Πώς η Κρητική επιχειρηματικότητα μπορεί να συμβάλλει πρακτικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις

Πράσινες πόλεις, βιώσιμη ανάπτυξη, εξοικονόμηση ενέργειας, μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος δεν είναι κενές περιεχομένου, πολιτικά ρηχές και επιχειρηματικά αδιάφορες έννοιες.

Το ερώτημα είναι, πώς αυτές ενσωματώνονται ουσιαστικά στην καθημερινότητα και στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον;
Ένα ερώτημα στο οποίο απαντούν δήμοι της χώρας με όραμα και τεχνοκρατική προσέγγιση ουσίας.
Απαντούν επίσης και εταιρείες με ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων.

Ένα μεγάλο και πρωτοποριακό έργο βιώσιμης ανάπτυξης στην Ελλάδα έχει μπει σε τροχιά υλοποίησης στο Δήμο Αγίων Αναργύρων – Καματερού στην Αττική. Είναι το πρώτο έργο στην Ελλάδα στο οποίο γίνεται εφαρμογή εξελιγμένων βιώσιμων προϊόντων πεζοδρόμησης με εφαρμογή κυβόλιθων και πλακών από σκυρόδεμα με ενσωματωμένες «ψυχρές» και «φωτοκαταλυτικές» ιδιότητες στη μάζα του υλικού και όχι ως προϊόν επίπασης ή επάλειψης όπως έως σήμερα εφαρμόζεται και «προβλέπεται» στα συμβατικά τεύχη δημοπράτησης των δημοσίων έργων. 

Η τεχνική υπηρεσία του συγκεκριμένου δήμου, έξυπνα και διορατικά «σκεπτόμενη», αποφάσισε να ενσωματώσει τη συγκεκριμένη τεχνολογία σε έργα της, καθώς παρουσιάζει πολλά και σημαντικά οφέλη όπως εξοικονόμηση ενέργειας, περιορισμό εκπομπών CO2, μείωση του φαινομένου θερμικής αστικής νησίδας αλλά κυρίως, συνεχή αποδόμηση αέριων ρύπων και καυσαερίων αυτοκινήτων.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό - σε μια χώρα που η συντήρηση και καθαρισμός των δημοσίων χώρων αποτελούν «πονοκέφαλο» - το γεγονός ότι η τεχνολογία αυτή παρουσιάζει αυτοκαθαριζόμενες ιδιότητες! 

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα προηγμένα δομικά προϊόντα πλακοστρώσεων που χρησιμοποιούνται στο έργο αυτό είναι «καρπός» της συνεργασίας δυο Κρητικών εταιρειών με έδρα στο Ηράκλειο!

Η Τσιμεντοδομή ΑΕ ξεκίνησε το 2011 τις δοκιμές για την ενσωμάτωση της συγκεκριμένης τεχνολογίας στα προϊόντα της. Από το 2018, σε συνεργασία με την PCN Materials, εταιρεία τεχνοβλαστό του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), ανάπτυξε και ξεκίνησε την παραγωγή των εξελιγμένων προϊόντων της σειράς EcoActive® που περιέχουν, ενσωματωμένα στη μάζα τους «φωτοκαταλυτικά» υλικά.

Έτσι, τα προϊόντα αυτά, απορροφούν φωτεινή ενέργεια από τον ήλιο και παράγουν ελεύθερες ρίζες οξυγόνου οι οποίες δεσμεύουν τους αέριους ρύπους NO, NOx καθαρίζοντας την ατμόσφαιρα!
Επιπλέον, παρουσιάζουν αυτοκαθαριζόμενες ιδιότητες εμποδίζοντας την προσκόλληση των ρύπων στην επιφάνεια τους, καθιστώντας εύκολη την απομάκρυνση τους με καθαρό νεράκι!

Η τεχνολογία των «ψυχρών» υλικών δεν είναι νέα. Έχει κάνει την εμφάνιση της τα τελευταία χρόνια με αρκετές εφαρμογές στον Ελλαδικό χώρο και σε διάφορους δήμους στην Κρήτη (δήμος Αρχανών – Αστερουσίων, Δήμος Μαλεβιζίου, δήμος Ρεθύμνου, δήμος Χανίων, κλπ.) με εφαρμογή της σειράς προϊόντων CoolPave® & CoolMat®. 

Φυσικά για να είναι η τεχνολογία αυτή αποτελεσματική στη μείωση του φαινομένου της θερμικής αστικής νησίδας, βασική προϋπόθεση είναι η καλή συντήρηση ώστε να διατηρούνται οι επιφάνειες καθαρές για να έχουν τη απόδοση που υπόσχονται.
Την ουσιαστική αυτή προϋπόθεση, έρχεται να καλύψει η τεχνολογία της φωτοκατάλυσης με αυτοκαθαριζόμενα υλικά που επιπλέον διασπούν τους αέριους ρύπους και συμβάλλουν σε μια καθαρότερη ατμόσφαιρα!

Αν και ούτε η τεχνολογία της φωτοκατάλυσης είναι νέα, σήμερα έχει πλέον πολλές εφαρμογές και δυνατότητα προσδιορισμού της με μετρήσιμους δείκτες καθώς, ως γνωστόν, «ποιότητα που δεν μετράται, δεν είναι ποιότητα».
Η τεχνολογία αυτή παρουσίασε ιδιαίτερη ανάπτυξη τη δεκαετία του 1970, σε χώρες με υψηλά ποσοστά περιβαλλοντικής ρύπανσης, όπως η Ιαπωνία. Στην Ευρώπη έχουν υλοποιηθεί αρκετά έργα με φωτοκαταλυτικούς κυβόλιθους από σκυρόδεμα σε χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Γερμανία , η Πολωνία, κλπ.
Ενδεικτικά, στην περιοχή Amerikalei / Italielei στη Αμβέρσα, στο Borgo Palazzo Street του Μπέργκαμο, στο Settemetri Street της Ρώμης, στο καθεδρικό Lambruschini School στη Ρώμη, στο Maharishi Sathyananda Yoga Academy στη Μπρέσια, στο  Montichiarello Sports Center στο Montichiari.
Αρχιτεκτονικά έργα η ομορφιά των οποίων διατηρείται χάρη στις αυτοκαθαριζόμενες ιδιότητες του φωτοκαταλυτικού σκυροδέματος, είναι - μεταξύ άλλων - οι τρούλοι της εκκλησίας Misericordia στη Ρώμη, η νέα έδρα της Air France στο αεροδρόμιο Charles de Gaulle του Παρισιού, η πόλη της μουσικής και καλών τεχνών στο Chambéry, το Hôtel de Police στο Bordeaux, το Saint John’s Court Montecarlo Bay residence στο πριγκιπάτο του Monaco, στο NeckarPark της Στουτγκαρδης.
Σήμερα η τεχνολογία αυτή εφαρμόζεται σε συστήματα καθαρισμού νερού αλλά και παραγωγής υδρογόνου από ηλεκτρόλυση του νερού, με φωτεινή ενέργεια για τη χρήση του ως καθαρό εναλλακτικό καύσιμο.

Φυσικά, το «ουδείς προφήτης στον τόπο του» έρχεται και εδώ να επιβεβαιώσει τον κανόνα: στο Ηράκλειο, την έδρα των συγκεκριμένων εταιρειών όπως και του ΙΤΕ, όπου έχουν παρουσιαστεί τα καινοτόμα αυτά προϊόντα (Innodays 2022), η αρμόδια Τεχνική Υπηρεσία συνεχίζει να επιλέγει για τα έργα του Δήμου εισαγόμενα προϊόντα που δεν προάγουν την καινοτομία ούτε φυσικά την τοπική οικονομία βοηθούν. 

Το γεγονός αυτό ωστόσο δεν λειτουργεί ανασταλτικά για την Τσιμεντοδομή, που εκτός των απαραίτητων τυπικών εργαστηριακών μετρήσεων και τον έλεγχο της παραγωγής, προχωρά ακόμα παραπέρα: στην in situ παρακολούθηση των επιδόσεων των προϊόντων της EcoActive® μετά την εφαρμογή και χρήση τους, για την επιβεβαίωση της καταλληλόλητας και αποτελεσματικότητας τους με μετρήσεις!
Έτσι, από την ανάλυση των δεδομένων, εξάγονται χρήσιμα και δυνητικά αξιοποιήσιμα συμπεράσματα για τη συνεχή βελτίωση των οδηγιών εφαρμογής, τοποθέτησης και καλής χρήσης των προηγμένων αυτών προϊόντων.

Ενδεικτικές είναι οι παρακάτω φωτογραφίες θερμικής απεικόνισης από το έργο στο δήμο Αγίων Αναργύρων - Καματερού όπου συγκρίνονται οι θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ των προϊόντων Cool EcoActive® και των λοιπών γειτονικών στοιχείων πεζοδρόμησης (EcoActive® κυβόλιθοι πεζοδρομίου γκρι χρώματος συγκριτικά με συμβατικούς κεραμιδί κυβόλιθους χώρων στάθμευσης και ασφαλτοστρωμένων οδών).
Επίσης, είναι εμφανής ποιοτικά η καθαρότητα των Cool EcoActive® προϊόντων σε σχέση με τα γειτονικά τους στοιχεία επίστρωσης, ως αποτέλεσμα της φωτοκατάλυσης.




Στα επόμενα «βιώσιμα» βήματα της Τσιμεντοδομή Α.Ε. περιλαμβάνονται,  σε συνεργασία και με ερευνητές και ακαδημαϊκούς Ελληνικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων αλλά και ερευνητών αντίστοιχων έργων του εξωτερικού, η ανάπτυξη συστημάτων επιτόπιων μετρήσεων της αποδόμησης ρύπων και ποσοτικά. 
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη και άλλων καινοτόμων προϊόντων όπως η σειρά EcoDrain®, χτίζουν λιθαράκι λιθαράκι το όραμα της βιοκλιματικά βιώσιμης και περιβαλλοντικά ενεργής πόλης!