Ο χάρτης των 1.047 φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων

Φόρους που αγγίζουν τα 12,9 δισ. ευρώ γλίτωσαν φέτος εκατομμύρια φορολογούμενοι και επιχειρήσεις μέσω 1.047 φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων που εφαρμόζονται στη φορολογία εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ, τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τις γονικές παροχές, τις κληρονομιές, τον ΦΠΑ και τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης.

Η ακτινογραφία των φοροαπαλλαγών αποτυπώνεται στον ειδικό τόμο που συνοδεύει τον προϋπολογισμό του 2023 και δείχνει ότι την τελευταία τριετία στη λίστα των απαλλαγών και εκπτώσεων έχουν προστεθεί 225 νέες ρυθμίσεις με το συνολικό κόστος για τον προϋπολογισμό να έχει αυξηθεί κατά 3,92 δις. ευρώ καθώς από 8,96 δις. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2019 έφθασε σε 12,88 δισ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2022.

Η αύξηση αυτή οφείλεται στις ενισχύσεις που χορηγήθηκαν την περίοδο της πανδημίας για τη στήριξη των εργαζόμενων, επαγγελματιών, επιχειρήσεων και ιδιοκτητών ακινήτων (αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, απαλλαγή από την εισφορά αλληλεγγύης, «κουρεμένα» ενοίκια και τεκμήρια, επιστρεπτέες προκαταβολές) καθώς και στις νέες φοροελαφρύνσεις που ενεργοποιήθηκαν όπως η αύξηση του αφορολόγητου ορίου για τις γονικές παροχές στα 800.000 ευρώ, οι μειώσεις φόρου στα εισοδήματα μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, οι απαλλαγές από το τέλος επιτηδεύματος, εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ κ.α.

Αναλυτικότερα η λίστα με τις 10 βασικότερες κατηγορίες φοροαπαλλαγών έχει ως εξής:

1.    Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων καταγράφονται 231 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν πάνω από 5 δισ. στον προϋπολογισμό με τον αριθμό των ωφελούμενων νοικοκυριών ανέρχεται σε 7.008.909. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι οι μειώσεις φόρου ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (χωρίς ή με εξαρτώμενα τέκνα) για 827.515 μισθωτούς, συνταξιούχους, κατ΄επάγγελμα αγρότες  οι οποίοι γλίτωσαν την πληρωμή φόρου ύψους 3,81 δις.  ευρώ και οι απαλλαγές για εισοδήματα αλλά και για έκτακτες αμοιβές/αποζημιώσεις/επιχορηγήσεις/οικονομικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν στα πλαίσια της πανδημίας με το κόστος τους να ανέρχεται σε 1,04 δις. ευρώ και να ωφελούνται 2.356.503 φορολογούμενοι.

2.    Στη φορολογία εισοδήματος των επιχειρήσεων υπάρχουν 200 φοροαπαλλαγές με κόστος 1,3 δισ. ευρώ. Κερδισμένες είναι 53.021 επιχειρήσεις.

3.    Στη φορολογία κεφαλαίου (ΕΝΦΙΑ, ΕΦΑ, κληρονομιές, γονικές παροχές, δωρεές, μεταβιβάσεις κ.λπ.) υπάρχουν 129 απαλλαγές με κόστος 3,8 δις. ευρώ στα κρατικά ταμεία από 4,2 δισ. ευρώ το 2021. Ειδικά οι απαλλαγές στον ΕΝΦΙΑ ανέρχονται σε 84 εκατ. ευρώ και κάνουν χρήση 5.044.977 φορολογούμενοι, στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων  (ΕΦΑ) το ύψος των απαλλαγών για 8.499 ιδιοκτήτες φθάνει τα 3,7 δισ. ευρώ, στις μεταβιβάσεις το κόστος ανέρχεται σε 84,8 εκατ. με 28.667 φορολογούμενους να αξιοποιούν την απαλλαγή που δίνεται για την αγορά πρώτης κατοικίας.

4.    Στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας οι φοροαπαλλαγές εντοπίζονται σε   85 περιπτώσεις και κοστίζουν στον κρατικό προϋπολογισμό 854 εκατ. ευρώ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα απαλλαγής είναι ο υπερμειωμένος συντελεστής 6% που επιβάλλεται σε φάρμακα και βιβλία, καθώς και η απαλλαγή από τον ΦΠΑ των ταχυδρομικών υπηρεσιών.

5.    Στο τέλος ταξινόμησης οχημάτων υπάρχουν 25 φοροαπαλλαγές που αφαιρούν εισπράξεις 121 εκατ. ευρώ. Απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης, μερική ή ολική, έχουν τα νοσοκομεία, οι πολύτεκνοι, οι φορολογούμενοι με τρία παιδιά, οι ξένες διπλωματικές υπηρεσίες και οι κάτοχοι υβριδικών – ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

6.    Στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, που στερούν από τον προϋπολογισμό 1,1 δισ. ευρώ καταγράφονται 44 απαλλαγές. Οι εκπτώσεις στα ενεργειακά προϊόντα ανέρχονται σε 589,6 εκατ. ευρώ ενώ σε ανάλογα επίπεδα κυμαίνεται το κόστος στην αιθυλική αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά ( 580,4 εκατ. ευρώ). Επίσης οι εκπτώσεις στο φόρο κατανάλωσης καφέ ξεπερνούν τα 540.000 ευρώ.

7.     Στα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων υπάρχουν 28 απαλλαγές που κοστίζουν 11,8 εκατ. ευρώ.

8.    Στα τέλη χαρτοσήμου καταγράφονται 76 απαλλαγές συνολικού κόστους 73 εκατ. ευρώ.

9.    Στον φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου υφίστανται 19 φοροαπαλλαγές, που κοστίζουν 17 εκατ. ευρώ.

10.  Στον φόρο ασφαλίστρων υπάρχουν 5 απαλλαγές που μειώνουν κατά 421 εκατ. ευρώ τα έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό