικιών, λοιπών κτισμάτων, οικοπέδων, αγροτεμαχίων και λοιπών εδαφικών εκτάσεων, οι οποίες έτσι ξεμπλοκάρονται.

Συγκεκριμένα, από σήμερα, 1η Ιουνίου 2023, δεν χρειάζεται πλέον να έχει εξοφληθεί ολοσχερώς ο ΕΝΦΙΑ για να δοθεί το «πράσινο φως» στην πραγματοποίηση μιας αγοραπωλησίας ακινήτου. Αρκεί μόνο να έχει γίνει η δήλωση των στοιχείων του στο Ε9. Επιπλέον, με τις άλλες τρεις αλλαγές απλοποιούνται ακόμη περισσότερο και συντομεύονται οι διαδικασίες ηλεκτρονικής υποβολής δηλώσεων φόρου για χιλιάδες υποθέσεις μεταβιβάσεων, δωρεών, γονικών παροχών και κληρονομιών.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με την ΑΑΔΕ και την ΠΟΜΙΔΑ οι σημαντικές αλλαγές στις μεταβιβάσεις ακινήτων είναι οι εξής:

1. Απλοποίηση πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ. Από σήμερα τίθεται σε εφαρμογή νέα διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ για περιπτώσεις μεταβιβάσεων ακινήτων με επαχθή αιτία. Σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή, σε κάθε εκποιητική δικαιοπραξία για τη μεταβίβαση ακινήτων με επαχθή αιτία ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, το πιστοποιητικό αυτό θα πιστοποιεί μόνο ότι το συγκεκριμένο ακίνητο περιλαμβάνεται στη δήλωση ΕΝΦΙΑ των 5 προηγουμένων της μεταβίβασης ετών ή των 6 τελευταίων ετών εάν έχει ήδη εκδοθεί το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους. Το νέο πιστοποιητικό δηλαδή δεν θα βεβαιώνει επιπλέον ότι έχει εξοφληθεί ολοσχερώς ο αναλογών ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών για το συγκεκριμένο ακίνητο, καθώς και ότι έχει ρυθμιστεί ή εξοφληθεί ολοσχερώς ο ΕΝΦΙΑ των υπόλοιπων ακινήτων για τα έτη αυτά, όπως ίσχυε έως τώρα. Ως εκ τούτου ακόμη κι αν δεν έχει εξοφληθεί ο ΕΝΦΙΑ ενός ακινήτου, αυτό θα μπορεί να πωληθεί.

2. Νέα διαδικασία αυτόματης συμπλήρωσης και ενημέρωσης του Ε9 σε κάθε περίπτωση μεταβίβασης που διεκπεραιώνεται ηλεκτρονικά. Εντός των προσεχών εβδομάδων, θα τεθεί σε εφαρμογή μία νέα διαδικασία, σύμφωνα με την οποία τα στοιχεία κάθε ακινήτου που μεταβιβάστηκε, είτε με αγοραπωλησία, είτε με γονική παροχή, είτε με δωρεά, θα αντλούνται αυτόματα από την πλατφόρμα της ΑΑΔΕ «myProperty» στην οποία θα έχει υποβληθεί προηγουμένως ηλεκτρονικά η σχετική δήλωση και θα μεταφέρονται στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο των δηλώσεων Ε9 της ΑΑΔΕ, με αποτέλεσμα να μη χρειάζεται οι αντισυμβαλλόμενοι να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για να δηλώσουν τις μεταβολές στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους. Κάθε φορολογούμενος που πρόκειται να πωλήσει ή να μεταβιβάσει με δωρεά ή γονική παροχή ακίνητο, πριν εμπλακεί στην υποβολή δήλωσης στο myProperty θα πρέπει πρώτα να επικαιροποιήσει τα στοιχεία του ακινήτου που πρόκειται να μεταβιβάσει στο Περιουσιολόγιο – Ε9 μέχρι και το επόμενο, της μεταβίβασης, έτος. Αυτό ισχύει και για την υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς ακινήτου. Δηλαδή, οι φορολογούμενοι πριν υπογράψουν συμβόλαια θα πρέπει πρώτα να ελέγξουν τα στοιχεία του ακινήτου που μεταβιβάζεται και εάν υπάρχουν λάθη ή παραλείψεις, θα πρέπει να τα διορθώσουν.

Ακολούθως, μετά την υπογραφή του συμβολαίου και την ανάρτησή του από τον συμβολαιογράφο, θα δημιουργείται αυτόματα στην εφαρμογή «myProperty» μια ψηφιακή δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) με τις απαιτούμενες εισαγωγές, μεταβολές και διαγραφές στοιχείων. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως οι φορολογούμενοι δεν θα χρειάζεται να τροποποιούν οι ίδιοι τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους στο Ε9.

Προσύμφωνα

Από τις 16 Μαΐου 2023, η ψηφιακή υποβολή δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων γίνεται από τους συμβολαιογράφους και όταν πρόκειται για σύνταξη του οριστικού συμβολαίου για τη μεταβίβαση ακινήτου, μετά από προσύμφωνο. Προϋπόθεση είναι το οριστικό συμβόλαιο να μην απέχει πάνω από δύο χρόνια από το προσύμφωνο.

Πιστοποιητικό

Από τις 16 Μαΐου 2023 καταργήθηκε η υποχρεωτική επισύναψη του πιστοποιητικού του άρθρου 105 του ν. 2961/2001 στις δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής που εκδίδονται μέσω του «myproperty» όταν από αυτές δεν προκύπτει φόρος ή αυτός έχει εξοφληθεί. Αντί αυτού, χρησιμοποιείται η ψηφιακή δήλωση, η οποία αντλείται από την πλατφόρμα «myproperty» συνοδευόμενη από μια απλή υπεύθυνη δήλωση για τη μη μεταβολή των στοιχείων.