Πληθωρισμός και πανδημία φέρνουν την ΕΚΤ σε κρίσιμο σταυροδρόμι

Δύσκολες αποφάσεις, οι οποίες μάλιστα αφορούν άμεσα και την Ελλάδα, καλείται να λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία συνεδριάζει σήμερα για να καθορίσει τη νομισματική της πολιτική εν μέσω της ανόδου των τιμών αλλά και των συνεχιζόμενων προκλήσεων στην οικονομία της ευρωζώνης λόγω της πανδημίας. Οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται από την πρόεδρο Κριστίν Λαγκάρντ στις 2.45 το μεσημέρι, ενώ αμέσως μετά θα ακολουθήσει και συνέντευξη Τύπου.

Όλες τις προηγούμενες ημέρες και μετά τη νέα αύξηση στον πληθωρισμό, είχε δημιουργηθεί ο προσδοκία στις αγορές ότι η Κριστίν Λαγκάρντ και τα υπόλοιπα μέλη της ΕΚΤ μπορεί να μειώσει τις μηνιαίες αγορές κρατικών ομολόγων. Μια τέτοια κίνηση θα είχε σημαντικό αντίκτυπο για την Ελλάδα η οποία βασίζεται σημαντικά στην ΕΚΤ για τις αγορές των κρατικών ομολόγων της καθώς η επενδυτική της βαθμίδα δεν είναι ακόμη επαρκής για να προσελκύει μεγάλες τέτοιες αγορές από ξένους θεσμικούς επενδυτές. Το στοίχημα είναι μεγάλο, καθώς ακόμη και μέσα στην ΕΚΤ υπάρχουν διαφορετικά στρατόπεδα, κυρίως μετάξύ Βορρά και Νότου, που υποστηρίζουν λιγότερο ή περισσότερο χαλαρή νομισματική πολιτική.

Ο πληθωρισμός

Στις τελευταίες της προβλέψεις η Eurostat εκτιμά πλέον ότι ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ έφτασε τον Αύγουστο στο 3%, από 2,2% τον Ιούλιο, ενώ η ΕΚΤ θέτει σαν στόχο να διατηρείται η αύξηση των τιμών στα επίπεδα του 2%. Το μεγάλο ερώτημα είναι όμως κατά πόσον η αύξηση αυτή είναι προσωρινή λόγω ιδιόμορφων συνθηκών της πανδημίας, ή πιο μόνιμη και μπορεί να προκαλέσει υπερθέρμανση στην οικονομία με ανυπολόγιστες συνέπειες.

Οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg εξέφρασαν την εκτίμηση πως η ΕΚΤ θα αρχίσει να πατάει φρένο το τέταρτο τρίμηνο του 2021 στις έκτακτες αυτές αγορές που γίνονται στα πλαίσια του προγράμματος αντιμετώπισης της πανδημίας (PEPP) και ότι μπορεί να μην εξαντλήσει όλο το ποσό των αγορών ύψους 1,85 τρις ευρώ μέχρι το αναμενόμενο τέλος του προγράμματος το πρώτο τρίμηνο του 2022. Οι ίδιες προβλέψεις αναφέρουν ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί να μειώσει το ρυθμό αγοράς ομολόγων από τα 80 δισ. ευρώ το Σεπτέμβριο σε περίπου 50 δισ. ευρώ έως το Μάρτιο. Προς τα τέλη του έτους αναμένεται επίσης απόφαση για το εάν και πότε θα τερματιστεί το σχετικό πρόγραμμα.

Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει προειδοποιήσει στο παρελθόν ότι η κεντρική τράπεζα δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσει όλο το ποσό που έχει στη διάθεσή της, φτάνει το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη να διατηρηθεί σε χαμηλά επίπεδα. Η ίδια βέβαια έχει αναφέρει ότι η ΕΚΤ έχει βάλει στο μικροσκόπιο την πορεία του πληθωρισμού για να δει εάν η αύξηση των τιμών είναι προσωρινή, κάτι πολύ πιθανό, όπως είπε, ή πιο μόνιμη, αφήνοντας ανοικτό κάθε ενδεχόμενο.

Αμετάβλητα τα επιτόκια

Όλοι πάντως περιμένουν ότι τα επιτόκια δανεισμού σε ευρώ που βρίσκονται σήμερα σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα θα παραμείνουν αμετάβλητα τουλάχιστον έως το 2023, όπως έχει δώσει άλλωστε σήμα η ΕΚΤ ακολουθώντας το προσφιλές της εργαλείο δημιουργίας προσδοκιών στις αγορές (το λεγόμενο “forward guidance”). Επίσης δεν αναμένεται να γίνουν αλλαγές τους επόμενους μήνες σα παλαιότερο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που τρέχει ακόμη. 

Το μήνυμα Στουρνάρα

Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας έχει στείλει ξεκάθαρο μήνυμα ότι η ΕΚΤ δεν θα πρέπει να υπερερμηνεύσει την άνοδο του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, απηχώντας τις απόψεις και της Λαγκάρντ. «Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, το πρόσφατο άλμα στον πληθωρισμό οφείλεται σε προσωρινούς παράγοντες που σχετίζονται με διάφορους περιορισμούς από την πλευρά της προσφοράς οι οποίοι έχουν δημιουργηθεί λόγω της πανδημίας», όπως είπε μιλώντας στο Bloomberg.

Το μέλος της ΕΚΤ και κεντρικός τραπεζίτης της Αυστρίας Ρόμπερτ Χόλτσμαν από την πλευρά του προειδοποίησε ενόψει της σημερινής συνεδρίασης ότι η κεντρική τράπεζα μπορεί να επιλέξει ομαλοποίηση της πολιτικής της «νωρίτερα από όσο περιμένουν οι περισσότεροι ειδικοί των αγορών».