Οι ανατιμήσεις μείωσαν τις πωλήσεις γαλακτοκομικών

Κατάρρευση της αγοράς γαλακτοκομικών προκάλεσε η αλματώδης αύξηση των τιμών, ενώ την ίδια ώρα δεν είναι ορατή η αποκλιμάκωση των τιμών, παρά τις πιέσεις που ασκεί η γαλακτοβιομηχανία για μείωση των τιμών παραγωγού. Οι τελευταίοι, άλλωστε, παρά τις σημαντικές αυξήσεις στις τιμές που έλαβαν το 2022 δεν μπόρεσαν σε σημαντικό ποσοστό να ανταποκριθούν στο εξαιρετικά αυξημένο κόστος παραγωγής, λόγω των εκρηκτικών ανατιμήσεων σε ζωοτροφές και ενέργεια, με συνέπεια να παραδώσουν λιγότερες ποσότητες γάλακτος και αρκετοί να οδηγήσουν τα ζώα της εκτροφής τους στη σφαγή.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών IRI, που παρουσιάζει η «Καθημερινή», οι πωλήσεις λευκού γάλακτος, συμπεριλαμβανομένων και των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, διαμορφώθηκαν το 2022 σε 313,34 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 5,5%, με τον όγκο πωλήσεων, όμως, την ίδια ώρα να υποχωρεί κατά 6,4%, καθώς η μέση τιμή ανά λίτρο αυξήθηκε κατά 12,8%, σε 1,57 ευρώ από 1,39 ευρώ το 2021. Ανάλογη είναι η εικόνα που επικράτησε και στην κατηγορία του γιαουρτιού, καθώς ο τζίρος διαμορφώθηκε σε περίπου 263 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 5,2% σε σύγκριση με το 2021, όμως ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 6%. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεσοσταθμικά οι τιμές στο γιαούρτι αυξήθηκαν κατά 11,8%, με την τιμή ανά κιλό να διαμορφώνεται το 2022 σε 4,46 ευρώ από 3,99 ευρώ το 2021.

Εκεί, πάντως, που οι τιμές έσπασαν όλα τα ρεκόρ ήταν στα τυριά, με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις να παρατηρούνται στη φέτα και να ξεπερνούν το 22%! Για να αντιληφθεί κάποιος καλύτερα τι συμβαίνει στην κατηγορία των τυριών, η τιμή του «λευκού» τυριού έφθασε να είναι το 2022 υψηλότερη από αυτήν που είχε η φέτα το 2021. Ετσι, ενώ ένα κιλό φέτα είχε το 2021 μέση τιμή 8,06 ευρώ, το 2022 έφθασε τα 9,85 ευρώ, ενώ η μέση τιμή του «λευκού» τυριού διαμορφώθηκε το 2022 σε 9,33 ευρώ/κιλό από 7,92 ευρώ/κιλό το 2021, καταγράφοντας επίσης εκρηκτική αύξηση, της τάξης του 17,8%. Αμφότερες οι κατηγορίες είχαν μείωση του όγκου πωλήσεων, με αυτή στη φέτα να είναι διπλάσια αυτής που καταγράφηκε στις πωλήσεις «λευκού» τυριού (8,8% έναντι 4,4%), με τους καταναλωτές προφανώς να αναζητούν φθηνότερες λύσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, η συνολική αξία πωλήσεων των τυριών στα σούπερ μάρκετ διαμορφώθηκε το 2022 σε 850,08 εκατ. ευρώ, ενισχυμένη κατά 11,4% σε σύγκριση με το 2021, με τον όγκο πωλήσεων συνολικά να υποχωρεί κατά 5,1%. Η μεγαλύτερη μείωση όγκου πωλήσεων καταγράφηκε στη γραβιέρα, 11,4%, κάτι που σχετίζεται άμεσα με το γεγονός ότι πρόκειται για την κατηγορία με τη μεγαλύτερη μέση τιμή, στα 12,77 ευρώ/κιλό από 11,02 ευρώ/κιλό το 2021. Αξίζει να σημειωθεί ότι η γραβιέρα και συγκεκριμένα η γραβιέρα Νάξου και η γραβιέρα Κρήτης βρέθηκαν στο επίκεντρο το 2022, καθώς παρατηρήθηκαν ελλείψεις στα δύο συγκεκριμένα προϊόντα την άνοιξη και το φθινόπωρο αντιστοίχως, λόγω μειωμένης πρώτης ύλης. Στην πρώτη περίπτωση αρκετοί ήταν οι κτηνοτρόφοι που οδήγησαν τα ζώα τους στη σφαγή, καθώς δεν μπορούσαν να καλύψουν το αυξημένο κόστος εκτροφής, ενώ στη δεύτερη περίπτωση η έλλειψη οφειλόταν στη δέσμευση μεγάλων ποσοτήτων πρόβειου γάλακτος από μεγάλες βιομηχανίες γάλακτος για τις δικές τους ανάγκες, που έδωσαν υψηλότερες τιμές, με συνέπεια οι μικρότερες μονάδες να μη βρίσκουν πρώτη ύλη σε τιμή που να μπορούσαν να καλύψουν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, το 2022 παραδόθηκαν 640.530 τόνοι αγελαδινού γάλακτος, ποσότητα λιγότερη κατά 4,1% σε σύγκριση με το 2021. Μάλιστα, οι παραγωγοί που παρέδωσαν γάλα το 2022 ήταν 2.217 έναντι 2.355 το 2021, λιγότεροι δηλαδή κατά 6% περίπου. Από την άλλη, οι τιμές παραγωγού αυξήθηκαν στο αγελαδινό γάλα κατά 31,12% κατά μέσον όρο, φθάνοντας στα 52 ευρώ/κιλό, τιμή ρεκόρ τουλάχιστον των τελευταίων 10 ετών. Η ποσότητα πρόβειου γάλακτος που παραδόθηκε το 2022 ήταν τελικά μεγαλύτερη σε σύγκριση με το 2021 κι έφθασε τους 713.851 τόνους από 710.328 τόνους το 2020. Πάντως, ο αριθμός των παραγωγών μειώθηκε στους 40.140 από 40.667 το 2021. Η μέση τιμή του πρόβειου γάλακτος «απογειώθηκε», καθώς διαμορφώθηκε σε 1,25 ευρώ/λίτρο προκαλώντας τις πολύ μεγάλες αυξήσεις στη φέτα, αλλά και σε πολλά ακόμη είδη εγχώριων τυριών για την παρασκευή των οποίων χρησιμοποιείται πρόβειο γάλα. Κατά 28,61% αυξήθηκε η μέση τιμή του γίδινου γάλακτος, συμβάλλοντας και αυτό στις μεγάλες ανατιμήσεις των τυριών.