Στο στόχαστρο το Airbnb - Διπλή πίεση στην Ελλάδα

Το Airbnb βρίσκεται το τελευταίο χρονικό διάστημα στο στόχαστρο, αφού δέχεται σφοδρή κριτική από πολλές πλευρές, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, τόσο στον Νότο όσο και στον Βορρά. Η βραχυχρόνια μίσθωση θα βρεθεί σε κλοιό το επόμενο διάστημα με στόχο να περιοριστεί και να θεσπιστούν κανόνες. Στην Ελλάδα, μάλιστα, υπάρχει το νέο πλαίσιο ρύθμισης μέσα από το νομοσχέδιο «Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό».

Το νομοσχέδιο αυτό βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου και προωθεί την ανάπτυξη σύγχρονων τουριστικών προϊόντων και καταλυμάτων. Βασική επιδίωξη είναι η επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στο κλασικό και το αναδυόμενο τουριστικό μοντέλο, όπως η βραχυχρόνια μίσθωση και η τουριστική κατοικία, ανάλογα με την τουριστική ανάπτυξη που βιώνει κάθε περιοχή της χώρας.

Επίσης, θα ακολουθήσουν φορολογικές παρεμβάσεις από το Υπουργείο Οικονομικών, με στόχο τον περιορισμό της χρήσης ακινήτων για βραχυχρόνια μίσθωση. Όπως έχει αναφέρει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, εξετάζεται το ενδεχόμενο επιβολής ημερολογιακού πλαφόν στη χρήση των ακινήτων.

Το παράδειγμα της Βαρκελώνης 

Και στον υπόλοιπο κόσμο, πάντως, υπάρχει έντονος προβληματισμός για την εξέλιξη του Airbnb. Για παράδειγμα, σε ένα από τα πλέον δημοφιλή θέρετρα της Ευρώπης, την Βαρκελώνη, απαγορεύονται πλήρως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις από τον Νοέμβριο του 2028. Ο δήμαρχος της πόλης ευελπιστεί πως θα επιστρέψουν στην αγορά ενοικίασης περίπου 10.000 διαμερίσματα, έτσι ώστε να δοθεί λύση στο στεγαστικό πρόβλημα της πόλης, το οποίο και χαρακτήρισε «το μεγαλύτερο πρόβλημά της».

Όμως, δεν είναι η Βαρκελώνη η πρώτη πόλη που βάζει περιορισμούς. Έχει προηγηθεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο η Νέα Υόρκη, η οποία, μετά από ατελέσφορες προσπάθειες για αποτελεσματική ρύθμιση αυτής της αγοράς, απαγόρευσε πλήρως την ενοικίαση διαμερισμάτων μέσω Airbnb ή οποιασδήποτε άλλης αντίστοιχης πλατφόρμας. Πολύ πριν και από τη Νέα Υόρκη, το 2014, και εν μέσω εκρηκτικής στεγαστικής κρίσης και εξίσου εκρηκτικών αντιδράσεων των κατοίκων, το Βερολίνο επέβαλε αρχικά πλήρη απαγόρευση, την οποία χαλάρωσε κάπως το 2018 διατηρώντας όμως πολύ αυστηρές ρυθμίσεις.

Κι ενώ έπονται ρυθμίσεις σε πολλές τουριστικές περιοχές, έχει επιβληθεί πλήρης απαγόρευση σε ορισμένες περιοχές της Καλιφόρνιας, που δείχνουν πώς μπορούν να είναι τα πράγματα χωρίς το Airbnb. Η Ιρβιν, μια μικρή γραφική πόλη 300.000 κατοίκων στην Καλιφόρνια, έχει απαγορεύσει τις βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων από το 2018 εν μέσω αντιδράσεων των κατοίκων, που διαπίστωσαν πως είχε αναστατωθεί η ζωή στις άλλοτε ήσυχες γειτονιές τους. Σύμφωνα με σχετική μελέτη που εκπόνησε το καλοκαίρι του 2023 η Real Estate Economics, αμέσως μετά την απαγόρευση, τα ενοίκια των περίπου 60.000 ενοικιαζόμενων κατοικιών της πόλης μειώθηκαν τουλάχιστον 3%, κατά μέσον όρο περίπου 114 δολάρια τον μήνα.

Όπως επισήμαναν όμως τόσο οι ερευνητές της Real Estate Economics όσο και άλλοι παρατηρητές της αγοράς στέγης, το ιδιαίτερο στοιχείο με την Ίρβιν ήταν όχι η απαγόρευση, αλλά η αποφασιστικότητά της να την επιβάλει. Γιατί είναι γεγονός ότι πολλές τουριστικές πόλεις έχουν επιβάλει αντίστοιχες απαγορεύσεις, χωρίς, ωστόσο, να τις έχουν πραγματικά εφαρμόσει οι Αρχές με όσα μέσα διαθέτουν.