Σπίτι μου ΙΙ: Tο "λίφτινγκ", οι τράπεζες - Ποιοι ωφελούνται 

Ως θετικές αξιολογούν τις περαιτέρω βελτιώσεις του προγράμματος «Σπίτι μου 2» οι τράπεζες που αφορούν στη διαμόρφωση του εισοδηματικού κριτηρίου μεσοσταθμικά σε βάθος τριετίας και στην άρση του χρονικού περιορισμού των 60 ημερών για την εύρεση επιλέξιμης κατοικίας. Οι δύο αυτές νέες παρεμβάσεις θα μπουν στην ατζέντα των συζητήσεων της ομάδας εργασίας ΥΠΟΙΚ – τραπεζών ώστε να γίνει η παραμετροποίηση και να καθοριστούν οι λεπτομέρειες  και  τον Ιανουάριο να ξεκινήσει η υλοποίηση του προγράμματος που δώσει την ευκαιρία σε 20.000 πολίτες ηλικίας 25-50 ετών να αποκτήσουν δικό τους «κεραμίδι» με χαμηλό επιτόκιο.

Η περαιτέρω διεύρυνση της περιμέτρου των δικαιούχων του προγράμματος «Σπίτι μου 2» με την υιοθέτηση του εισοδηματικού κριτηρίου σε βάθος τριετίας (μεσοσταθμικά) και όχι ενός έτους καθώς πολλά νοικοκυριά αύξησαν το εισόδημα της είναι λογική καθώς δεν θα αποκλειστούν από το πρόγραμμα  εργαζόμενοι για παράδειγμα πήραν αύξηση τον τελευταίο χρόνο και είδαν το ετήσιο εισόδημα τους να περνά τον πήχη του εισοδηματικού κριτηρίου που κυμαίνεται από 20.000 ευρώ για άγαμους – 31.000 ευρώ για μονογονεϊκή οικογένεια (+5.000 ευρώ για κάθε παιδί).   

Κατ’ αρχήν θετικά αποτιμάται και η βελτίωση, σε σχέση με το «Σπίτι μου 1» που αφορά το χρονικό περιθώριο που θα έχει ο εν δυνάμει δικαιούχος για να βρει το ακίνητο/ κατοικία καθώς στην προηγούμενη φάση το περιθώριο των 60 ημερών αποδείχθηκε μικρό με δεδομένη την υψηλή ζήτηση του προγράμματος και την χαμηλή προσφορά επιλέξιμων ακινήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο «Σπίτι μου 1» μόλις 1 στους 4 που είχε πάρει έγκριση βρήκε σπίτι ώστε να ενταχθεί στο πρόγραμμα.  Σύμφωνα με όσα είπε ο πρωθυπουργός, στο νέο πρόγραμμα που η προέγκριση που θα λαμβάνει ο κάθε αιτών στα πρώτα στάδια δεν θα εκπνέει λίγους μήνες αργότερα, αλλά θα ισχύει ως την εξάντληση των διαθέσιμων πόρων του προγράμματος.  Με τον τρόπο δεν θα χρειάζεται η διαδικασία των ενστάσεων και όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν το μέγιστο δυνατό χρονικό περιθώριο ώστε να οριστικοποιήσουν την υπογραφή συμβολαίου για την αγορά σπιτιού.

Αυτό εκτιμάται ότι φρενάρει και μια περαιτέρω αύξηση των τιμών ακινήτων που είναι επιλέξιμα καθώς στην προηγούμενη φάση του προγράμματος  η μεγάλη ζήτηση σε συνδυασμό τα χρονικά περιθώρια που είχαν οι αιτούντες ώστε να βρουν σπίτι «αξιοποιήθηκε» από τους πωλητές ακινήτων που ήταν τουλάχιστον 15ετιας, όπως όριζε το πρόγραμμα.  Ο όρος της παλαιότητας του ακινήτου πάντως, σύμφωνα με τις τράπεζες δεν θα έπρεπε να ισχύει, τουλάχιστον οριζόντια σε όλη τη χώρα. 

Επί του παρόντος πάντως δεν υπάρχουν σημάδια που να δείχνουν ότι οι υποψήφιοι δικαιούχοι έχουν ήδη ξεκινήσει να ψάχνουν ακίνητο, ούτε ότι υπάρχει πάγωμα αιτήσεων προς τις τράπεζες για χορήγηση στεγαστικού δανείου, εν αναμονή του προγράμματος 

Ωστόσο όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές το εν λόγω μέτρο/βελτίωση θα πρέπει να εξειδικευτεί ώστε να είναι σαφές, για παράδειγμα,  ποιος δικαιούχος προηγείται ποιου. Αυτός που πήρε πρώτα την έγκριση ή αυτός που βρήκε πρώτα το ακίνητο;

 Ένα άλλο ζήτημα αφορά τη χρονική ισχύ της τραπεζικής έγκρισης βάσει της πιστοληπτικής  του ικανότητας καθώς μπορεί το πρόγραμμα να επιδοτεί το επιτόκιο ωστόσο το ύψος του δανείου που θα δοθεί δεν μπορεί να είναι ίδιο για όλους τους αιτούντες.  Συνήθως η  πιστοληπτική ικανότητα των δανειοληπτών επαναξιολογείται  μετά από 90 ημέρες καθώς μπορεί να υπάρξουν μεταβολές στην οικονομική του κατάσταση (πχ απώλεια εργασίας, αποπληρωμή άλλου δανείου).  Αυτό ωστόσο, όπως εκτιμάται δεν θα αποτελέσει εμπόδιο για τις τράπεζες που θα πρέπει εντάξουν στα συστήματα τους και τρίτεκνκους και πολύτεκνους καθώς το 75% του δανείου θα είναι άτοκο.

Ενδεικτικό παράδειγμα

Για δάνειο 150.00 ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής 30 έτη και επιτόκιο 4% η μηνιαία δόση διαμορφώνεται σε περίπου 716 ευρώ (χωρίς επιδότηση)

Με την υπαγωγή στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» το επιτόκιο θα διαμορφωθεί στο 2% η μηνιαία δόση στα 554 ευρώ. Αν ωστόσο πρόκειται για τρίτεκνο ή πολύτεκνο η μηναία δόση θα είναι 480 ευρώ δηλαδή 233 ευρώ χαμηλότερη από αυτή που θα πλήρωνε ο δανειολήπτης χωρίς την υπαγωγή του στο πρόγραμμα.