Πόσα και που πληρώνουμε με κάρτες

Οι εκτιμήσεις για τη συναλλακτική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των τριών lockdown το 2020 επιβεβαιώνονται, σύμφωνα με στοιχεία παρουσιάσεων από φορείς και τραπεζικά ιδρύματα το τελευταίο διάστημα.

Από τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Capital.gr προκύπτει ότι αύξηση των συναλλαγών με πλαστικό χρήμα είτε για αγορές σε καταστήματα είτε μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου. Όμως, η μέση αξία συναλλαγών εμφανίζεται μειωμένη σε σχέση με το 2019. 

Μικρά ποσά με κάρτες, μεγάλα με μετρητά

Όπως ανέφεραν στελέχη της αγοράς, κατά τη διάρκεια του 2020 και της πανδημίας κυριάρχησαν οι ανέπαφες συναλλαγές, δηλαδή για ποσά μέχρι 50 ευρώ. Η χρήση καρτών ήταν κυρίαρχη για μικρές συναλλαγές, όπως διόδια, περίπτερα, κλπ. Σε αυτό συνέβαλε, τουλάχιστον κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας ο φόβος για μετάδοση του ιού μέσω των μετρητών. Αυτό, όμως, δεν χαρακτήρισε όλη τη χρονιά, καθώς στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος δείχνουν ότι το ρευστό εκτός τραπεζικού συστήματος αυξήθηκε το 2020 κατά 3,3 δισ. ευρώ. Μελέτη της ΕΚΤ και εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι η αύξηση των μετρητών κατά την πανδημία και τα lockdown προήλθε από αβεβαιότητα, αλλά και από μία "γκρίζα αγορά” λόγω κλειστών καταστημάτων (πώληση προϊόντων με κατεβασμένα ρολά), καταχρηστικές συμπεριφορές με τα μέτρα στήριξης (μη έκδοση αποδείξεων για να σημειωθεί μείωση τζίρου) κ.α. Έτσι, οι αγορές μικρής αξίας γίνονταν συνήθως με κάρτες και μάλιστα με χρεωστικές και ανέπαφα, ενώ μεγαλύτερα ποσά πληρώνονταν με μετρητά ή μέσω ebanking. 

Πλαστικό χρήμα

H συνολική αξία των συναλλαγών με κάρτες το 2020 παρουσίασε αύξηση 13% και ανήλθε σε 34 δισ. ευρώ από 30 δισ. ευρώ το 2019. Η άνοδος αυτή προέκυψε παρά τη μείωση της αξίας της μέσης συναλλαγής σε 32,2 ευρώ από 34,4 ευρώ το 2019. Όμως, ο αριθμός συναλλαγών αυξήθηκε κατά 26% (από 0,9 δισ. σε 1,1 δισ. συναλλαγές) το 2021. Για το λόγο αυτό παρατηρήθηκε τελικά η συνολική αύξηση του τζίρου με κάρτες, παρά τη μείωση της μέσης αξίας της συναλλαγής.

Σε ό,τι αφορά στο ηλεκτρονικό εμπόριο, αυτό συνέχισε την ανοδική πορεία και οι συνολικές αγορές μέσω ecommerce εφτασε τα 4 δισ. ευρώ από 3,6 δισ. το 2019.

Όσον αφορά στις προτιμήσεις των καταναλωτών, αυτές επιβεβαιώνουν τη συνεχή μείωση της χρήσης πιστωτικών καρτών και των ΑΤΜ, σε όφελος των χρεωστικών καρτών και των ανέπαφων συναλλαγών.

Η συμμετοχή των πιστωτικών καρτών στις αγορές σε καταστήματα και ηλεκτρονικό εμπόριο μειώθηκε το 2020 στο 16% από 20% το 2019 και από 50% το 2015.. Οι αναλήψεις μετρητών σε όρους αξίας από ATM μειώθηκαν κατά 4%. Οι ανέπαφες συναλλαγές σημείωσαν εκρηκτική άνοδο και από 73% (ποσοστό ανέπαφων στο σύνολο του πλήθους των συναλλαγών σε φυσικά τερματικά το 2019) έφτασαν στο 92% στα τέλη του. Η συμμετοχή των ανέπαφων συναλλαγών διατηρείται στα ίδια επίπεδα ακόμα και σήμερα, σύμφωνα με πηγές τραπεζών και εμπόρων