Τι αλλάζει στα στεγαστικά δάνεια μετά το πάγωμα των επιτοκίων

Στην ενεργοποίηση ενός νέου μηχανισμού επιβράβευσης των συνεπών πελατών με στεγαστικό δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου προχωρούν οι συστημικές τράπεζες, ως αντίδοτο στην άνοδο του κόστους δανεισμού στη ζώνη του ευρώ.

Πρόκειται για μία οριζόντια παρέμβαση που αφορά στο σύνολο του στεγαστικού τους χαρτοφυλακίου, χωρίς διακρίσεις και κόφτες, ήτοι σε περίπου 450.000 δανειολήπτες με υπόλοιπα της τάξης των 26 δισ. ευρώ. Με αυτήν εξασφαλίζεται ότι από εδώ και στο εξής οι μηνιαίες δόσεις δεν θα αυξηθούν, αν συνεχιστεί η ενίσχυση των ευρωπαϊκών επιτοκίων.

Μοναδική προϋπόθεση είναι το δάνειο να έχει χρηματοδοτήσει την αγορά κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η δράση θα έχει διάρκεια 12 μήνες με κόστος για τις τράπεζες περί τα 200 εκατ. ευρώ.

Οι «κόφτες»

Αναλυτικότερα, το σχέδιο που βρίσκεται σε τελική φάση επεξεργασίας προβλέπει την επιβολή πλαφόν στα επίπεδα του τέλους Μαρτίου ως προς το ύψος των δεικτών αναφοράς με τους οποίους είναι συνδεδεμένα τα προϊόντα της κατηγορίας.

Ο λόγος γίνεται για τα διατραπεζικά επιτόκια euribor 1 μήνα, 3 μηνών και το βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) που διαμορφώνονταν εκείνη την περίοδο σε 2,92%, 3,04% και 3,50% αντίστοιχα.

Επίσης θα καλύπτει και τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, τα υπόλοιπα των οποίων ανέρχονται σήμερα σε περίπου 2,7 δισ. ευρώ.

Παράδειγμα

Στους παραπάνω δείκτες προστίθεται το περιθώριο (spread) που προβλέπει κάθε σύμβαση, για να προκύψει το τελικό ετησιοποιημένο κόστος.

Για παράδειγμα, εάν ένα δάνειο έχει χορηγηθεί με κυμαινόμενο επιτόκιο ίσο με το euribor 3 μηνών πλέον περιθωρίου 2,50%, το τελικό ύψος του δεν θα μπορεί να ξεπεράσει για το διάστημα εφαρμογής του μέτρου το 5,54%.

Από την άλλη, εάν το euribor μειωθεί, ο δανειολήπτης θα επωφελείται από την αποκλιμάκωσή του, καθώς η δόση θα αναπροσαρμόζεται ανάλογα.

Με τον τρόπο αυτό στη χειρότερη περίπτωση οι μηνιαίες δόσεις θα παραμείνουν σταθερές στα επίπεδα του περασμένου μήνα έως και τον Μάιο του 2024, ανεξάρτητα από τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής που θα λάβει η ΕΚΤ το επόμενο διάστημα.

Πράσινο φως από SSM

Τραπεζικές πηγές σημειώνουν πως το ζήτημα έχει ήδη τεθεί στον εποπτικό βραχίονα της Ευρωτράπεζας (SSM) στην Φρανκφούρτη και εκτιμούν ότι δεν θα φέρει αντιρρήσεις για την εφαρμογή του προγράμματος.

Κι αυτό διότι θα λάβει τη μορφή επιβράβευσης όσων έως σήμερα είναι συνεπείς στην εξόφληση των δόσεών τους.

Όπως λένε οι ίδιοι κύκλοι, δεν προβλέπεται σε καμία περίπτωση αλλαγή στους όρους των υφιστάμενων συμβάσεων.

Ως εκ τούτου, εξηγούν, η δράση δεν φαίνεται να προσκρούει σε εποπτικούς κανόνες που θα υποχρέωναν τις τράπεζες να εγγράψουν προβλέψεις.

Μετά την οριστικοποίηση του μηχανισμού επιδότησης των δανειοληπτών και την εξασφάλιση των απαραίτητων εγκρίσεων από τον επόπτη, οι αναλυτικοί όροι του μέτρου θα δημοσιοποιηθούν από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ).

Η επιδότηση των ευάλωτων

Υπενθυμίζεται ότι τις προηγούμενες ημέρες κλείδωσε και η διεύρυνση του αριθμού των δανειοληπτών που θεωρούνται ευάλωτοι και δικαιούνται της επιδότησης κατά 50% επί της επιβάρυνσης από την άνοδο των επιτοκίων σε σύγκριση με την 30ή Ιουνίου 2022.

Ειδικότερα, το υπουργείο Οικονομικών, σε συνεννόηση με τα πιστωτικά ιδρύματα, προχωρά σε αύξηση των εισοδηματικών και περιουσιακών ορίων για  ένταξη στη δράση.

Εκτιμάται ότι με τον τρόπο αυτό η περίμετρός της θα αυξηθεί από τους περίπου 25.000 στις 45.000 δανειολήπτες.

Για παράδειγμα, σε ένα στεγαστικό δάνειο με υπόλοιπο 90.000 ευρώ στο τέλος του περασμένου Ιουνίου, διάρκειας 15 ετών, με επιτόκιο ίσο με το euribor 3μήνου πλέον περιθωρίου 2%, η μηνιαία δόση από τα 580 ευρώ έχει πλέον αναρριχηθεί στα 700 ευρώ.

Μέσω της δράσης ο δανειολήπτης του παραδείγματος θα κερδίζει επιδότηση ίση με το 50% της αύξησης των 120 ευρώ, ήτοι 60 ευρώ με τα σημερινά δεδομένα.

Εάν τα επιτόκια, άρα και οι δόσεις, αυξηθούν περαιτέρω, το ποσό της επιχορήγησης θα αναπροσαρμόζεται αναλόγως.

Τα κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα μετά την αύξηση των εισοδηματικών και περιουσιακών ορίων θα είναι τα εξής:

1. Εισοδηματικό κριτήριο

·         Έως 9.100 για άγαμους·         Έως 13.650 ευρώ για νοικοκυριά με 2 μέλη

·         Έως 18.200 ευρώ για νοικοκυριά με 3 μέλη

·         Έως 22.750 ευρώ για νοικοκυριά με 4 μέλη

·         Έως 27.300 ευρώ για νοικοκυριά με 5 ή περισσότερα μέλη

2. Αξία ακίνητης περιουσίας

·         Έως 156.000 ευρώ για άγαμους

·         Έως 175.500 ευρώ για νοικοκυριά με 2 μέλη

·         Έως 195.000 ευρώ για νοικοκυριά με 3 μέλη

·         Έως 214.500 ευρώ για νοικοκυριά με 4 μέλη

·         Έως 234.000 ευρώ για νοικοκυριά με 5 ή περισσότερα μέλη

3. Καταθέσεις

·         Έως 9.100 ευρώ για άγαμους

·         Έως 13.650 ευρώ για νοικοκυριά με 2 μέλη

·         Έως 18.200 ευρώ για νοικοκυριά με 3 μέλη

·         Έως 22.750 ευρώ για νοικοκυριά με 4 μέλη

·         Έως 27.300 ευρώ για νοικοκυριά με 5 ή περισσότερα μέλη

Πέραν των ανωτέρω θα πρέπει το δάνειο:

– Να είναι στεγαστικό ή μικρών επιχειρήσεων με υποθήκη την α΄ κατοικία

– Να μην εμφανίζει καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών κατά την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος

– Να έχει χορηγηθεί έως τις 14 Δεκεμβρίου 2022