Στον "πάγο" μεταβιβάσεις και αγοραπωλησίες ακινήτων λόγω Κτηματολογίου

«Νεκρό» έτος αναμένεται το 2023 για το Κτηματολόγιο (!). Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει, κατά τον πρόεδρο της Ενωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας Γιώργο Ρούσκα, πως τα πολλά προβλήματα που συσσωρεύονται προκαλούν δυσκολίες στις συναλλαγές με συνέπεια αυτές οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις να απειλούν με μπλακάουτ τις μεταβιβάσεις και τις αγοραπωλησίες των ακινήτων…

Εύλογα τίθεται το ερώτημα: ποια είναι τα προβλήματα που απειλούν να… τινάξουν στον αέρα το Κτηματολόγιο;

Δέκα παγίδες που μπλοκάρουν τις μεταβιβάσεις ακινήτων

Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, είναι: 1ον) Ο μεγάλος αριθμός των ενστάσεων (αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε 200.000, ενώ αναμένεται στις υπάρχουσες ενστάσεις να προστεθούν άλλες 500.000). Κατά μέσο όρο για μία στις δέκα ιδιοκτησίες γίνεται αίτηση διόρθωσης ή ένσταση. 2ον) Ο εξίσου μεγάλος αριθμός των αντιρρήσεων επί των δασικών χαρτών (ήδη έχουν φθάσει τις 340.018, ενώ τα αιτήματα διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων ανέρχονται σε 88.594). 3ον) Οι μεγάλες καθυστερήσεις στα κτηματολογικά γραφεία και τα υποθηκοφυλακεία, πολλά από τα οποία υπολειτουργούν.

Κατά τις ίδιες πηγές, αυτές οι καθυστερήσεις είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που απειλεί να οδηγήσει – αυτή τη χρονιά – το Κτηματολόγιο στην Εντατική (!). Σημειώνεται πως, σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, στις αρχές του 2020, τα 390 υποθηκοφυλακεία της χώρας θα έπρεπε να είχαν μετατραπεί σε 17 σύγχρονα κτηματολογικά γραφεία και 75 υποκαταστήματά τους. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε και έτσι η καταληκτική ημερομηνία παρατάθηκε για τον Ιανουάριο του 2024.

Λιμνάζουν 200.000 πράξεις

Αποτέλεσμα της κατάστασης που επικρατεί είναι, ακόμη και στα 58 κτηματολογικά γραφεία που έχουν ανοίξει την τελευταία τριετία, να λιμνάζουν, όπως λένε άνθρωποι που γνωρίζουν καλά το θέμα, 200.000 πράξεις τον χρόνο, ενώ κάθε μήνα προστίθενται – τουλάχιστον – άλλες 17.000 πράξεις, οι οποίες για να περαστούν στο Κτηματολόγιο υπάρχει αναμονή, σύμφωνα με τον Γιώργο Ρούσκα, κατά μέσο όρο 4 έως 6 μήνες, ενώ σε ορισμένα κτηματολογικά γραφεία η αναμονή ξεπερνάει τους 12 μήνες.

Στο Υποθηκοφυλακείο της Αθήνας, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, υπάρχουν 10.000 πράξεις ακαταχώριστες από το τέλος του Νοεμβρίου, ενώ στο Κτηματολογικό Γραφείο της Αθήνας (καλύπτει σε αυτή τη φάση το Γαλάτσι και το Μοσχάτο) υπάρχουν ακαταχώριστες 3.000 πράξεις.

Εκτός από το Υποθηκοφυλακείο της Αθήνας, «πρωταθλητές» στις καθυστερήσεις είναι τα Κτηματολογικά Γραφεία Κορωπίου, Πειραιά, Ζωγράφου, αλλά και της Θεσσαλονίκης και του Ηρακλείου Κρήτης, όπου οι ενδιαφερόμενοι μπορεί να αναμένουν μέχρι και 8 μήνες για μια αίτησή τους. Αντίστοιχη και μεγαλύτερη καθυστέρηση υπάρχει και στην έκδοση πιστοποιητικών.

Οπως επισημαίνει ο Γιώργος Ρούσκας, «υπάρχουν περιπτώσεις που υποβάλλεις τα χαρτιά σου μετά από τόσο μεγάλη αναμονή και σε ειδοποιούν ύστερα από 15 μέρες ότι υπάρχουν ελλείψεις. Και αρχίζεις πάλι από την αρχή…».

Προβλήματα

Σημειώνεται πως η διοίκηση του Κτηματολογίου έχει παραδεχτεί πως θα χρειαστεί σχεδόν ένα έτος από σήμερα προκειμένου να εξομαλυνθούν τα προβλήματα, να ολοκληρωθούν οι προγραμματισμένες προσλήψεις και κυρίως να ενσωματωθούν όλα τα υποθηκοφυλακεία.

Και το πρόβλημα (με το μπλακάουτ στις συναλλαγές) «κουμπώνει», κατά τον πρόεδρο της Ενωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας Γιώργο Ρούσκα, με την υποστελέχωση των κτηματολογικών γραφείων αλλά και των υποθηκοφυλακείων, με συνέπεια να σημειώνονται μεγάλες καθυστερήσεις στις συναλλαγές – που μετριούνται πλέον σε μήνες – ιδίως όταν αφορούν στεγαστικά δάνεια, με τις συνακόλουθες καθυστερήσεις στην κτηματαγορά.

Τον Μάρτιο ολοκληρώνεται η κτηματογράφηση της Αθήνας.

Ο πρόεδρος του Κτηματολογίου Δημήτρης Σταθάκης ανακοίνωσε στο 40ό συνέδριο της ΠΟΜΙΔΑ ότι τον Μάρτιο θα ολοκληρωθεί (έπειτα από 15 χρόνια) η κτηματογράφηση στον Δήμο της Αθήνας καθώς και ότι ξεκινάει η ψηφιοποίηση των υποθηκοφυλακείων που θα διαρκέσει τρία χρόνια. Οπως είπε, στο τέλος του ’23 θα έχουμε το 90% των δικαιωμάτων σε όλη την Ελλάδα καταγεγραμμένο στη φάση του επανελέγχου (ανάρτησης) από τους ιδιοκτήτες.

Και το ερώτημα που τίθεται είναι: η μετάβαση μπορεί να γίνει ομαλά; Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, η εμπειρία δείχνει πως όταν παραλαμβάνουν ένα πρώην υποθηκοφυλακείο και το εντάσσουν στον φορέα (το Κτηματολόγιο) έχουμε εκτίναξη των μη καταχωριζόμενων πράξεων από μερικές δεκάδες σε αρκετές χιλιάδες.

Στη Θεσσαλονίκη

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Θεσσαλονίκης. Εδώ, κατά τις ίδιες πηγές, οι ακαταχώριστες πράξεις έχουν φθάσει τις 40.000 (!). Επιπλέον, κατά τις ίδιες πληροφορίες, η μετακίνηση προσωπικού από το ένα κτηματολογικό γραφείο στο διπλανό δημιουργεί προβλήματα και σε όσα γραφεία λειτουργούν στοιχειωδώς…

«Τα γραφεία δεν έχουν ούτε τεχνική υποστήριξη αλλά ούτε υλικά μέσα για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Ηλεκτρονικοί υπολογιστές μεταφέρονται από το ένα γραφείο στο άλλο, χαρτί εκτύπωσης αγοράζεται από τους υπαλλήλους, απλήρωτοι δικηγόροι που είναι διορισμένοι με σύμβαση δουλεύουν ή αρνούνται να δουλέψουν αν δεν πληρωθούν…», υποστηρίζει ο Γιώργος Ρούσκας.

Την ίδια ώρα, όπως αναφέρει, μηχανογραφικά συστήματα του φορέα βγαίνουν καθημερινά εκτός λειτουργίας και ο φορέας με ανακοινώσεις του συστήνει στους συναλλασσόμενους να μην προσέρχονται στις υπηρεσίες τους. Και συμπληρώνει: «Ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων δεν γίνεται διότι η ηλεκτρονική εφαρμογή που υπάρχει δεν έλαβε υπόψη τις απαιτήσεις των τελικών χρηστών (συμβολαιογράφων, δικηγόρων, επιμελητών, υπαλλήλων)».

Σε ό,τι αφορά την υποστελέχωση, ο διαγωνισμός του ΑΣΕΠ (12Κ/2021) για την πρόσληψη υπαλλήλων δεν έχει αποφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς από τις 72 θέσεις των οριστικών πινάκων, μόλις μετά βίας θα καλυφτούν οι 35 θέσεις, ενώ στη διαδικασία της κινητικότητας, από τις 128 θέσεις που είχαν υποβληθεί θα καλυφτούν μόνο οι 8 (!).

Υποθηκοφυλακείο Αθηνών

Τίθεται έτσι το ερώτημα: τι θα γίνει με το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών; «Συζητάμε αν θα μπει στον φορέα ως μεταβατικό ή οριστικό γραφείο. Αν θα μπει πριν ή μετά τις εκλογές. Υπάρχει όμως μια παράμετρος που οι περισσότεροι αγνοούν», λένε πηγές από τους έμμισθους υποθηκοφύλακες.

Ποια είναι αυτή; Στις εκλογές οι υπάλληλοι πηγαίνουν δικαστικοί αντιπρόσωποι, λείπουν 3-4 μέρες ανά εκλογική διαδικασία και παρέχουν υπηρεσίες στα κατά τόπους πρωτοδικεία – λείπουν τουλάχιστον έναν μήνα, όχι όλοι μαζί, αλλά όλοι περιοδικά.