Σημάδια κάμψης της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας από τους δείκτες υψηλής συχνότητας

H κάμψη των δεικτών υψηλής συχνότητας της ελληνικής οικονομίας, με εξαίρεση την πορεία της απασχόλησης, αποτελούν ένα πρώτο καμπανάκι για την πορεία της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας τα επόμενα τρίμηνα, σύμφωνα με τον δείκτη PMI μεταποίησης της S&P Global και τον δείκτη οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ, στοιχεία που επικαλείται η Eurobank Research στο πρόσφατο «7 Ημέρες Οικονομία» για τον Ιούλιο 2022.

Επιδεινώθηκαν οι λειτουργικές συνθήκες της μεταποίησης

Ειδικότερα οι λειτουργικές συνθήκες στον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα επιδεινώθηκαν για πρώτη φορά από τον Φεβρουάριο 2021 και το οικονομικό κλίμα υποχώρησε σε χαμηλό 15 μηνών. Οι εν λόγω επιδόσεις, παρόμοιες με τις αντίστοιχες στην Ευρωζώνη αντανακλούν:

τη σταδιακή διάχυση της διαταραχής της ενεργειακής κρίσης και των γεωπολιτικών εντάσεων στην ελληνική οικονομία και δεύτερον

την προσαρμογή της οικονομίας σε ηπιότερους ρυθμούς μεγέθυνσης μετά την απότομη ανάκαμψη που σημείωσε με το άνοιγμα των κοινωνικών-οικονομικών δραστηριοτήτων το 2ο τρίμηνο 2021.

Βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το 1ο τρίμηνο 2022 ήταν ενισχυμένο κατά 3,0% σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα (0,8% στην Ευρωζώνη).

Μειώθηκε ο δείκτης ΡΜΙ κατά 49,1 μονάδες

Αναλυτικά, ο δείκτης PMI μεταποίησης μειώθηκε στις 49,1 μονάδες τον Ιούλιο 2022 από 51,1 μονάδες τον Ιούνιο 2022. Όπως επισημαίνεται η τελευταία φορά που ο εν λόγω δείκτης είχε τιμή κάτω του ορίου επέκτασης-κάμψης των 50 μονάδων ήταν τον Φεβρουάριο 2021, δηλαδή τον μήνα που πάρθηκαν αυστηρότερα μέτρα κατά τη διάρκεια του 2ου lockdown.

Οι λόγοι επιδείνωσης των λειτουργικών συνθηκών

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της S&P Global, η χειροτέρευση των λειτουργικών συνθηκών στον κλάδο της μεταποίησης στην Ελλάδα προήλθε από τις συνιστώσες της παραγωγής και των νέων παραγγελιών, τα επίπεδα των οποίων λόγω των πληθωριστικών πιέσεων συρρικνώθηκαν με τον ταχύτερο ρυθμό από το τέλος του 2020. Οι μειωμένες ανάγκες παραγωγής και νέων παραγγελιών οδήγησαν σε οριακή αύξηση της απασχόλησης με τον μικρότερο ρυθμό από τον Φεβρουάριο 2021. Επιπρόσθετα, μειώθηκαν οι αγορές εισροών και τα αποθέματα έτοιμων προϊόντων. 

Τα θετικά που αναδεικνύει η έρευνα του ΙΟΒΕ για την μεταποίηση

Τέλος, στην έρευνα του Ιουλίου 2022 καταγράφηκαν και δύο θετικά στοιχεία για τον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα. Το πρώτο αφορά τις προσδοκίες των μελών του πάνελ για τα επίπεδα παραγωγής το επόμενο έτος. Παρότι ήταν κάτω του μακροχρόνιου μέσου όρου, ήταν βελτιωμένες λόγω εκτιμήσεων για μείωση του πληθωρισμού και άνοδο των πωλήσεων. Το δεύτερο αφορά την επιβράδυνση του ρυθμού επιβάρυνσης κόστους με αποτέλεσμα έναν ηπιότερο ρυθμό αύξησης των τιμών πώλησης των κατασκευαστών. Αυτό αντανακλάται και στην πορεία του ΕνΔΤΚ. Σύμφωνα με τις προκαταρτικές εκτιμήσεις της Eurostat για τον πληθωρισμό του Ιουλίου 2022, η ετήσια μεταβολή του ΕνΔΤΚ στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 11,5% (8,9% στην Ευρωζώνη) από 11,6% τον Ιούνιο 2022. Το εν λόγω αποτέλεσμα συνδέεται με την επιβράδυνση του ετήσιου ρυθμού ανόδου των τιμών ενέργειας.

Για πρώτη φορά από τον Ιούνιο 2021 ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα κινήθηκε καθοδικά, έστω και οριακά, από μήνα σε μήνα. Όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 1, ο μηνιαίος ρυθμός μεταβολής του ΕνΔΤΚ τον Ιούλιο 2022 ήταν παρόμοιος με τον αντίστοιχο των προηγούμενων ετών, ενώ για τους μήνες Ιανουάριο με Ιούνιο 2022 ήταν πολύ υψηλότερος με αποτέλεσμα τη συνεχή ενίσχυση του ετήσιου πληθωρισμού. Παρά ταύτα, είναι νωρίς και οι ενδείξεις δεν είναι αρκετές για να ισχυριστεί κάποιος ότι η παρατήρηση του Ιουλίου 2022 θα είναι το σημείο καμπής για την πορεία του πληθωρισμού στην Ελλάδα.

Υποχώρησε ο δείκτης οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ

Πέραν της χειροτέρευσης των λειτουργικών συνθηκών στον τομέα της μεταποίησης στην Ελλάδα τον Ιούλιο 2022, τον ίδιο μήνα ο δείκτης οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ υποχώρησε σε χαμηλό 15 μηνών. Συγκεκριμένα, μειώθηκε στις 101,1 μονάδες από 104,1 μονάδες τον Ιούνιο 2022. Σε ό,τι αφορά τους επί μέρους δείκτες εμπιστοσύνης που συνθέτουν τον δείκτη οικονομικού κλίματος, στη βιομηχανία, τις υπηρεσίες, τους καταναλωτές και τις κατασκευές καταγράφηκε επιδείνωση, ενώ στο λιανικό εμπόριο βελτίωση. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο δείκτης εμπιστοσύνης καταναλωτή ήδη από τον Απρίλιο 2022 κινείται σε χαμηλά 5ετίας, στοιχείο που ίσως ερμηνεύει σε έναν βαθμό τη συρρίκνωση του δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο κατά 4,9% σε μηνιαία βάση και κατά 3,6% σε ετήσια τον Μάιο 2022.

Από που θα προέλθουν οι αντισταθμίσεις

Υπογραμμίζεται ότ, οι τουριστικές εισπράξεις και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης αναμένεται να αντισταθμίσουν σε έναν βαθμό τις ζημίες που δημιουργεί η ενεργειακή κρίση. Στην περίπτωση της Ευρωζώνης, τα αποτελέσματα του 2ου τριμήνου 2022, παρά την πτωτική πορεία των δεικτών PMI μεταποίησης και οικονομικού κλίματος, ήταν καλύτερα του αναμενομένου (0,7% QoQ / 4,0% YoY) κυρίως λόγω των υπηρεσιών, ειδικότερα αυτών που σχετίζονται με τον τουριστικό  τομέα,  που  ευνόησαν ιδιαίτερα τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, κυρίως την Ισπανία (1,1% QoQ) και την Ιταλία (1,0% QoQ).