Η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών παρουσίασε χθες το Μεσοπρόθεσμο Διαρθρωτικό Πρόγραμμα το οποίο θα αποτελεί το «ευαγγέλιο» της δημοσιονομικής πολιτικής για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Ο νέος δημοσιονομικός κανόνας που θα μας απασχολεί από εδώ και πέρα δεν θα είναι τα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά ο «κόφτης δαπανών», που σημαίνει πως κυβέρνηση δεν μπορεί να αυξάνει τις δαπάνες της περισσότερο από αυτό που προβλέπεται στο Πρόγραμμα.
Η σκληρή διαπραγμάτευση με Βρυξέλλες
Σε απόλυτα μεγέθη προβλέπεται αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 3,7 δισ. ευρώ το 2025, κατά 3,6 δισ. ευρώ το 2026, κατά 3,18 δισ. ευρώ το 2027 και κατά 3,2 δισ. ευρώ το 2028. Οι στόχοι είναι πολύ καλύτεροι από το αρχικό… φιρμάνι που είχε στείλει το καλοκαίρι η Κομισιόν.
Αυτό που φαίνεται πως αποτελεί και αναδύεται ως «βόμβα» κάθε χρονιά είναι το κύμα των συνταξιοδοτήσεων λόγω του δημογραφικού προβλήματος
Η ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών έκανε σαφές ότι υπήρξε σκληρή διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες προκειμένου η οροφή των δαπανών να είναι τελικά πιο ευρύχωρη.
Δημοσιονομικός χώρος 4 δισ. στην τετραετία
Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε δημοσιονομικός χώρος μεγαλύτερος κατ’ έτος κατά 1 δισεκ ευρώ που σημαίνει περίπου 4 δισεκ ευρώ την τετραετία.
Παρόλα αυτά όπως εξήγησε ο κ. Κωστής Χατζηδάκης, ο χώρος αυτός είναι πολύ μικρότερος, περίπου ένα δισεκ. ευρώ με το μεγαλύτερο μέρος του επιπλέον δημοσιονομικού χώρου να κατευθύνεται στα εξοπλιστικά προγράμματα (αναμένεται τα επόμενα χρόνια να παραλάβουμε τις φρεγάτες Belhara και τα πολεμικά αεροσκάφη F35 και Rafalle).
«Βόμβα» οι μαζικές συνταξιοδοτήσεις και η Αναλογιστική Αρχή
To θέμα είναι ότι τα εξοπλιστικά πρόκειται για μια δαπάνη που είναι συγκεκριμένη. Αυτό που φαίνεται πως αποτελεί και αναδύεται ως «βόμβα» κάθε χρονιά είναι το κύμα των συνταξιοδοτήσεων λόγω του δημογραφικού προβλήματος.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών, η Αναλογιστική Αρχή βλέπει επιπλέον αύξηση στις δαπάνες συνταξιοδότησης κοντά στο 1,4 δισεκ ευρώ το 2026, αύξηση η οποία δεν προέρχεται τόσο από την αύξηση που δίνεται κάθε χρόνο στις συντάξεις, αλλά λόγω του αυξημένου κύματος συνταξιοδότησης.
25.000 συνταξιοδοτήσεις το 2024
Για φέτος περιμένουν κοντά στις 25.000 περισσότερες συνταξιοδοτήσεις σε σχέση με πέρυσι. Σύμφωνα με στελέχη του Υπουργείου Εργασίας, στο επτάμηνο οι αιτήσεις συνταξιοδοτήσεις ήταν περίπου 6.500 περισσότερες σε σχέση με πέρυσι.
Τα στοιχεία μέχρι τώρα δείχνουν ότι ο αριθμός των αιτήσεων θα ξεπεράσει και πάλι τις 200.000 και δεν αποκλείεται να προσεγγίσει το ρεκόρ του 2021 (212.151 αιτήσεις). Μέχρι τον Ιούνιο είχαν υποβληθεί περίπου 100.000 αιτήσεις συνταξιοδοτήσεις.
Κονδύλι 1,4 δισ. ευρώ για το 2026
Ήδη, για τον φουσκωμένο λογαριασμό των συντάξεων για φέτος περίπου έχει προβλεφθεί περίπου ένα κονδύλι 1 δισεκ. ευρώ επιπλέον και κάπου εκεί υπολογίζεται και για το 2025 ενώ ο λογαριασμός φουσκώνει για το 2026, με την Αναλογιστική Αρχή να προειδοποιεί για επιπλέον συνταξιοδοτικές δαπάνες 1,4 δισεκ. ευρώ.
Η μεγαλύτερη έξοδος των τελευταίων ετών σημειώθηκε το 2021 (212.151 αιτήσεις) έναντι 211.133 το 2022 και 190.388 το 2023. Προφανώς και η μαζική έξοδος έχει διάφορες αιτίες, αλλά οφείλεται κυρίως στην ωρίμανση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος της γενιάς των baby boomers.
Αγκάθι και η παραμονή στην εργασία
Η εν λόγω γενιά που χαρακτηρίζεται από έκρηξη του αριθμού των γεννήσεων αναπτύχθηκε στην Ελλάδα μεταξύ 1960 και 1965. Σε εκείνη την πενταετία καταγράφονταν 170.000 γεννήσεις τον χρόνο, ενώ σήμερα οι γεννήσεις δεν ξεπερνούν τις 90.000 τον χρόνο.
Άλλος ένας λόγος των αυξημένων αιτήσεων συνταξιοδότησης είναι και το γεγονός ότι μια μεγάλη μερίδα ασφαλισμένων υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης χωρίς να διακόπτει την εργασία, αξιοποιώντας το νέο καθεστώς όπου η σύνταξη καταβάλλεται στο ακέραιο στους εργαζόμενους συνταξιούχους.
