Σε άνευ προηγουμένου επίπεδο αυξήθηκε το χρέος των φτωχών χωρών

Η Παγκόσμια Τράπεζα υπογράμμισε, τη Δευτέρα,τη θεαματική αύξηση του βάρους του χρέους χωρών με χαμηλά εισοδήματα το 2020, κατά 12%, στα 860 δισεκατομμύρια δολάρια, εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, καλώντας να καταβληθούν επειγόντως προσπάθειες για να μειωθεί.

Ο πρόεδρος του διεθνούς χρηματοπιστωτικού θεσμού της Ουάσινγκτον, ο Ντέιβιντ Μαλπάς, εξήγησε σε δημοσιογράφους ότι η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που τιτλοφορήθηκε International Debt Statistics 2022 («Στατιστικές για το Διεθνές Χρέος 2022») καταγράφει δραματική αύξηση του χρέους των κρατών με μεσαία και χαμηλά εισοδήματα· ζήτησε να υιοθετηθεί «συνολική προσέγγιση» για να βοηθηθούν οι χώρες αυτές προκειμένου τα χρέη τους να γίνουν βιώσιμα.

«Χρειαζόμαστε συνολική προσέγγιση στο πρόβλημα του χρέους, που θα συμπεριλαμβάνει απομείωση χρεών, αμεσότερες αναδιαρθρώσεις, αυξημένη διαφάνεια», αναφέρει ανακοίνωση Τύπου της Παγκόσμιας Τράπεζας που συνοδεύει την έκθεση και υπογράφεται από τον κ. Μαλπάς.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του θεσμού, οι μισές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου αντιμετωπίζουν ήδη οξύ πρόβλημα ως προς την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους τους ή κινδυνεύουν να το αντιμετωπίσουν.

Πρόσθεσε ότι το να γίνει βιώσιμο το χρέος των χωρών αυτών είναι απαραίτητο ώστε να μπορέσουν να επιτύχουν οικονομική ανάκαμψη και μείωση της φτώχειας.

Κατά την έκθεση, το εξωτερικό χρέος των κρατών με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα μαζί αυξήθηκε κατά 5,3% το 2020 στα 8,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, πλήττοντας χώρες σε όλο τον κόσμο.

Το κείμενο υπογραμμίζει ότι το εξωτερικό χρέος αυξήθηκε ταχύτερα από το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕγχΠ) καθώς και από τις εξαγωγές, με τον λόγο χρέους προς ΑΕγχΠ, εξαιρουμένης της Κίνας, να αυξάνεται κατά 5% στο 42% το 2020, ενώ ο λόγος χρέους προς εξαγωγές μεγεθύνθηκε αλματωδώς, στο 154%, από 126% το 2019.

Ο κ. Μαλπάς επισήμανε ότι χρειάζεται επειγόντως να εξεταστούν αναπροσαρμογές χρεών, με δεδομένο ότι τερματίζεται στα τέλη της χρονιάς η Πρωτοβουλία για την Αναστολή της Εξυπηρέτησης του Χρέους (Debt Service Suspension Initiative, DSSI) της G20, που προσέφερε στις φτωχότερες χώρες ανακούφιση από την καταβολή τοκοχρεολυσίων.

Η G20 και η Λέσχη του Παρισιού –οι βασικοί πιστωτές του λεγόμενου επίσημου τομέα– ανακοίνωσαν άλλη μια πρωτοβουλία, το λεγόμενο Κοινό Πλαίσιο για τις Δανειακές Ρυθμίσεις Πέραν της DSSI, για την αναδιάρθρωση μη βιώσιμων χρεών, αλλά μόλις τρία κράτη –η Αιθιοπία, το Τσαντ και η Ζάμπια– έχουν ενταχθεί σ’ αυτό ως αυτό το στάδιο.

Σύμφωνα με τον κ. Μαλπάς, περαιτέρω αναστολές της εξυπηρέτησης του χρέους θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο Πλαίσιο αυτό, αλλά χρειάζεται δουλειά για να εξασφαλιστεί η συμμετοχή πιστωτών του ιδιωτικού τομέα, που μέχρι σήμερα διστάζουν ή αποφεύγουν να εμπλακούν σε τέτοια εγχειρήματα.

Κατά την έκθεση, οι καθαρές ροές από πολυμερείς οργανισμούς προς χώρες με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα αυξήθηκαν στα 117 δισεκ. δολάρια το 2020, στο υψηλότερο επίπεδο της δεκαετίας. Ο καθαρός δανεισμός προς χώρες με χαμηλότερα εισοδήματα αυξήθηκε κατά 25% στα 71 δισεκατομμύρια δολάρια, επίσης στο υψηλότερο επίπεδο της δεκαετίας, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) να χορηγεί 42 δισεκ. και ακόμη 10 δισεκ. να προέρχονται από διμερείς δανειακές συμβάσεις.

Η Κάρμεν Ράινχαρτ, επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, προειδοποίησε ότι οι προκλήσεις για τις χώρες με μεγάλα χρέη θα καταστεί ακόμη πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν καθώς τα επιτόκια θα αυξάνονται.

«Ο κόσμος πρέπει να σκεφτεί τι θα πρέπει να κάνει μετά την 1η Ιανουαρίου», τόνισε ο Ντέιβιντ Μαλπάς απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης για την παρουσίαση της έκθεσης. Διότι «ο κίνδυνος είναι τώρα πολλές χώρες να βγουν από την κρίση της πανδημίας του νέου κορωνοϊού με πρόβλημα μεγάλης υπερχρέωσης, που μπορεί να τους πάρει χρόνια για να διαχειριστούν», προειδοποίησε.